Marta ma lat 20. Wychowuje się w rodzinie pełnej. Ma starszą siostrę, więc nie wychowywała się jako jedynaczka, bez towarzystwa do zabaw. Jest ona ciepłą, pełną energii dziewczyną, otwartą na świat i na nowe wyzwania. Ma dużo znajomych, zawsze jest w centrum zainteresowania, przez swój nieposkromiony temperament. W domu rodzinnym były z nią problemy szczególnie w wieku dorastania. Nie tak, jak z jej starszą siostrą, która była spokojna i nie sprawiała problemów wychowawczych. Choć Marta jest osobą odpowiedzialną o czym może świadczyć fakt, iż opiekowała się chorym dziadkiem w wieku 17 lat, jak każdy młody człowiek popełniła wielki błąd, w wyniku którego bardzo zawiodła swoją matkę. Jednocześnie ten błąd pozwolił jej uświadomić sobie jak wysoko mama jej ufała. Marta więc z wszystkich swoich sił starała się odbudować utracone mamine zaufanie i choć z trudem, udało jej się to. Marta miała bardzo dobry kontakt z matką to ona była dla niej przykładem, to z nią rozmawiała, spędzała czas. Z ojcem nie mogła rozmawiać, był on bardzo nerwowy. Często kłócił się z matką, nie umiejąc konfliktów rozwiązać na drodze pokojowej. Zawsze z jego strony dochodziło do wyzwisk i krzyku. Marta więc nie miała z nim dobrego kontaktu. Podziwiała mamę jak dobrze sobie z wszystkim radzi, jaka jest mądra i rozsądna. To ona praktycznie sama ją wychowywała, pokazywała co jest dobre, jak należy postępować. Wpajała jej podstawowe normy, wartości. Trzeba także przyznać, że mama miała i ma ogromny wpływ na jej życie. Zwróciła jej uwagę na to, iż studia są ważnym etapem życia i, że powinna kontynuować naukę. Choć Marta nie była tego pewna postanowiła rozpocząć studia i teraz wie, że zrobiła dobrze, będzie je kontynuować. Na podstawie tego tekstu lekko zarysowałam znaczenie rodziny, rodziców dla rozwoju młodego człowieka. W przypadku Marty to mama kierowała nią, podpowiadała jej co w życiu jest naprawdę ważne. To z nią młoda dziewczyna nawiązała kontakt emocjonalny, to od niej otrzymała, tak potrzebne dla rozwoju człowieka ciepło. Z perspektywy czasu Marta zdaje sobie sprawę jak dużo wysiłku w jej wychowanie mama musiała włożyć, ile ją to kosztowało poświęcenia cierpliwości i nerwów. Ale można powiedzieć, że się udało, więc na pewno było warto. Jeśli jednak chcesz dowiedzieć się więcej na temat znaczenia rodziny dla rozwoju człowieka, zapraszam do dalszej lektury tego tekstu.

Trudne oddziaływania wychowawcze

Należy sobie uświadomić, że wychowanie młodego człowieka jest rzeczą bardzo trudną, trwa ono bardzo wiele lat. Jest to szereg oddziaływań intencjonalnych jak i niezamierzonych, mających na celu przekazanie młodemu człowiekowi norm, wartości, zasad akceptowanych w społeczeństwie. Jest to rodzaj pracy, w której nie ma urlopu, nie dostaje się za nią wynagrodzenia. Jedyną nagrodą może być dobrze ukształtowany, szlachetny młody człowiek. Bardzo często rodzice oczekują niekończącej się wdzięczności od swoich pociech w zamian za wychowanie i troskę jaką zostały objęte. Częstokroć zdarza się, iż rodzicom trudno jest zrozumieć, że młody człowiek opuszcza dom rodzinny. Wyrusza on jednak w świat z całym bagażem doświadczeń w jaki go wyposażyli przez wiele wspólnych lat. Na pewno również przekaże wartości, które nosi z sobą, swoim dzieciom. W ten oto sposób trwają tradycje.

