Unia Europejska to gospodarczo-polityczny związek dwudziestu pięciu (od 1 maja 2004 roku) krajów europejskich, będący efektem wieloletniego zbliżania się krajów z Europy Zachodniej. Obecna Unia Europejska nie ma osobowości prawnej. Kraje Unii Europejskiej składającej się z 25 państw mają łącznie największy produkt krajowy brutto na świecie i byłby wyższy, gdyby nie słabość nowych państw członkowskich. Większy od chińskiego o 11 bilionów, amerykańskiego o 1 bilion i japońskiego o 7 bilionów dolarów. Pod względem dochodu na głowę mieszkańca kraje starej Unii są w światowej czołówce, niektóre regiony Europy, na przykład Bawaria czy Île-de-France, mają prawie dwukrotnie wyższy niż obecny poziom z 25 państwami. Podstawę do jej funkcjonowania stanowi traktat z Maastricht, zwany też Traktatem o Unii Europejskiej

W 1949 roku powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodnioeuropejskie - Rada Europy. Jednak to nie Rada Europy, lecz powstała trzy lata później z inicjatywy jednego z ojców integracji europejskiej Roberta Schumana Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), powstała na mocy traktatu paryskiego z 18 kwietnia 1951 roku, stała się zalążkiem przyszłej Unii Europejskiej. W skład EWWiS weszło 6 państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec i Włochy. Celem było utrzymanie trwałego pokoju między krajami europejskimi poprzez międzynarodowe powiązanie przemysłu węglowego i stalowego, niezbędnych wówczas do prowadzenia wojny. Obok niej na mocy traktatów rzymskich z 25 marca 1957 roku utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). W ich skład weszli wszyscy członkowie EWWiS. Trzy Wspólnoty Europejskie już od 1958 roku miały wspólne niektóre organy (Zgromadzenie Parlamentarne i Trybunał Sprawiedliwości). Pełne połączenie instytucjonalne nastąpiło w 1967 roku, gdy wszedł w życie traktat fuzyjny. Liczba członków Wspólnot zwiększyła się w 1973 roku, gdy przyłączyły się do nich Wielka Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane pierwszą falą przyjęć. Kandydująca wówczas Norwegia nie przyłączyła się z powodu sprzeciwu swoich obywateli.

Druga fala nastąpiła w latach 80. kiedy to do EWG przystąpiła Grecja(w 1981 r.), Hiszpania i Portugalia (w 1986 r.).

W 1985 r. miał miejsce jedyny przypadek opuszczenia Wspólnot: wystąpiła z nich autonomiczna część Danii - Grenlandia. NRD stało się częścią Unii w momencie przywrócenia jedności z RFN w 1990 roku. Trzecia fala przyjęć (już do Unii Europejskiej) nastąpiła w 1995 roku, kiedy to przyjęto Austrię, Szwecję i Finlandię, zaś Norwegia ponownie odmówiła wstąpienia.

1 maja 2004 roku nastąpiła czwarta fala, największe w historii rozszerzenie UE, wstąpiło do wspólnoty 10 krajów, czyli Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta oraz Cypr. W ramach Wspólnot stopniowo doszło do utworzenia Wspólnego Rynku poprzez likwidację barier celnych, wprowadzanie wspólnych norm prawnych i technicznych oraz prowadzenie wspólnej polityki rolnej.

Równolegle dochodziło też do zacieśniania więzi politycznych między krajami Wspólnot. W 1986 r. został podpisany Jednolity Akt Europejski, zwiększający kompetencje EWG. W 1990 roku uzgodniono w Układzie z Schengen utworzenie systemu wspólnej kontroli granic i zniesienie wizowych wewnętrznych granic w obrębie Hiszpanii, Francji, Włoch, krajów Beneluksu, Danii i Niemiec, a rok później ustalono utworzenie korpusu wspólnych sił wojskowych krajów Wspólnot.

7 lutego 1992 r. został podpisany traktat z Maastricht, na mocy którego 1 listopada 1993 r. powstała Unia Europejska. Traktat nie likwidował Wspólnot Europejskich, zmienił jedynie nazwę EWG na Wspólnota Europejska. W Maastricht znacznie rozszerzono zakres wspólnej polityki i opracowano harmonogram wprowadzenia Unii Gospodarczo-Walutowej (jej efektem było wprowadzanie wspólnej waluty euro od 1999 roku).

Kolejnym ważnym traktatem był też traktat amsterdamski z 1997 roku, który częściowo zmienił i jednocześnie rozszerzył wcześniejsze ustalenia z Maastricht. Pod koniec 2000 r. parafowano Traktat nicejski reformujący instytucje unijne w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania po kolejnym rozszerzeniu UE. Na szczycie w Nicei proklamowano również Kartę Praw Podstawowych, mającą gwarantować prawa człowieka i swobody obywatelskie.

16 kwietnia 2003 roku przedstawiciele rządów 15 państw członkowskich i 10 kandydujących podpisali w Atenach traktat akcesyjny rozszerzający Unię.

25 kwietnia 2005 roku Bułgaria i Rumunia podpisały traktat akcesyjny w Luksemburgu otwierający tym krajom drogę do wejścia do Unii Europejskiej 1 stycznia 2007 roku.

Unia Europejska opiera się na trzech filarach:

  • zakres działania dwóch Wspólnot Europejskich (głównie sprawy gospodarcze, w tym Unia Gospodarczo - Walutowa). W 2002 roku wygasł zawarty na 50 lat traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Obecnie obowiązujące traktaty to: Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej;
  • wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa;
  • współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych - do 1999 r. współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht podstawowymi celami Unii są:

  • promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,
  • wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,
  • dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,
  • rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.

Decyzja o utworzeniu wspólnej waluty Unii Europejskiej została zapisana w Traktacie z Maastricht. Jednak na skutek porażki Unii Monetarnej, zwanej popularnie "wężem walutowym", wprowadzenie wspólnej waluty zostało znacznie opóźnione. Dopiero utworzenie Europejskiego Banku Centralnego i systemu Eurosystem, będącego skutkiem traktatu Amsterdamskiego, doprowadziło do faktycznego wdrożenia tej waluty.

Znakiem graficznym euro jest grecka litera ε (epsilon) przecięta dwiema równoległymi liniami. Symbolizuje ona korzenie cywilizacji europejskiej, próby zintegrowania naszego kontynentu i zapewnienia stabilizacji wewnętrznej. Niektórzy dopatrują się również w symbolu euro wyzwania dla dolara Ameryka, dla którego charakterystyczną cechą są dwie pionowe linie.

Banknoty euro są drukowane pod bezpośrednią kontrolą Europejskiego Banku Centralnego (w 12 różnych drukarniach) i mają jednolity wygląd we wszystkich krajach

Natomiast monety są produkowane przez mennice poszczególnych krajów i mają jednakowy kształt, materiał i awers, natomiast rewersy są inne w każdym z krajów. Na awersach od 1 do 5 eurocentów przedstawiono Europę na mapie świata. Zaznaczono wszystkie kraje, również te, które nie należą do Unii. Monety od 10 do 50 eurocentów przedstawiają poszczególne kraje członkowskie w pewnej odległości od siebie. Natomiast 1 i 2 euro, kraje złączone w jedną całość. Odzwierciedla to dewizę Jedność w różnorodność.

Dystrybucją banknotów i monet zajmują się poszczególne banki centralne krajów strefy euro pod ścisłą kontrolą Europejskiego Banku Centralnego.

Jak wynika z informacji podanych przez ministerstwo finansów (8 lutego 2006) Polska będzie gotowa aby wejść do strefy euro w 2009 r. Przyjmując za obowiązujący zaktualizowany program konwergencji Polska nie spełni do 2008 roku wyznaczonych kryteriów - jednym z nich jest deficyt. Zgodnie z decyzją o klasyfikowaniu środków przekazywanych do OFE poza sektorem instytucji rządowych i samorządowych w 2008 roku przekroczy 3 proc. i wyniesie 3,7 proc. PKB.

Na mocy rozporządzenia ministra finansów z 15 kwietnia 2004 roku (Dz. U. nr 73 poz. 658) również w Polsce można używać euro do rozliczeń, w których jedną stroną jest konsument, czy odbiorca usług - tzn. np. w sklepie, czy u fryzjera.

Unia Europejska finansowana jest nieproporcjonalnie przez państwa. Największym płatnikiem netto są Niemcy, w dalszej kolejności Szwecja i Francja. W latach osiemdziesiątych rządzący w Brytanii brytyjscy konserwatyści uzyskali rabat, ze względu na małą kwotę subwencji rolniczych. Ostatnio zrodził się pomysł stworzenia podatku europejskiego. Miałoby to być na przykład dwa punkty procentowe z podatku od towarów i usług. Wtedy najwięcej płaciłyby te kraje, w których najwięcej się konsumuje. Byłby to sposób na zmniejszenie brytyjskiego rabatu, a Niemcy, ponieważ są największą gospodarką Unii i najbardziej ludnym krajem, pozostałyby największym płatnikiem. Największym odbiorcą funduszów Unii była przez lata Hiszpania: w Madrycie wybudowano za te pieniądze na przykład metro. Francja zaś jest największym odbiorcą dotacji unijnych dla rolnictwa.

