1. Pierwsze pytanie: Kim jest papież i jaką pozycję zajmuje w Kościele Katolickim?

W czasie ogólnej rozmowy wymieniamy pojęcia, które kojarzą nam się z papieżem, staramy się wskazać funkcję jaką pełni dla wiernych.

W następnej kolejności podajemy definicję nazwy papież: pochodzi ono z łacińskiego "papa" (greckie pappas) w słownictwie polskim nazwa papież została zaczerpnięta z czeskiego papež.

Papież to biskup Rzymu, pełni on funkcję głowy Kościoła Rzymskokatolickiego a także wspólnot Kościołów Wschodnich. Jest też przywódcą Watykanu- bardzo niewielkiego, choć autonomicznego państwa położonego w środkowej części Rzymu. Określenia "papież" używa też patriarcha Aleksandrii czyli przywódca Kościoła Koptyjskiego- jednego ze starożytnych kościołów chrześcijańskich.

2. Dzieje papiestwa.

Historycznie ujmując za pierwszego papieża uważa się świętego Piotra apostoł, który został wybrany na patriarchę Rzymu. Według tekstów Nowego Testamentu Szymon (bo tak pierwotnie miał na imię) syn Jana był rybakiem w Kafarnaum na ziemi galilejskiej, gdy został wybrany przez Jezusa do grona jego uczniów. Często też jest wymieniany jako pierwszy z grona apostołów. Imię Piotr pochodzi z łacińskiego Petrus, (z greckiego Petros), co oznacza "skała, opoka" Na przywódcę Kościoła wybrał go Chrystus, co oznajmił mu w tych słowach: "Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie» (Mt 16, 19). Swój pontyfikat św. Piotr sprawował prawdopodobnie między rokiem 30 a 67 n. e.

Ewangelie podają też, że Jezus przepowiedział Piotrowi, że ten trzykrotnie zaprzeczy przynależności do grona jego uczniów, wtedy gdy Chrystus będzie pojmany i uwięziony, co potwierdza Pismo Święte. Według jednego z rozdziałów Ewangelii autorstwa św. Jana, Chrystus powtórzył Piotrowi, że to właśnie on ma sprawować opiekę nad całą wspólnotą chrześcijańską: ";Paś baranki moje".

Późniejsze wydarzenia z życia św. Piotra przedstawiają Dzieje Apostolskie. Od momentu Zesłania Ducha Świętego Piotr miał przywództwo jerozolimskiej wspólnoty chrześcijańskiej. Na tle polemik doktrynalnych między nim a św. Pawłem z Tarsu powstał spór. Święty Piotr uważał za konieczne stosowanie prawa mojżeszowego wobec nowo przyjętych do wspólnoty chrześcijańskiej, święty Paweł zaś uważał, że nie jest to Około roku 60 Piotr udał się w podróż do Rzymu, w którym trwały wówczas prześladowania chrześcijan. Także on nie ustrzegł się ich - zmarł męczeńską śmiercią na krzyżu. Według przekazów, gdy miano go ukrzyżować poprosił by ukrzyżowano go głową do ziemi, gdyż uważał, że nie jest godny umierać w taki sam sposób jak jego Pan i Nauczyciel Jezus Chrystus.

Inne tradycyjne przekazy mówią o tym, że kiedy w Rzymie rządzonym wtedy przez Nerona zaczęły się prześladowania wyznawców wiary Chrystusowej, apostoł zdecydował się wyjechać z miasta. Wtedy na drodze objawił mu się Chrystus, którego Piotr spytał dokąd idzie - po łacinie brzmiało to: "Quo vadis, Domine?". Jezus odrzekł mu: "idę do miasta, aby mnie powtórnie ukrzyżowano". Usłyszawszy te słowa Piotr zawrócił i podążył z powrotem do miasta. Wydarzenie to znalazło odbicie w polskiej literaturze- jest zawarte w powieści o początkach chrześcijaństwa "Quo vadis?" autorstwa Henryka Sienkiewicza.

Tradycja kościelna głosi że Piotr oddać życie na Wzgórzu Watykańskim, na tym miejscu wybudowano później świątynię, w której pochowano jego szczątki- jest to dzisiejsza Bazylika św. Piotra.

Piotr jest autorem dwóch Listów, wchodzących w skład Nowego Testamentu.

W ikonografii przedstawiany jest najczęściej jako brodaty starzec, często ubrany w strój biskupa. W jego dłoniach widnieje klucz lub księgę. Czasami towarzyszą mu też inne atrybuty takie jak ryba, kogut, łódź, sieć lub skała. Główne święto Piotra Apostoła przypada 29 czerwca, obchodzimy wtedy pamiątkę świętych Piotra i Pawła.

3. Jakie są najważniejsze elementy stroju papieża i co symbolizują? W trakcie wspólnego wymieniania elementów ubioru możemy poszczególne jego części rysować na tablicy.