Jest pewien wiersz, który we wspaniały sposób pokazuje jakie jest znaczenie rodzica dla kształtowania przyszłego człowieka. Wiersz ten zwraca także uwagę na granicę jakiej nie należy przekraczać przy opiece i przywiązaniu się do dziecka. Mowa tu o dziele Kahila Gibrana pod tytułem "On children". Myślę, iż warto w tym miejscu, przed przejściem do dalszej części wywodów na temat znaczenia i funkcji rodziny, dzieło to przytoczyć.

Wasze dzieci nie są waszymi dziećmi.

To synowie i córki życia, powołane dla niego samego.

One nie są z was, lecz tylko przez was.

I mimo, że są z wami, nie należą do was.

Możecie je obdarzyć waszą miłością, ale nie waszymi myślami,

Bo mają one własne myśli.

Możecie ofiarować dom ich ciałom, ale nie duszom,

Bo dusze ich mieszkają w domu jutra, którego nie możecie

nawiedzić nawet w marzeniach.

Możecie starać się być jak one, ale nie usiłujcie wymóc na nich,

aby one były jak wy.

Bo życie nie postępuje wstecz, ani nie zwleka

pozostając przy dniu wczorajszym.

Jesteście jak cięciwy łuku, przez które wasze dzieci

wyrzucane są jak strzały żywe.

Myślę, że każdy z rodziców przed przystąpieniem do wieloletnich prób, wychowania, kształtowania młodego człowieka winien ten wiersz przeczytać i zastanowić się nad nim.

Rodzina bowiem, i rodzice pełnią ogromnie ważną rolę dla rozwoju i życia młodego człowieka. W przypadku Marty największy wpływ wywarła na nią mama, ale niewątpliwie jest w niej dużo cech, na których ukształtowanie wpływ miała cała atmosfera domowa.

Znaczenie atmosfery rodzinnej.

To jaka panuje atmosfera w domu rodzinnym jest niezwykle istotne. Dom, rodzina winna kojarzyć nam się z miejscem, z osobami, wśród których czujemy się bezpiecznie. Gdzie odczuwamy i dajemy z siebie dużo życzliwości, oddania, ciepła, miłości. Dom powinien być miejscem gdzie w nieskrępowany sposób możemy odkryć przed członkami rodziny nasze smutki, ale także wspólnie cieszyć się radościami. Rodzina w końcu powinna być środowiskiem, w którym możemy odpocząć. Miedzy dziećmi, a rodzicami winny panować ciepłe i pełne miłości kontakty, bo to przecież rodzice uczą swoje pociechy jak żyć, jakie normy wyznawać i jakim być człowiekiem.

Podstawowe funkcje rodziny

Wśród podstawowych funkcji rodziny możemy wymienić następujące:

  • prokreacyjna

Funkcja ta jest często podkreślana, szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy pojawia się problem niżu demograficznego. Kiedy obserwowany jest proces starzenia się społeczeństwa. To dzięki rodzinie pojawia się nowe życie, nowi obywatele całego globu. Istotną rzeczą w tym miejscu jest przekazywanie powstałemu w rodzinach nowemu pokoleniu tradycji i dbanie o jej ciągłość. Rodzina bowiem winna dbać nie tylko o sferę biologiczną dziecka ale także o sferę psychiczną, kulturalną jednostki.