Unia Gospodarczo-Walutowa (UGW, Economic and Monetary Union of the European Union, EMU) - instytucja UE do spraw funduszów walutowych, zrzeszająca aktualnie 12 państw Unii. Pierwsze plany utworzenia Unii Walutowej pojawiły się już w latach 60. XX wieku, lecz dopiero w latach 70. opracowano plan wprowadzenia wspólnej waluty, a w 1979 roku powstał Europejski System Walutowy. W 1986 roku ECU zostało trzecią walutą na świecie, w której emitowano obligacje międzynarodowe. W grudniu 1995 roku w Madrycie wspólnej walucie nadano nazwę euro. Ustanowiono też system TARGET - system automatycznych przeliczeń walut narodowych na euro. 1 stycznia 1999 roku nastąpiła inauguracja euro w transakcjach bezgotówkowych, a od 1 stycznia 2002 wprowadzono tę walutę w dwunastu państwach UE (oprócz Wielkiej Brytanii, Szwecji i Danii). 1 lipca 2002 ostatecznie wycofano z obiegu waluty narodowe 12 krajów, które przystąpiły do strefy euro. Warunki uczestnictwa:
  • stabilność cen (krajowa stopa inflacji nie może przekraczać więcej niż 1,5 procent stopy inflacji trzech najdoskonalszych pod tym względem państw UGW);
  • stabilność kursu walutowego (członek UGW musi wykazać stabilność kursu w ramach ERM przez ostatnie dwa lata bez dokonywania dewaluacji względem waluty któregoś z państw UGW);
  • konwergencja długoterminowych stóp procentowych (te stopy nie mogą przekraczać więcej niż 2% przeciętnej dla trzech państw najlepiej sobie radzących z inflacją);
  • niski deficyt budżetowy (państwa UGW nie mogą przekroczyć 3% PKB długu rządowego);
  • mały dług publiczny (dług państw członkowskich nie może przekroczyć 60% PKB).

Obszar Unii Europejskiej to obszar unii celnej. Taki typ unii to obszar wewnątrz którego zniesiono cła i inne opłaty na wszystkie lub niektóre towary i ustalono jednolitą taryfę celną zewnętrzną na te towary. Unia Europejska posiada jednolity rynek wewnętrzny, który obejmuje obszar nie posiadający granic wewnętrznych i pozwalający na swobodne przemieszczanie się w nim. Od czasu utworzenia jednolitego rynku, władze celne piętnastu poszczególnych krajów członkowskich Unii pracują wspólnie. W ramach unii celnej pobierają cła i podatki od importowanych produktów oraz przeprowadzają kontrole zapobiegając przedostaniu się na terytorium Unii towarów zabronionych lub stanowiących zagrożenie dla zdrowia. Unia celna jest częścią wspólnej polityki handlowej ustanowionej już w Traktacie Rzymskim. Polityka ta opiera się tak samo jak unia na Wspólnej Taryfie Celnej oraz TARIC czyli Zintegrowanej Taryfie Celnej Wspólnot Europejskich, która jest stosowana w handlu z krajami spoza Unii. Polityka celna dotyczy współpracy międzynarodowej i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, zwalcza i zapobiega obrotowi towarami podrabianymi i pirackimi także dotyczy technicznej i organizacyjnej nauki i przygotowania służb celnych. Ponadto obejmuje problematykę przepisów związanych z konwencjami i zwolnieniami celnymi, kontyngentami taryfowymi oraz plafonami. Unia celna została utworzona w oparciu o cztery systemy celne obowiązujące w państwach - założycielach Wspólnot Europejskich, a więc w krajach Beneluksu (Belgii, Holandii oraz Luksemburga od momentu obowiązywania Traktatu Rzymskiego, czyli od dnia 1 stycznia 1958 roku państwa te już były związane unią celną) oraz we Francji, w Niemczech i we Włoszech. Zgodnie z zapisami traktatowymi system ten obejmuje wymianę towarów. Zakazuje także nakładania pomiędzy krajami członkowskimi opłat celnych dotyczących przywozu oraz wywozu, a także wszelkiego rodzaju opłat, których skutki są równoważne. Ponadto likwiduje on także innego typu bariery stosowane wcześniej w obrocie handlowym między państwami unii (przykładowo: ograniczenia o charakterze ilościowym w handlu towarowym, bądź też środki o charakterze ograniczeń ilościowych). Według zapisów Traktatu Rzymskiego z dnia 1 lipca 1968 roku państwa Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej opracowały założenia wspólnej taryfy celnej w odniesieniu do krajów nie będących członkami Wspólnoty, a więc krajów trzecich. Należy zauważyć, iż unia celna za obszarze Wspólnoty Europejskiej została utworzona bez uwzględnienia etapu pośredniego, czyli strefy wolnego handlu. Strefa wolnego handlu bowiem, inaczej niż unia celna, nie obejmuje swym zasięgiem jednakowej taryfy celnej w odniesieniu do państw spoza strefy, a także nie posiada jednakowych zasad administracyjnych w kwestiach celnych. Z momentem upływu okresu przejściowego, a więc od dnia 1 stycznia 1970 roku kraje członkowskie realizują politykę handlową w ramach polityki wspólnotowej w odniesieniu do partnerów handlowych spoza unii. Wspólna polityka handlowa zawiera następujące elementy: ustalenie jednakowej taryfy celnej, zawieranie umów dotyczących obrotu handlowego oraz opłat celnych, ujednolicenie narzędzi stosowanych w polityce eksportowej oraz ujednolicenie środków chroniących wspólny rynek. Wspólna polityka handlowa poprzez upoważnienie Rady Unii Europejskiej jest realizowana przez Komisję Europejską. Według zapisów traktatowych Wspólnota działa w oparciu o unię celną, której obszar rozciąga się na cały handel towarowy oraz stosuje zakaz w odniesieniu do opłat celnych w przywozie i wywozie pomiędzy krajami członkowskimi, a także wszelkiego typu opłat, które mają równoważne skutki. Unia przyjęła także wspólną taryfę celną w stosunkach handlowych z państwami spoza obszaru celnego. Unia Europejska działająca jako unia o charakterze m.in. celnym posiada jednolite taryfy celne, co jest skutkiem prowadzenia jednolitej polityki handlowej. Każdy z członków unii podejmuje działania celem obrony własnego rynku oraz produkcji krajowej przed towarami pochodzącymi z państw spoza wspólnego obszaru celnego, poprzez stosowanie różnego rodzaju opłat celnych i formalności administracyjnych, które skutkują tym, iż towar o zagranicznym pochodzeniu nie jest tak konkurencyjny, jak towar o pochodzeniu krajowym. Obszar terytorialny unii celnej WE. Obszar celny Wspólnoty obejmuje:

  • terytorium Królestwa Belgii,
  • terytorium Królestwa Danii, z wyjątkiem Wysp Owczych i Grenlandii,
  • terytorium Republiki Federalnej Niemiec, z wyjątkiem wyspy Helgoland i terytorium Büsingen (Traktat z dnia 23 listopada 1964 r. między Republiką Federalną Niemiec a Konfederacją Szwajcarską); (obecnie obszar całych Niemiec)
  • terytorium Królestwa Hiszpanii, z wyjątkiem Ceuty i Melilli;
  • terytorium Republiki Francuskiej, z wyjątkiem terytoriów zamorskich i wspólnot terytorialnych,
  • terytorium Republiki Greckiej,
  • terytorium Irlandii,
  • terytorium Republiki Włoskiej, z wyjątkiem gmin Livigno i Campione d'Italia oraz wód krajowych jeziora Lugano znajdujących się pomiędzy nabrzeżem a granicą polityczną strefy położonej pomiędzy Ponte Tesa i Porto Ceresio,
  • terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga,
  • terytorium Królestwa Niderlandów w Europie,
  • terytorium Republiki Portugalskiej,
  • terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, jak również Wysp Normandzkich i Wyspy Man;
  • terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
  • terytorium Cypru;
  • terytorium Republiki Czeskiej;
  • terytorium Estonii;
  • terytorium Litwy;
  • terytorium Łotwy;
  • terytorium Malty;
  • terytorium Słowacji;
  • terytorium Słowenii;
  • terytorium Węgier.

Do obszaru celnego Wspólnoty należą również morskie wody terytorialne i wody śródlądowe oraz przestrzeń powietrzna każdego państwa członkowskiego. Umowy o utworzeniu unii celnej zostały podpisane również z Turcją, Andorą i San Marino. Cło jest opłatą pobieraną przez państwo na granicy przy imporcie pewnych towarów. Cło pobierane może być w celu:

  • zwiększenia wpływów do budżetu państwa;
  • ochrony rynku wewnętrznego i rodzimych producentów przed towarami wyprodukowanymi za granicą.

Istnieją różne rodzaje ceł:

  • cła protekcyjne - ich celem jest ogólna ochrona rynku krajowego w odniesieniu do napływu towarów pochodzących z zagranicy,
  • cła prohibicyjne - ich celem jest powstrzymywanie nadmiernego napływu określonego rodzaju towarów pochodzących z zagranicy,
  • cła reglamentacyjne - ich celem jest uregulowanie rozmiaru obrotu zagranicznego przez dopuszczanie określonych towarów oraz hamowanie przywozu towarów innego rodzaju. Istnieją także opłaty celne przywozowe oraz wywozowe, zakazane w handlu pomiędzy krajami członkowskimi. Tego rodzaju zakaz obowiązuje także opłaty celne posiadające charakter fiskalny. Unia celna pomaga rozwijać wzajemny handel pomiędzy krajami członkowskich, a także ogranicza rozwój wymiany handlowej w odniesieniu do krajów trzecich. Można tutaj zauważyć preferencyjne oraz dyskryminacyjne działanie opłat celnych w unii celnej, a więc preferowanie importu towarów z krajów członkowskich unii oraz dyskryminowanie importu towarów z krajów spoza unii.

Wysokość i rodzaj cła określa Rada UE na wniosek Komisji większością kwalifikowaną. W obrocie między państwami członkowskimi Wspólnot nie obowiązują, więc jakiekolwiek instrumenty polityki handlowej, natomiast w imporcie z krajów spoza ugrupowania obowiązuje jednolita taryfa celna, tzw. Wspólna Taryfa Celna - TARIC. Państwa członkowskie przekazały kompetencje do jej kształtowania na szczebel wspólnotowy, podobnie jak pozostałe instrumenty polityki handlowej. Współcześnie najczęściej cło jest pobierane tylko od importu. Bardzo rzadko kraje stosują cła wobec swego eksportu lub tranzytu. Poziom stawki celnej jest wpisany do taryfy celnej każdego kraju zgodnie z obowiązującym prawem celnym. Państwa członkowskie Światowej Organizacji Handlu (WTO), w tym Wspólnoty Europejskiej, które są członkiem tego systemu, mają obowiązek publikować swoje taryfy celne. W ten sposób zapewniona jest przejrzystość najbardziej rozpowszechnionej metody wpływania na wysokość importu z poszczególnych krajów. Taryfa celna jest publikowana w formie rozporządzenia Rady UE. Istnieje potrzeba, aby działania w dziedzinie ceł dawały pierwszeństwo polepszaniu kontroli w celu zwalczania nadużyć finansowych, minimalizowaniu kosztów osiągania zgodności z ustawodawstwem celnym ponoszonych przez podmioty gospodarcze oraz przygotowaniom do rozszerzenia. Dlatego też Wspólnota musi być w stanie, w ramach swoich własnych uprawnień, wspierać działania administracji celnych Państw Członkowskich; należy w pełni wykorzystywać każdą możliwość współpracy administracyjnej, przewidzianej przez zasady wspólnotowe. Unia celna oparta jest na: zakazie działań polegających na pobieraniu opłat celnych oraz opłat "cłopodobnych" pomiędzy krajami członkowskimi, zakazie działań polegających na wprowadzaniu regulacji o charakterze dyskryminacyjnym. Bądź też protekcyjnym do prawa kraju członkowskiego w odniesieniu do wszelkiego typu towarów wspólnotowych (w odniesieniu także do towarów takiego samego rodzaju, a także takich, które względem siebie mogą być konkurencyjne jako substytuty), zakazie działań polegających na wprowadzaniu ograniczeń o charakterze ilościowym w obrocie towarowym, bądź też środków o podobnym charakterze do ilościowych ograniczeń. Ad.1. Zakaz ten jest podstawą unii celnej. Cło nie musi być nakładane w celach fiskalnych czy protekcjonistycznych wystarczy, by miało charakter dyskryminacyjny stawiając towary zagraniczne w niekorzystnej sytuacji. Opłaty za czynności administracyjne związane z przekraczaniem granicy przez towar są dopuszczalne tylko wtedy, gdy są nakładane na podstawie przepisów wspólnotowych i w wysokości pokrywającej rzeczywiste koszty świadczenia. Ad.2. Zakaz ten polega na tym, że określone towary krajowe i zagraniczne powinny być opodatkowane w jednakowym stadium produkcji lub dystrybucji. Podatki nie powinny być nakładane w celu ochrony produktów krajowych podobnych przed konkurencją ze strony towarów zagranicznych. Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, iż nie wolno używać instrumentów podatkowych w celu kształtowania gustów konsumentów. Ad.3. Pomysłowość państw we wprowadzaniu różnorodnych ograniczeń zmusiła ETS do wprowadzenia generalnej definicji środków o skutku podobnym. Uczynił to w orzeczeniu w sprawie Dassonville z 11 lipca 1974r - środkami o skutku podobnym są wszelkie regulacje dotyczące handlu, które mogą bezpośrednio lub pośrednio rzeczywiście lub potencjalnie stanowić przeszkodę w handlu między krajami członkowskimi. Założenia Unii celnej oznaczały, otóż, nie tylko znoszenie celnych oraz innego typu barier pomiędzy krajami członkowskimi unii ( tj. w przypadku obszaru wolnego handlu), ale również realizowanie jednolitej polityki handlowej oraz celnej w odniesieniu do państw nie będących członkami unii. W tej kwestii Unia celna opracowała i przyjęła: jednolitą taryfę celną zewnętrzną, wspólne reguły dotyczące obliczania opłat celnych, wspólne procedury dotyczące odpraw towarów oraz jednolite formularze zgłoszeniowe. W taki oto sposób prawo dotyczące ceł stało się w prawem unijnym. Administracja celna pełni znaczącą rolę polegającą na ochronie interesów Wspólnoty, w szczególności jej interesów finansowych, zapewnianiu równoważnego poziomu bezpieczeństwa obywatelom i podmiotom gospodarczym Wspólnoty w każdym miejscu na obszarze celnym Wspólnoty, w którym dokonywane są formalności celne oraz na przyczynianiu się do konkurencyjności przedsiębiorstw Unii Europejskiej na rynkach światowych. W tym kontekście polityka celna powinna być stale dostosowywana do zmieniającej się sytuacji, przez Grupę ds. Polityki Celnej, celem zapewnienia, że krajowe administracje celne działają tak wydajnie i skutecznie jak jednolita administracja. W ramach zarządzania unią celną, celem programu jest zapewnienie, że administracje celne krajów członkowskich: a) Prowadzą skoordynowane działania w celu zapewnienia, że działalność w dziedzinie ceł spełnia potrzeby rynku wewnętrznego Wspólnoty, przez wprowadzenie strategii określonej w komunikacie Komisji z dnia 8 lutego 2001r. i w rezolucji Rady w sprawie strategii unii celnej; b) Wzajemnie oddziałują i wykonują swoje obowiązki tak skutecznie, jak gdyby stanowiły jednolitą administrację oraz osiągają równoważne cele w każdym miejscu na obszarze celnym Wspólnoty; c) Odpowiadają na wyzwania, jakie stawia przed nimi globalizacja i wzrost obrotów handlowych oraz przyczyniają się do wzmocnienia konkurencyjnego środowiska Unii Europejskiej; d) Zapewniają niezbędną ochronę interesów finansowych Unii Europejskiej oraz zapewniają swoim obywatelom bezpieczne i pewne środowisko; e) Podejmują niezbędne kroki w celu przygotowania się do rozszerzenia i wspierania integracji nowych Państw Członkowskich. Wspólne podejście dotyczące polityki celnej jest stale dostosowywane do nowych warunków wynikających z rozwoju, w zakresie partnerstwa między Komisją a Państwami Członkowskimi, w ramach Grupy ds. Polityki Celnej, w której skład wchodzą szefowie administracji celnych Komisji i Państw Członkowskich lub ich przedstawiciele. Komisja regularnie informuje Grupę ds. Polityki Celnej o środkach odnoszących się do wykonywania programu. Jednym z urzędów administracji celnej WE jest Dyrekcja Generalna ds. Podatków i Unii Celnej. Zadaniem Dyrekcji Generalnej ds. Podatków i Unii Celnej stało się utrzymanie i obrona unii celnej oraz zapewnienie jednakowego stosowania nomenklatury i zasad pochodzenia. W tym celu, Dyrekcja Generalna administruje stosowanie Kodeksu Celnego oraz przeprowadza jego kontrole a także wyznacza strategię w celu zapewnienia stosowania prawa przez krajowe administracje celne tak, jakby były jedną administracją celną. Dyrekcja Generalna bierze pełny udział w międzynarodowych negocjacjach handlowych, które wpływają na wspólną politykę celną i bada w szczególności stosowanie reguł pochodzenia oraz preferencyjnych systemów handlowych. Dyrekcja Generalna rozwija zintegrowany system sterowania tranzytem wspólnotowym, w szczególności obsługi danych z użyciem komputerów. W dniu 8 lutego 2001 roku Komisja opracowała komunikat dla Parlamentu Europejskiego, Rady oraz Komitetu Społeczno-Ekonomicznego, którego tematem była strategia dotycząca Unii Celnej. Unia tego typu wdraża polityki Wspólnoty niemal we wszystkich dziedzinach dotyczących handlu zagranicznego. Oprócz pierwszorzędnych kwestii, takich jak np. zwalczanie oszustw, ważną rolę odgrywa zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa i umożliwienie legalnego handlu. Unia Celna do tej pory zajmowała się przede wszystkim pobieraniem opłat celnych oraz podatków bezpośrednich w odniesieniu do importu. Nowe wydarzenia takie jak rozszerzenie UE i rozwój e-commerce (e-handlu), zmodyfikowały środowisko, w którym dotychczas funkcjonowała Unia Celna. W komunikacie Komisji zaproponowano przedsięwzięcia gwarantujące wywiązanie się Unii Celnej z zobowiązań w kolejnych latach. Wyznaczono strategiczne cele Unii Celnej. Są to:

  • stworzenie struktur sprzyjających rozwojowi zagranicznego handlu, który będzie oparty na stabilnych i jasnych zasadach, a także przyznanie Wspólnocie Europejskiej oraz państwom członkowskim niezbędnych środków o charakterze budżetowym;
  • ochrona socjalna przed niesprawiedliwymi działaniami w obrocie zagranicznym, a także przed szkodami będącymi ich przyczyną (w kwestiach o charakterze finansowym, handlowym, zdrowotnym, środowiskowym). Zgodnie z powyższymi założeniami opracowano odpowiednie obszary działań:
  • uproszczenie oraz racjonalizacja procedur ustawodawczych w odniesieniu do opłat celnych, dzięki informatyzacji;
  • polepszenie realizacji tegoż ustawodawstwa, przede wszystkim dzięki bardziej intensywnej współpracy pomiędzy krajowymi departamentami opłat celnych Unii Europejskiej w sposób taki, iż będą mogły one działać jak jeden organizm;
  • polepszenie działalności usługowej świadczonych w odniesieniu do handlowców, głównie dzięki ściślejszej kooperacji pomiędzy departamentami opłat celnych oraz firmami;
  • usprawnienie działań szkoleniowych nie tylko w odniesieniu do urzędników celnych, lecz również w odniesieniu do osób prowadzących działalność handlową, promowanie międzynarodowej kooperacji działań celnych celem poparcia ułatwienia obrotu handlowego oraz procedur dotyczących opłat celnych na płaszczyźnie ogólnoświatowej.

Powodzenie wyżej wymienionych działań w wielkim stopniu jest uzależnione od informatyzacji operacji związanych z cłami. Oprócz finalizacji istniejących już projektów Komisja zaproponowała stosowanie w nieodległej przyszłości nowoczesnych komputerowych strategii celem zarządzania nowymi projektami. Głównym zadaniem tranzytu celnego zostało ułatwienie obrotu towarowego pomiędzy punktami terytorium celnego przez innego typu terytorium celne, bądź też pomiędzy dwoma albo więcej terytoriami celnymi. Dzięki temu możliwe jest zawieszenie o charakterze czasowym opłat celnych oraz podatków, mających zastosowanie w odniesieniu do przywozu, umożliwiając sytuację, w której formalności celne, które związane są z odprawą celną odbywały się w punkcie przeznaczenia, a nie w momencie wprowadzania towarów na terytorium wspólnotowe. Najważniejsze procedury tranzytu celnego:

  • jednolity tranzyt: ma zastosowanie w odniesieniu do obrotu towarowego pomiędzy 25 krajami członkowskimi WE, krajami EFTA (Islandią, Norwegią, Liechtensteinem oraz Szwajcarią). Jest on oparty o Wspólną Konwencję Tranzytową z dnia 20 maja 1987 roku;
  • tranzyt wspólnotowy: znajduje on zastosowanie w odniesieniu do operacji o charakterze tranzytu celnego pomiędzy krajami członkowskimi WE, jest także stosowany w odniesieniu do obrotu towarami niewspólnotowymi, względem których stosowane są należności celne oraz innego typu opłaty w momencie przywozu, lub też towarami wspólnotowymi, które to towary pomiędzy punktem wyjazdu oraz punktem przeznaczenia znajdującym się na obszarze Wspólnoty Europejskiej są zmuszą przejechać przez obszar państwa trzeciego. Stosowne przepisy w tym względzie zawiera Wspólnotowy Kodeks Celny: "Po przedstawieniu organom celnym towary mogą, za zgodą tych organów, zostać poddane rewizji lub mogą zostać pobrane ich próbki, w celu nadania tym towarom przeznaczenia celnego."

Dopuszczenie do swobodnego obrotu nadaje towarowi niewspólnotowemu status celny towaru wspólnotowego. Dopuszczenie to wymaga zastosowania środków polityki handlowej oraz zastosowania opłat prawnie należnych. Towary opuszczające obszar celny podlegają nadzorowi celnemu, opuszczają one ten obszar wskazaną drogą przez organy celne na zasadach przez nieokreślonych. Art.250 Kodeksu mówi, iż jeżeli procedura celna realizowana jest w kilku krajach członkowskich, to wszystkie podjęte działania dotyczące tej procedury obowiązują na obszarze każdego z tych pozostałych krajów członkowskich. Tak wiec Unia celna reguluje stosunki swobodnego obrotu towarowego pomiędzy Wspólnotą Europejską i państwami nieczłonkowskimi, co ma na celu zapobieganie subwencjonowaniu przez państwa trzecie eksportu do Wspólnoty.

