Dzień pierwszego maja 2005 roku był dla wielu polaków dniem przełomowym, ze względu na wstąpienie Polski do Unii Europejskiej. Zdarzenie to zrodziło w wielu naszych rodakach wiele emocji i kontrowersji. Szczególnie dotyczyły one kontekstu ekonomicznego, kulturowego, politycznego, wreszcie edukacyjnego. Powróciły wówczas dawne debaty na temat tożsamości Polaków, wyrażano wiele obaw odnośnie zachowania kultury tradycji i tradycji narodowej. Zwłaszcza w odniesieniu do niektórych bardzo odległych wartości i stylów życia innych narodowości. Ożywały dawne i pielęgnowane mity, o których pisali narodowi wieszcze, Polska jako Mesjasz narodów, a także kompleksy odnośnie naszego podrzędnego miejsca w Europie.
W związku z tym pojawia się następujące pytanie : Jakie wartości polskiej kultury należy przekazywać młodemu polakowi w dobie wstąpienia do UE? Oraz, jakie wartości są dla polaków ważne?
Spośród odpowiedzi na ostatnie pytanie najczęściej padają w wielu odpowiedziach następujące wartości:
Rodzina i dom, poczucie wspólnoty i przynależności, wewnętrzna wolność człowieka, jego godność oraz honor. Dalsze wartości dotyczyły religijności, uczciwości, gościnności, patriotyzmu, miłości do dziecka, szacunku dla kobiety. Otwartości na kulturę innych narodów, tolerancji, optymizmu, krytycyzmu wobec władzy, obowiązkowości oraz gotowości do poświęcenia siebie.
Wobec wejścia Polski do Unii Europejskiej za najbardziej istotne w wychowaniu młodego Polaka uznaje się:
Rodzinę, dom, religijność, towarzyskość, gościnność i hojność oraz obowiązkowość i gotowość do poświęcenia siebie.
Współczesny program wychowawczy, powinien mieć na celu uwrażliwienie wychowanka na te wartości, które go rozwijają i pozwalają mu być dumnym z siebie i rodaków oraz dają poczucie przynależności z innymi.
Współcześnie możemy bardzo często zauważyć niepokojące zjawisko jakim jest pogoń za pieniądzem, za sławą, za bogactwem posiadania. Popularne staje się uczestnictwo w tak zwanym wyścigu szczurów, gdzie nie ważne są takie wartości jak miłość, przyjaźń czy rodzina. Człowiek pochłonięty pogonią za czymś, co tak naprawdę jest nieokreślone, gubi sens swojego istnienia. Może to doprowadzić niejednokrotnie do ogromnych tragedii i dramatów ludzkich. W końcu prowadzi do rozluźnieniach więzi rodzinnych braku więzi i domu. Dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi młodym ludziom na to, że rodzina, więzi rodzinne i dom, są jednymi z najbardziej istotnych wartości w życiu ludzkim.
Dopiero w przypadku kłopotów odkrywa się wartość rodziny. Dzięki pomocy, wsparciu ze strony domowników łatwiej znosić trudy i problemy życia codziennego. Posiadanie ciepłego, przyjaznego domu i rodziny pozwala na kultywowanie obyczajów i tradycji tak ważnych dla Polaków. Dzięki nim możemy, jako Polacy, zachować swoją odrębność narodową, to one pozwalają nam a zachowanie najważniejszych, najpiękniejszych i najbardziej wartościowych chwil spędzonych w gronie rodziny. Wspólne spędzanie świątecznego czasu, podczas spotkań rodzinnych, pozwala na oddalenie się od kłopotów i zmartwień, pozwala przetrwać jednostajności dnia codziennego. To te chwile wspólnie spędzone sprawiają, że człowiekowi chce się żyć dla innych dla samego siebie.
Z omawianą wartością życia rodzinnego i domowego wiąże się kolejna, która w jednoczącej się Europie, jest ważna i godna zaznaczenia. Jest nią gotowość do poświęcania siebie i obowiązkowości.
Przykładów tych postaw w naszej historii nie brakuje. Są nimi nie tylko, te wydarzenia z bardzo odległej przeszłości na przykład powstanie: styczniowe i listopadowe oraz obie wojny światowe, ale także wydarzenia ostatnich lat takie jak udział Polaków w akcji zbrojnej w Iraku. Warto na ich przykładzie uwrażliwiać młodych ludzi wpajając im w system wartości poczucie odpowiedzialności zbiorowej za własną rodzinę i za naród. Powinno się ukazywać na tych przykładach poczucie więzi międzyludzkich z krajami zagrożonymi aktami agresji.
Trzeba podkreślić, że wychowanie moralne jest sprawą skomplikowaną. Często okazuje się, że łatwiej człowiekowi osiągać największe postępy techniczne i cywilizacyjne, aniżeli podtrzymywać najpiękniejsze wartości ludzkie. Dlatego tak istotny jest przykład ze strony dorosłych, by wpajać dzieciom już od najmłodszych lat to co najważniejsze.
W czasie powszechnego kryzysu wartości uniwersalnych należy właśnie działać z nastawieniem na tych wartościach które będą kierować i kształtować przyszłe pokolenia młodych Polaków, aby w czasie tworzenia się nowej zjednoczonej Europy, nie stracili tego, co stanowi o istocie człowieczeństwa każdego człowieka.