  • socjalizacyjna

Dom rodzinny jest pierwotnym miejscem socjalizacji każdego człowieka, stąd tak ważne jest jaka atmosfera panuje w rodzinie. To na podstawie codziennego obcowania małego dziecka z rodzeństwem, mamą, tatą mały człowiek uczy się jak postępować z drugim człowiekiem. To członkowie rodziny pokazują mu na co może sobie pozwolić, a co jest zakazane. Wyznaczają dziecku granice, pokazują zasady postępowania akceptowane w domu. Prowadzą do wykształcenia w dziecku pewnych wartości zasad, internalizacji norm. Rodzice, czy chcą czy nie, są pierwszymi nauczycielami swojego dziecka. Od tego, jakie mu wpoją wartości, w jakim stopniu dojdzie do internalizacji przez dziecko norm zależy jak dziecko będzie sobie radziło w środowisku lokalnym, okolicznym, a potem globalnym. Niezmiernie ważne jest, by normy które są wpajane dziecku w domu rodzinnym nie były sprzeczne z wartościami, które respektuje społeczeństwo, w którym funkcjonuje rodzina. W przeciwnym razie kontakt dziecka z rówieśnikami i środowiskiem poza rodzinnym może być bardzo bolesny. Zdarzają się rodziny, które nie nawiązują kontaktów z kręgiem sąsiedzkim, środowiskiem okolicznym. Pojawiają się wtedy kłopoty z uspołecznieniem małego dziecka, które nie ma żadnych innych, poza rodziną, kontaktów międzyludzkich. Dziecko takie nie bawi się z rówieśnikami, tym samym nie uczy się jak ma się zachowywać w stosunku do nich. Gdy nadejdzie czas, pójścia do przedszkola, szkoły pojawiają się problemy. Dziecko bowiem nie umie współżyć z ludźmi poza rodziną. Nie potrafi przyjąć innych ról społecznych. Nie umie wczuć się w rolę kolegi, towarzysza zabaw, ucznia. Często dzieci takie są wyśmiewane przez swoich kolegów, co jak można się domyśleć jest źródłem bólu i niezrozumienia.

Dziecko w rodzinie niejako ćwiczy sposób nawiązywania kontaktów z drugim człowiekiem, uczy się porozumiewać i współżyć z drugim człowiekiem. Poznaje podstawowe zasady funkcjonujące w społeczeństwie. Uczy się tak istotnych rzeczy jak istniejąca w społeczeństwie pewnego rodzaju hierarchia, struktura, organizacja. Rodzina jest swoistą grupą w której obowiązują pewne prawa, zasady. Rodzice winni jednak zadbać o to by dziecko miało kontakt z rówieśnikami, poznało zasady panujące w społeczeństwie, nie tylko w kręgu rodzinnym.

Dużą rolę w procesie socjalizacji małego dziecka odgrywa naśladownictwo. Uspołecznienie odbywa się tu bowiem niejako w sposób naturalny, poprzez obserwację przez dziecko relacji rodzinnych. Rodzice w oczach swych pociech są wzorami do naśladowania. To od nich przejmują dzieci różne nawyki, sposoby zachowania. Często dużo cech charakteru jest wspólnych dla rodziców i ich dzieci. Dla dziecka rodzic jest ideałem, źródłem cnót. To nikogo innego, ale właśnie rodzica, małe dziecko chce naśladować. W oparciu o wartości, jakie reprezentują sobie rodzice kształtuje się młody charakter. To z ich zasad etycznych, moralnych, religijnych dziecko czerpie jak ze źródła. Widać więc, że to co sobą reprezentuje rodzic ma ogromny wpływ na charakter oraz zasady moralne dziecka. Małe pociechy bowiem postępują tak jak ich rodzice, to oni są wzorem do naśladowania, wyznaczają im gdzie kończy się dobro, a zaczyna zło. Dziecko obserwując zachowania rodziców, to jak okazują sobie uczucia, jak traktują innych ludzi uczy się okazywać i mówić o swoich doznaniach. W rodzinie pełnej miłości i szacunku dziecko uczy się prawidłowego stosunku, pełnego serdeczności i miłości dla innych ludzi. W przypadku gdy matka jest zaborcza, zazdrosna o ciepłe uczucia dziecka w stosunku do innych, mogą rodzic się problemy emocjonalne dziecka. Częstokroć w przyszłości dziecko może mieć problemy z okazywaniem uczuć, związkami emocjonalnymi.

Odnosząc się do rodziny Marty, szczególna rolę w nauczeniu jej okazywania uczuć i kontaktów z drugim człowiekiem, spełniła matka. Gdyby bowiem dziewczyna miała za przykład jedynie ojca, z pewnością jej stosunek do innych ludzi nie były by poprawny. Nie umiałaby z nimi nawiązać kontaktu, a wszelkie konflikty rozwiązywała by zapewne krzykiem i kłótniami.

Wzory ról rodzicielskich.

To jakie wzorce postępowania będą prezentowane dziecku niewątpliwie zależy od rodzaju rodziny z jakiej dziecko pochodzi. Chodzi tu zarówno o poziom wykształcenia, jak i klasę czy warstwę społeczną rodziny. Od tego bowiem zależą plany, marzenia, aspiracje, zasady, wartości oraz cele do których zmierzają rodzice. W różnych rodzinach będą prezentowane dziecku odmienne potrzeby, postępowanie wobec drugiego człowieka. Dziecko obserwując swoich rodziców uczy się także pewnych charakterystycznych ról społecznych. Logicznym jest więc, że inne wzory społeczne zaobserwuje dziecko wychowujące się w rodzinie, w której mama zajmuje się domem, a inne w rodzinie, w której oboje rodzice pracują. Odmienne role społeczne związane z płcią, zawodem będzie naśladowało dziecko z rodziny, pełnej a diametralnie inne dziecko z rodziny niepełnej, zrekonstruowanej, czy daleko już sięgając patologicznej.

Należy sobie zdać sprawę, iż bardzo ważne jest to jakie dziecko widzi wzory rodzicielskie. W naszym społeczeństwie nieporównywalnie bardziej obarczona obowiązkami jest rola matki. To przecież od matki oczekuje się, że będzie czuwać nad dzieckiem gdy jest chore, że będzie wstawać kilka razy w nocy sprawdzając czy wszystko jest w porządku. To mama pierze, sprząta, gotuje dzieciom i mężowi obiady, dba o racjonalne wyżywienie, przygotowanie posiłków do szkoły, pracy. Nawet szkoła wymaga by to matka nawiązywała kontakt ze szkołą, utrzymywała go, by to ona chodziła na wywiadówki, troszczyła się o naukę dziecka, pomagała w odrabianiu lekcji, czuwała nad zachowaniem swej pociechy. To matka jest osobą, do której dziecko może przyjść gdy spotkają go jakieś niegodziwości. Ona pocieszy, przytuli, doradzi, zaceruje ubranie, upiecze ciasto. Widać jak dużo od roli matki wymaga nasze społeczeństwo. Często także matki są, bardziej niż ojcowie, piętnowane gdy tych oczekiwań nie spełniają.

Od roli ojca wymaga się zdecydowanie mniej w naszym społeczeństwie. Tata ma przede wszystkim zapewnić byt rodzinie. To na nim spoczywa obowiązek zarobienia na utrzymanie i pielęgnację swojego potomstwa. Zakłada się, że ojciec wracając po ciężkiej pracy ma prawo nie mieć czasu dla dzieci jest bowiem często zmęczony. Dziećmi czasem zajmuje się w weekendy i często robi to nieudolnie.

Należy sobie jednak zdać sprawę z przemian jakie zachodzą we współczesnym świecie. Często jedna, męska pensja w rodzinie nie wystarczy na zaspokojenie jej potrzeb. Do pracy wyrusza więc piastunka domowego ogniska, czyli matka. Zdarza się i tak, że na skutek rosnących ambicji zawodowych kobiet nam współczesnych, matka idzie do pracy, by się w pełni realizować. Nie odpowiada jej bowiem rola osoby wyłącznie zajmującej się domem i dziećmi. Nawet jednak w tej sytuacji nie możemy zapomnieć o tym, że to właśnie matka wpływa na rozwój uczuciowy swoich pociech. Matka jest najbardziej emocjonalnie związana z dzieckiem już poprzez sam fakt ciąży, nawiązania kontaktów już w życiu prenatalnym dziecka. To jej głos słyszało dziecko najczęściej. Jej ciepło i śpiewanie kołysanek podświadomie pamięta z czasów niemowlęcych, a także wczesnego dzieciństwa. Należy więc pamiętać, iż pomimo faktu, że w dzisiejszych czasach matki coraz częściej wyruszają z domu do pracy, nie maleje ich rola i znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka. To jak matka traktuje dziecko decyduje bowiem o tym jak ono będzie traktowało innych ludzi. Rozwijającą się miłość do matki dziecko przenosi z czasem na innych członków rodziny, później także na innych ludzi. Najpierw jednak dziecko tego uczucia musi się nauczyć, musi zostać nim obdarzone. Należy więc zwrócić współcześnie uwagę na konsekwencje pozostawiania dzieci, już od najmłodszych lat, pod opieka niań, żłobków. Kto wówczas pokaże dziecku najważniejsze uczucia, kto nauczy go je okazywać. Czy jest w stanie zrobić to osoba obca dziecku?

Stereotypowe role płciowe.

Rola matki jest tak samo ważna dla syna jak i córki. Córka oprócz miłości czerpie od matki także typowe cechy charakterystyczne dla jej płci. Przy matce uczy się jak być kobietą, żoną, matką. Już od najmłodszych lat dziewczynki, podpatrując swoje i inne matki, włączają się w typowe dla dzieci zabawy naśladowcze. Każda dziewczynka zapewne ma jakąś lalkę, którą tuli, karmi, przebiera. Wciela się niejako w rolę mamy. Z czasem matki próbują włączać swoje córki w obowiązki domowe, by kiedyś, w przyszłości umiały poradzić sobie z własnym gospodarstwem. Od małego od dziewczynek społeczeństwo oczekuje takich typowych cech kobiecych jak opiekuńczość, troska, uległość. Podczas gdy chłopcom ojciec i społeczeństwo nieustannie powtarza, że mają być silni, opiekować się siostrzyczką, mamusią, mają być zaradni, oraz co chyba jest najczęściej powtarzane małym chłopcom, nie mogą płakać jak baba. Ojciec pokazuje zupełnie inne cechy charakteru i umiejętności swoim synom. Przede wszystkim tata ma być opanowany, to właśnie on rozładowuje wszelkie stresy i napięcia rodzinne. On nie płacze, nie histeryzuje, jest spokojny i opanowany. Jeśli chodzi o obowiązki domowe to są one znacznie mniejsze niż obowiązki mamy. Trzeba zwrócić jednak uwagę na fakt, iż wszelkie czynności związane z dużym wysiłkiem fizycznym, bądź zmysłem technicznym wykonuje tata. To on naprawia meble, drobne usterki w mieszkaniu, to on robi przemeblowanie, przenosi ciężkie rzeczy, robi większe zakupy. Dla córki tata też ma ogromne znaczenie. To on w przyszłości, często podświadomie, jest wzorem do poszukiwania małżonka. Przyszły mąż często ma podobne cechy do ojca dziewczynki.

Myślę jednak, że trzeba nanieść ogromną poprawkę na te stereotypowe role płciowe, które są pokazywane dzieciom, które pociechy obserwują. W dzisiejszych czasach stopniowo zaciera się podział domowych obowiązków. Mężczyźni gotują, piorą, prasują. Kobiety robią większe zakupy, potrafią naprawić drobne usterki. Często stają się bardziej twarde, przedsiębiorcze niż mężczyźni. Należy także zwrócić uwagę, że to, jaki człowiek będzie realizował wzór, jest zależne od jego cech charakteru. Kobieta, która jest przedsiębiorcza, która jest dobrym specjalistą zawodowym, dla której praca jest miejscem realizacji, nie może realizować typowej roli matki i niewiasty. Będzie bowiem wówczas nieszczęśliwa i jej rodzina również to odczuje. Są także mężczyźni, którzy lubią zajmować się, domem, dziećmi. Mający w sobie olbrzymie pokłady troski , miłości i ciepła. Oni cieszą się mogąc być w domu i nie ma w tym niczego niewłaściwego. Często tych mężczyzn cechowała bardzo silna więź emocjonalna z matką.

Trzeba też także zwrócić uwagę na fakt, że aktualnie coraz większość rodzin jest niepełna. Dzieci nie mają skąd czerpać wzorców. Mają jednak telewizor i często niestety ich wzorcami są kobiety i mężczyźni z ekranów. Częściej wzoru do naśladowania brakuje chłopcom, stąd częściej pojawia się u nich nieprzystosowanie społeczne.

Internalizacja norm

W procesie socjalizacji pierwotnej ważną siłą sprzyjającą internalizacji norm jest poczucie wspólnoty, przynależności do danej grupy. W związku z zachodzącymi kontaktami bezpośrednimi (face to face) i o charakterze emocjonalnym, nie formalnym dziecko przyswaja obserwowane normy poprzez naśladownictwo. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na przyswajanie postulowanych przez rodzinę wartości jest system kontroli polegający na wzmacnianiu pożądanych zachowań, a represji zachowań niewłaściwych. Gdy już dojdzie do wytworzenia się w dziecku poczucia przynależności dziecko nie tylko będzie czuło się bezpiecznie, ale także będzie odczuwało wspólnotę celów i dążeń.

Dostosowanie metody wychowawczych.

W całym procesie oddziaływań wychowawczych rodzice powinni pamiętać, by stosować odpowiednie metody wychowawcze. Winni je dostosować do możliwości i charakteru swojej pociechy. Traktować ją jak indywidualną jednostkę, nie zawsze bowiem te samem metody, które były skuteczne wobec innych dzieci, są dobre dla naszej pociechy. Za odpowiednio stosowanymi metodami wychowawczymi, o czym warto pamiętać, idzie jednak konieczność pokazania dziecku, że to co pragniemy mu wpoić to również nasze zasady, według których żyjemy i warto żyć.

Postawy rodzicielskie.

W literaturze pedagogicznej bardzo często zwraca się uwagę na postawy rodzicielskie, warunkujące to jak i na jakiego człowieka wychowamy małe dziecko. Główne najczęściej wymieniane postawy to:

  • postawa nadmiernie chroniąca; (Rodzice są nadopiekuńczy, często wyręczają dziecko, nie dają mu wraz z wiekiem coraz większej swobody, ograniczają jego samodzielność. Boją się o dziecko i przez to nie pozwalają mu się swobodnie rozwijać i uczyć. Taka postawa charakterystyczna jest często w przypadku babć, czy też rodziców, którzy długo czekali na upragnione dziecko, bądź pociecha poważnie chorowała.)
  • postawa odrzucająca; (Postawa niezmiernie krzywdząca dziecko. Może być wynikiem niechcianej ciąży, konfliktów małżeńskich. Dziecko nie czuje się kochane i chciane. Jego wady często są omawiane w towarzystwie, co upokarza dziecko.)
  • postawa bierna lub unikająca; (Kontakty z dzieckiem są powierzchowne. Rodzice często unikają obowiązku opieki nad dzieckiem, przerzucając go na babcię, opiekunki. Dziecko odbierane jest jako ciężar. )
  • postawa chwiejna; (Ma miejsce w przypadku gdy rodzic nie ustala jasnych zasad. Gdy wymagania, oczekiwania jak i sposób traktowania dziecka bardzo często jest zmieniany. Zdarza się także, iż inne wymagania i oczekiwania od dziecka ma matka, a całkiem odmienne posiada ojciec, co powoduje dość niekomfortową sytuację dla dziecka.)
  • postawa nadmiernie wymagająca; (Rodzice mają zbyt duże wymagania wobec dziecka. Często nie uświadamiają sobie, iż chcą by dziecko realizowało marzenia, których oni nie byli w stanie osiągnąć. Dziecko nie jest w stanie sprostać wymaganiom mu stawianym.)
  • postawa akceptująca; (Jest to postawa prawidłowa, sprzyjająca wszechstronnemu rozwojowi dziecka. Dziecko jest w pełni akceptowane ze swoimi wadami i zaletami. Rodzice zarówno potrafią się cieszyć z sukcesów dziecka, jak i zganić je za złe zachowanie. )

Style wychowania.

Z powyższymi postawami rodzicielskimi wiąże się kolejne pojęcie, często wspominane w literaturze pedagogicznej. Mowa tu o stylu wychowania. Możemy wymienić następujące style:

  • styl autorytarny;
  • styl liberalny;
  • styl demokratyczny.

Najbardziej właściwym stylem wychowawczym jest oczywiście ostatni wymieniony, czyli styl demokratyczny. W stylu tym dziecko ma prawo do wypowiedzenia własnego zdania, opinii. Tym samym uczy się respektować i słuchać innych, a także ma sposobność do nauki kulturalnego wypowiadania własnych przekonań i dyskusji na ich temat. Normy, wzory zachowań, wartości nie są mu z góry i poprzez przymus narzucane, ale w drodze rozmów, tłumaczeń. Dziecko ma pewien zakres obowiązków, ale nie są one dla dziecka przykrością, samo bowiem często się ich podejmuje. W sytuacjach gdy dziecko zasłuży na karę, rodzice nie sięgają do kar w formie krzyku, bicia, czy znęcania się psychicznego nad dzieckiem (nie odzywanie się). Rodzice w chwilach gdy dziecko trzeba napomnieć tłumaczą mu co złego uczyniło i dlaczego jest to zachowanie niepożądane.

Motywacja kluczem do wielkich osiągnięć.

Warto wiedzieć o pewnej funkcjonującej w psychologii prawidłowości nazywającej się samospełniającą się przepowiednią. Polega ona na tym, iż człowiek staje się takim, w jaki sposób o nim mówimy i jak go traktujemy. Niezmiernie ważne jest więc by rodzice w pełni akceptowali swoje dziecko. Kochali je pomimo jego wad, ograniczeń, doceniając jednocześnie jego zalety, zdolności, dostrzegając jego predyspozycje. Te zachowania są charakterystyczne dla wyżej wymienianej postawy akceptującej. Ważnym elementem zachowania rodziców w stosunku do dziecka jest budzenie w nim motywacji. Dążyć należy do tego by, motywacja jaką chcemy wzbudzić w dziecku była wewnętrzna, wynikała z jego pragnień, nie zaś zewnętrzna opierająca się na oczekiwanych nagrodach, czy też karach. Gdy uda się rodzicom wykształcić u dziecka motywację wewnętrzną to jest połowa sukcesu w wychowaniu samorealizującego się człowieka. Dążenie do wykształcenia takiej motywacji winno prowadzić przez ciągłe pochwały właściwych działań dziecka. Pochwała bowiem z ust rodzicielskich ma dla dziecka duże znaczenie i ogromną wartość. Należy przy tym pamiętać, że stosowanie przymusu, krzyku, kar , nagany motywuje dziecko na krótko i budzi powstanie zewnętrznej motywacji, która nie winna być pożądana z wychowawczego punktu widzenia.

Istotnym elementem dla motywacji jest to co dziecko robi. Rodzice powinni dać dziecku możliwość wybrania spośród wielu aktywności tę, która jest atrakcyjna dla dziecka. Nie znaczy to, że rodzic nie powinien podsuwać dziecku propozycji różnych działań. Ważne jest jednak, by stać z boku i obserwować małą pociechę. Zauważać co dziecko lubi robić, w czym odnosi sukcesy, bo to właśnie poprzez małe i większe sukcesy dziecko zaczyna wieżyc w siebie, rośnie w nim wewnętrzna motywacja do działania. Częstokroć niestety zauważyć można rodziców, którzy za wszelką cenę pragną by dziecko zajmowało się czynnościami, które im sprawiają zadowolenie, nie zwracając uwagi na to, że dla dziecka nie jest to satysfakcjonujące. Rodzice bowiem powinni podążać za dzieckiem. Dostarczyć mu możliwości rozwijania zainteresowań, zdolności. Winni podsuwać dziecku formy aktywności, w których dziecko osiągnie sukces a co za tym idzie uwierzy w siebie, będzie radosne, pewne siebie. Zbyt duża bowiem liczba niepowodzeń, których może dziecko doznać, często jest powodem frustracji. Rodzic powinien wspierać dziecko gdy napotka ono przeszkody, gdy zaczyna się zniechęcać na skutek zbyt dużej liczby niepowodzeń. Powinien także podsunąć dziecku rodzaj zajęcia w którym dziecko odniesie sukces Warto również pamiętać przy czuwaniu nad rozwojem młodego człowieka, o tym by w niego wierzyć. Zdawać sobie sprawę z olbrzymich możliwości młodego umysłu. Ta wiara pozwoli nam pokazać dziecku, że może osiągnąć wszystko czego zapragnie, a jeśli dziecko widząc nasze przekonanie samo w to uwierzy, to możemy być pewni, iż osiągnie to czego zapragnie.