Na strój papieski składa się:

Tiara - czyli papieska korona, jest ona zestawieniem trzech diademów, dlatego też czasami nazywana jest też triregnum. Znajdują się na niej szlachetne kamienie i perły, na szczycie ozdobiona jest niewielkim krzyżem. W takiej postaci tiara używana jest od ok. XIII/XIV w. Za czasów sprawowania urzędu przez Pawła VI, (czyli około 1965) przestała być używana, jako zbyt strojna i daleka od ideałów służby apostolskiej, która jest przecież podstawową funkcją papieża.

Pierścień Rybaka z łaciny nazywany Anulus Piscatoris - to złoty sygnet noszony przez papieży od XIII wieku. Używany jest jako pieczęć służąca do sygnowania korespondencji osobistej, widnieje na nim wizerunek świętego Piotra w chwili gdy zanurza sieć w wodzie, a dookoła tej sceny wytłoczone jest imię aktualnego papieża. Po śmierci każdego z kolejnych następców świętego Piotra Pierścień Rybaka jest w sposób publiczny likwidowany przez tzw. kardynała kamerlinga, a każdy kolejny papież dostaje swój własny pierścień, oczywiście sygnowany własnym imieniem.

Listy oficjalne jak i wszystkie inne dokumenty mające wagę kościelnego dokumentu papież sygnuje okrągłą pieczęcią z wizerunkiem twarzy świętych Piotra i Pawła (dawniej tego rodzaju pisma nazywano bullami).

Infuła z łac. infula -prawdopodobnie było to rzymskie nakrycie głowy, składające się z białej lub czerwonej opaski wełnianej. Noszony przez duchownych wyróżnik ich stanu- tak jak jest to w przypadku mitry. Już w XIII w. infuła stanowiła część stroju noszoną przez infułatów, biskupów i opatów. Jej kształt to wydłużona czapka składające się z pary długich, złączonych razem, bogato zdobionych klinów, co zgodnie z tradycją kościelną oznacza połączenie Starego i Nowego Testamentu. Z tyłu infuły znajdują się dwie opadające na plecy wstążki. Oprócz papieża i biskupów, takie nakrycie głowy można nosić jedynie trzy razy w roku wyznaczonym, uprzywilejowanym prałatom zwanym infułatami.

Kolor papieskich szat to biały, symbolizujący czystość, duchowość i dobro.

4. Lekcje możemy zakończyć ciekawostkami z historii papiestwa. Dobrym tematem może być legenda jakoby w przeszłości na stanowisko papieża wybrano kobietę. Czy jest to prawda?

Jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie nie ma. Legendy mówią o papieżycy Joannie - po łacinie Papessa Giovanna. XIII-wieczne podania przytaczają historię o młodej dziewczynie imieniem Joanna lub według innych przekazów Gilberta. Pochodziła ona z Anglii, ale mieszkała w Moguncji. Ze swym narzeczonym udała się w drogę do Aten. Będąc na miejscu ukryła że jest kobietą i wstąpiła do tamtejszych szkół, co dla kobiety w tych czasach było zabronione. Na uczelniach zdobyła rozległą wiedzę cały czas podając się za mężczyznę.. Gdy Joanna powróciła do Rzymu przybrała imię Jan Angelicus, a po jakimś czasie została przez dostojników kościoła wybrana na urząd papieski. Przybrała imię Jan VIII., tradycja przypisuje czas jej pontyfikatu między pontyfikatem Leonem IV a urzędowaniem Benedyktem III.

Urząd papieski miała jakoby wykonywać przez dwa i pół roku. Nie jest to do końca zgodne z przekazami jakie mają historycy- według nich śmierć Leon IV nastąpiła w 855 roku a w tym samym roku we wrześniu na stanowisko papieża został już wybrany Benedykt III. Legendy mówią, że papieżyca Joanna umarła w trakcie porodu, który miał nastąpić podczas procesji z okazji święta Bożego Ciała, co jednocześnie zdemaskowało ją jako przebraną kobietę. Miało to mieć miejsce w Rzymie między Koloseum a kościołem poświęconym świętemu Klemensowi. Mniej więcej na tym obszarze prawdopodobnie znajdować się też jej grób.

Podanie o papieżycy często wykorzystywane jako oręż walki z Kościołem, szczególnie w kręgach niesprzyjających papiestwu. Używano jej jako argumentu świadczącego o zepsuciu i niewiarygodności urzędu papieskiego. Chętnie powielano tę historię i tłumaczono na wiele języków i w wielu różnych wariantach, szczególnie w dobie Reformacji. W roku 1560 kazała się także polska książka traktująca o tych nie do końca sprawdzonych wydarzeniach. Wznowienie opowiadania ostatnio miało miejsce w 1994 nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego.