PAMIĘĆ I UCZENIE SIĘ
Bayley definiował uczenie się jako procedurę wprowadzającą zmiany w postępowaniu poprzez oddziaływania, które miały miejsce uprzednio.
Wyróżniono kilka rodzajów uczenia się. Habituacją nazywamy sukcesywne zanikanie reakcji. Reakcja piętna zwana również reakcją podążania mówi o tym, że dzieci uczą się w szybszym tempie niż osoby dorosłe.
Pierwszym stopniem do nauczenia się danego materiału jest wcześniejsze zrozumienie go. Dość paradoksalnym jest zjawisko wglądu, kiedy to natychmiast znajdujemy rozwiązanie jakiegoś problemu, mimo wcześniejszych mozolnych prób przypomnienia sobie go.
Pamięć to możliwość przechowywania posiadanych doświadczeń i sposobów reagowania, czyli czegoś, czego zdążyliśmy się już nauczyć. Pamięć z reguły dzielimy na:
- krótką, która ma charakter wzrokowy, czas pamiętania wynosi ok. 1 sekundy,
- krótkotrwała STM, występuje przetwarzanie informacji, lecz szybko zapominamy,
- długotrwała LTM, stanowi zgromadzenie wszystkich świadomości, mogą być przetwarzane w nieograniczonym czasie, nie zapominamy tych informacji.
Myślenie jest ciągiem operacji mózgu, dzięki którym możliwe jest przetwarzanie informacji, czyli treści pod postacią spostrzeżeń, wyobrażeń i pojęć. Myślimy na różne sposoby, stosując wielorakie strategie i techniki.
Informacją nazwać można to, co widzimy. Nasze wyobrażenia to, co zdążyliśmy spostrzec, ma charakter obrazowy. To, co zaobserwowaliśmy możemy odtworzyć poprzez przypomnienie sobie, np. filmu lub fotografii albo wytworzyć, tzn. wyobrazić sobie, zrobić coś z niczego, np. syrenka.
Pod postacią pojęć kryją się wiadomości o rzeczywistości pełniące elementarną role w życiu ludzkim.
Informacje przetwarzamy dzięki operacjom. Wyróżnia się dwa rodzaje operacji: analizę (rozkład na poszczególne części, od pojęć rzeczowych do abstrakcyjnych) i syntezę (łączymy, scalamy posiadane informacje w jedną całość).
By doprowadzić do ładu ciąg operacji potrzebujemy reguł. Myślenie nie składa się tylko z jednej operacji, lecz zwykle kilku lub kilkunastu. Według najczęściej przytaczanej klasyfikacji występują operacje algorytmiczne:
- algorytmiczne (odpowiednia kolejność zastosowania, zawsze prawidłowy wynik),
- heurystyczne (posługiwanie się intuicją, zawodne reguły nie będące gwarancja poprawnych wyników).
Problemem zwiemy każde zadanie, które chcemy rozwikłać. Zwykle jest to kwestia, której nie możemy rozwiązać dzięki posiadanym umiejętnościom i zdolnościom. Problemy otwarte nie precyzują możliwych rozwiązań problemu, a problemy zamknięte szczegółowo mówią o zakresie, zakresie którym znajdują się możliwe rozwiązania.
W problemach konwergencyjnych występuje tylko jedna prawidłowa odpowiedź, np. w zadaniu matematycznym, natomiast w trudnościach dywergencyjnych istnieje kilka dobrych rozwiązań.
By rozwiązać problem konieczne jest przejście przez cztery etapy. Najpierw trzeba problem zauważyć, następnie przeanalizować, w jakiej jesteśmy sytuacji, po czym zastanawiamy się nad możliwymi rozwiązaniami, by na końcu sprawdzić pomysły.
Olśnienie według teorii inkubacji jest raptownym odkryciem rozwiązanie, uświadomieniem sobie naszych procesów myślowych. Według teorii wygasania błędnych nastawień powinniśmy na chwilę zostawić problem, odpocząć o niego, ponieważ gdy ponownie zajmiemy się jego rozwiązywaniem poprawna odpowiedź przyjdzie sama.
Myślimy twórczo wówczas, gdy myślimy oryginalnie, tworzymy niespotykane, zadziwiające obrazy, które są wartościowe, gotowe do użycia i autentyczne. Najwyższe znaczenie przypisuje się regułom, a informacje oraz operacje pozostają bez zmian.
Dedukcja to analizowanie, rozbiór jakichś treści i późniejsze konkludowanie, np. gestykulacja rodzi pewne przesłanki, które stają się dla nas fundamentem do wyciągnięcia wniosków i wyrażenia opinii.