Wierząc w dziecko rodzice obdarzają go ogromna miłością i jest to niezwykle istotne dla wzbudzania motywacji. Poza tym dziecko kochane nie czuje presji, gdy wybiera cele do których dąży. Ma prawo je wybrać.

Rodzice natomiast powinni mu na to pozwolić. Winni mu pomóc w ustaleniu norm postępowania, wartości ważnych i wartościowych w życiu. Dziecko zmierzając do własnych, wybranych przez siebie celów ma większe poczucie motywacji. Rodzi się tu także poczucie odpowiedzialności przed samym sobą, ale także przed kimś za to co i jak to dziecko robi. Ważną rolą rodziców jest wspieranie dziecka. Częstokroć cele, które dziecko wybierze mogą być trudne, odległe, a rodzice winni dziecko wspierać, stać przy nim i pomagać gdy zajdzie taka potrzeba. To wsparcie, które dziecko otrzymuje od rodziców motywuje je do dalszego działania do dążenia do celu pomimo małych, bądź większych przeciwności. Czasem niezwykle znaczące dla dziecka może być samo dotknięcie jego ramienia, jako znak, że jest się przy nim. Jest to forma naładowania dziecka energią przed zmaganiami jakie musi podjąć przed dalszą drogą życia.

Podsumowując każdemu życzę rodziny, w której będzie przyjazna, pełna miłości atmosfera. Gdy w domu rodzinnym domownicy rozmawiają ze sobą, wspierają się nawzajem jest to duży krok do prawidłowego wychowania dzieci. W takich rodzinach rzadko zdarzają się problemy wychowawcze. Gdy klimat w rodzinie jest ciepły, to nawet chwilowe burze, kłopoty są do przetrwania i do pokonania. Silne więzi rodzinne nie są łatwe do rozerwania i pomagają iść w dalsze życie pomimo różnych problemów. Każdemu życzę domu do którego człowiek pragnie wrócić, w którym można odpocząć, zrelaksować się. Dom winien być miejscem do którego możemy uciec w chwilach smutku, przygnębienia i gdzie znajdziemy ukojenie. Powracając do sytuacji rodzinnej Marty, można stwierdzić, że ona ma taki dom. Na pewno nie jest on domem idealnym, ale dzięki matce jest to miejsce pełne życzliwości. To ona dała jej możliwość naśladowania podstawowych ról społecznych. Dała jej także ogromne pokłady miłości, pokazała jak kochać drugiego człowieka, jak ważne jest zaufanie. Matka w pełni akceptowała Martę, starała się jednak wpłynąć na zmianę jej niewłaściwych zachowań. To ona zmotywowała ją do dalszej nauki, do studiowania i najwyraźniej była to motywacja wewnętrzna, skoro Marta postanowiła naukę kontynuować. Naturalnie można mieć spore zastrzeżenia do roli ojca w rodzinie Marty, ale nikt nie jest idealny, a Marta dzięki matce wyrosła na dobrego i wartościowego człowieka. Wiele dzieci pozostających bez rodziców, wychowujących się w domu dziecka na pewno chciałoby znaleźć się na miejscu tej dziewczyny. Bo należy tu zacytować znane polskie przysłowie - "Nie ma jak w domu." lub - "Wszędzie dobrze ale w domu najlepiej." Bo rzeczywiście dom i rodzina spełnia olbrzymią rolę w wychowaniu młodego człowieka, a atmosfera panująca w nim wpływa na całe dorosłe życie człowieka.