Timajos i jego geneza kosmosu.

Timajos jako ten, którego uważa się za najlepszego z astronomów postanowił dotrzeć do pochodzenia kosmosu i powstania świata. Formułując swą opinię na ten temat stwierdził na początku, iż wszelkie dążenie do poznania przyczyn z pierwszej najpierwszych mają charakter tylko przypuszczalny. Z racji bycia istotą ludzką.

U Platona Budowniczy Świata przedstawiony jest jako Stworzyciel. Bóg ten jest w najwyższym sensie uosobieniem Dobra poprzez wtłoczenie porządku w chaos. Aby tego dokonać Demiurg musiał oprzeć się na Jednym ( co Platon utożsamiał z istotą Dobra), tym samym Bóg zadziałał poprzez urzeczywistnienie jedności w wielkości. Uczynił to w wieloraki sposób z pomocą miar oraz powiązań liczbowych i geometrycznych.

1. Doskonałość świata przejawia się w jego urzeczywistnieniu jako jedności i istnieniu jednego modelu. Aby świat był idealny musi być jeden. Jedynym obrazem doskonałego świata jest kosmos.

2. Jedność kosmosu wynika z wyjątkowego wiązadła za pomocą którego Bóg dokonał połączenia czterech elementów. Z nich to wiązadło buduje jedną rzecz. W oparciu o relacje liczbowe sprowadzające wszystkie elementy do jedności Demiurg uchwalił przyjaźń jako wspólnotę ogółu istniejących rzeczy.

3. Kosmos, opierając się na rachunku liczbowym stanowi Jedno-Całość, które pochłania ogół całości i nic nie znajduje się poza nim.

4. Kulistość kosmosu idealnie oddaje jedność, gdyż w kuli jako Jedno-całości włączone są wszystkie kształty, a tym samym w sposób najpełniejszy obrazuje podobieństwo. Także kołowy ruch, którym operuje kosmos cechuje niezmienność i zmienność ( stałość i ruch). Chodzi tu o ruch w miejscu, który cechuje się niezależnością.

5. Z kolei czas, który powstał wraz z kosmosem urealnia poprzez swój upływ- jedność. Upodabnia się tym samym do wieczności, będącej trwaniem w jedności. Z pomocą liczby dochodzi do naśladowania jedności typowej dla wieczności.

6. Bóg- Stwórca urealnia czterem przedmiotom obraz modeli doskonałych. Buduje skomplikowany zbiór form i liczb, którego zadanie polega na ograniczaniu zasady materialnej. Jest to idealna forma realizacji jedności w wielości.

7. Dusza stanowi jedność złożoną z trzech połączonych elementów: Tego Samego ( Identycznego), Innego (Różnego) i substancji pośredniej. Stanowi całość, która powstała w oparciu o harmoniczne wymiary liczbowe i geometryczne. Te, w formie doskonałej urealniają Dobro, a więc Jedność, Miarę i Porządek. Świat posiada duszę, która rozpościera się od jego centrum we wszystkich kierunkach i koliście otacza cały świat z zewnętrznej strony. Harmoniczne ruchy duszy wprowadzają takiż porządek do ruchu chaotycznego zasady materialnej. Ruchy te są wynikiem zespolenia dwóch struktur- liczbowej i muzycznej.

Wszelkie gwiazdy oraz ciała niebieskie są boskimi żyjącymi i trwającymi wiecznie istotami. Bóg-Stwórca ubrał je w koliste ciała z ognia oraz dusze obdarzone rozumem i połączone z duszą świata. W podobny sposób odbywa się tworzenie ludzkiej duszy z pozostałości po trzech elementach budujących dusze wszechświata. Ich łączenie odbywa się niemal identycznie, co czyni duszę ludzką nieśmiertelną.

U Timajosa Platon wyodrębnił trzy typy dusz: 1- dusza rozumna-jej twórcą jest sam Demiurg, zaś podlegli mu bogowie są autorami jej ciała; element nieśmiertelny duszy zbliżony jest do duszy świata. Cechują ja identyczne, harmonijne ruchy, które mogą takie nie być przez pokarmy oraz inne pochodzące z zewnątrz czynniki. Miejscem tej duszy jest głowa. 2- kolejna dusza umiejscowiona jest w piersi-ponad diafragmą, w okolicy płuc i serca. Jest odpowiedzialna za odwagę, gniew i inne podobne uczucia. 3-ostatnia dusza odpowiada za czynności związane ze spożywaniem pokarmu, toteż źródło różnego rodzaju pożądań. Cechuje ją bierność, gdyż nie dysponuje rozumem, ani też mniemaniem. Położona jest w piersi pod diafragmą w okolicy wątroby. Zaś pod pępkiem znajduje się dusza odpowiedzialna za pożądanie. Do części boskiego planu zaliczyć można zespolenie duszy i ciała.

Człowieka, który będzie żył sprawiedliwe czeka powrót do swojej gwiazdy, a by tam mieszkać w szczęśliwości. Zaś tego, który nie jest odporny na pokusy doznaje przemiany i czeka go powrót w osobie kobiety. Do czasu wyzbycia się swych słabości będzie powracał na Ziemię i przybierał naturę zwierzęcia, która oddaje jego naturalne skłonności. Zakładają, że przednia część ciała człowieka jest bardziej szlachetna z woli bogów otrzymaliśmy umiejętność przemieszczania się naprzód. Z tego też powodu w zagłębieniu głowy znalazły się twarz oraz organy odpowiedzialne za zabieranie informacji przydatnych z punktu widzenia duszy. Na przykład- dzięki oczom będącym największym darem obserwować możemy ruchy boskie na Niebie i dokonywać korekty własnych, nieregularnych ruchów.

Początkowo wszystkie cztery żywioły: woda, powietrze, ogień i ziemia były pogrążone w całkowitym chaosie. Demiurg wykreował je i ukształtował w piękny i dobry sposób, posługując się formą i liczbami. Tym samym stworzył z idei czterech elementów mieszankę zasady materialnej oraz tego, co może być urealnione w owej materialnej zasadzie za pomocą liczb i form geometrii. W procesie formowania czterech elementów Bóg-Stwórca za bazę bierze trójkąt powstały z podziału trójkąta równobocznego przy pomocy linii prostopadłej i trójkąt prostokątny równoramienny. Wykorzystując trójkąt równoramienny Bóg-Stwórca formułuje wyłącznie jeden element w następujący sposób: zestawia trójkąty równoramienne w liczbie czterech tak, że kąty proste tych figur stykają się w pewnym punkcie. W ten sposób powstaje sześcian, który stanowi nierozerwalną strukturę obrazującą fragment Ziemi. Zaś z połączenia sześciu trójkątów drugiego typu uzyskujemy trójkąt równoboczny, który użyty kilkakrotnie i połączony w odpowiedni sposób utworzy czworościan ( ostrosłup foremny w podstawie z trójkątem równobocznym) stanowiący element ognia.

W analogiczny sposób ośmiościan obrazujący element powietrza oraz dwudziestościan stanowiący strukturę wody. W wyniku połączenia dużej liczby tych małych elementów powstają struktury możliwe do zobaczenia. To, co jest cielesne, fizyczno-zmysłowe obrazuje strukturę tego, co materialne- geometryczne. Oznacza to, ze jest mieszanką powstałą w wyniku połączenia nieuchronności i umysłu. Punkty, linie, płaszczyzny i bryły są na poziomie bytów pośrednich i idealnych, i mają charakter wyłącznie geometryczny. W zestawieniu ze sobą i po ich zmieszaniu z materialną zasadą zmysłową tworzą ciała, które są namacalne i dostrzegalne. Sformułowanie -nieokreślona Diada tego, co wielkie i małe, określa naturę zasady materialnej wyrażającej się w różnym dążeniu w formie nie-określonej i nie-ograniczonej w dwojakim kierunku: tym, co jest duże i tym, co jest małe. Ta dążność dotyczy ogółu tego, co na każdym poziomie kieruje się w stronę większości lub mniejszości, do nieistnienia miary w zmierzaniu w przeciwstawne strony. Stąd też, chora oraz to, co wynika z dialogu w kwestii zasady materialnej opisuje zaledwie fragment Diady, a dokładnie- tylko jej najniżej położone stadium. Można więc powiedzieć o chorze, że jest częścią diady, ale nie powoduje jej eksploatacji. Chorę odnieść należy do zjawisk seksualnych, jest zatem fragmentem pewnej ogólnej wizji, gdyż zadanie Diady polega na wyjaśnianiu rzeczywistości we wszystkich jej sferach. W tym sensie Platon nie wytłumaczył więc w pełni zasady materialnej.