Wewnętrzny rynek Unii Europejskiej opiera swoje działanie o 4 podstawowe swobody: swobodę przepływu osób, swobodę przepływu towarów, swobodę przepływu usług oraz swobodę przepływu kapitału.

Układ z Schengen został zawarty w miejscowości Schengen (Luksemburg), 14 czerwca 1985 roku. Porozumienie znosi kontrolę osób przekraczających granice między państwami Unii, a w zamian za to wzmacnia współpracę w zakresie bezpieczeństwa i polityki azylowej. Układ dotyczy również współpracy przygranicznej policji. 13 lipca 1984 roku Niemcy i Francja zawarły porozumienie w Saarbrücken. Była to dwustronna umowa w sprawie ułatwiania obywatelom obu państw przekraczania wspólnej granicy. Umowa ta dotyczyła jedynie kontroli na drogowych przejściach granicznych. Umową z Saarbrücken zainteresowały się kraje Beneluksu, mające już doświadczenie w funkcjonowaniu unii paszportowej. Wykorzystano więc część rozwiązań z Saarbrücken i zawarto nową umowę. W 1985 roku w miejscowości Schengen podpisano porozumienie o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych granicach (tzw. Schengen I) między krajami Unii Gospodarczej Beneluksu, Francją i RFN). Umowa ta została zawarta poza wspólnotowym porządkiem prawnym. W 1995 r.. na mocy układu z 1990 r., Hiszpania i Portugalia stały się pełnoprawnymi członkami Grupy, a Włochy, Grecja, Austria oraz pięć krajów nordyckich (Dania, Finlandia, Szwecja, Norwegia, Islandia) uzyskały status obserwatorów. Układ jest otwarty dla wszystkich członków Unii Europejskiej. Wynikająca z niego swoboda przepływu osób wewnątrz tzw. strefy Schengen dotyczy nie tylko obywateli państw - sygnatariuszy, ale wszystkich osób wszelkiej narodowości i o dowolnym obywatelstwie, które przekraczają granice wewnętrzne na terenie objętym porozumieniem. Do układu Schengen należy obecnie trzynaście państw Unii Europejskiej. Islandia i Norwegia, wchodząca w skład Związku Paszportowego Krajów Nordyckich, są z grupą z Schengen stowarzyszone. Przyjęcie przepisów wynikających z Układu z Schengen jest jednym z wymogów uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej przez kraje kandydujące, tak więc w przyszłości strefa swobodnego, niekontrolowanego przepływu osób znacznie się powiększy i obejmie prawie całą Europę. Kraje, które podpisały układ z Schengen:

Państwa, które zamierzają wstąpić do porozumienia: Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska(2007?), Węgry, Słowenia, Słowacja, Szwajcaria (wyraziła zgodę w referendum 5 czerwca 2005 roku).

25 stycznia 2005 Paweł Dakowski (pełnomocnik rządu do spraw przygotowania Polski do współpracy z SIS II), poinformował że 28 października 2008 roku jest najbliższą datą przystąpienia Polski do układu z Schengen.

Zagwarantowanie swobodnego przepływu towarowego . Zgodnie z zapisami traktatowymi ( konkretnie artykułów 23 oraz 30 TWE) zasada swobodnego obrotu towarami ma zostać realizowany poprzez utworzenie unii o charakterze celnym celnej, a także zniesienie wszelkiego typu ograniczeń o charakterze ilościowym. Wspólnota Europejska działa na zasadach unii celnej. Unia tego typu zgodnie z traktatowymi zapisami obejmuje swoim zakresem całkowity przepływ towarów oraz zakaz odnoszący się do nakładania między państwami członkowskimi opłat o charakterze ceł w odniesieniu do przywozu oraz wywozu, a także wszelkiego typu opłat, które wywierają skutek podobny, jak również obowiązywanie wspólnej taryfy celnej w odniesieniu do handlu towarowego z państwami nie będącymi członkami unii. Z dniem 1 lipca 1968 roku opracowana została jednakowa taryfa opłat celnych w odniesieniu do krajów nie wchodzących w skład Wspólnoty Europejskiej. Działalność handlowa w obrębie rynku wspólnotowego wymagała likwidacji opłat celnych między państwami członkowskimi oraz innego typu barier o charakterze technicznym (zróżnicowanych norm, standardów, przepisów), fiskalnym (różnych systemów podatkowych) oraz fizycznym (kontroli granicznych). W celu umożliwienia swobodnego obrotu towarowego, uległy zniesieniu wszelkiego typu ograniczenia o charakterze ilościowym (zakaz działalności importowej oraz eksportowej, regulacje wprowadzające kontyngenty), a także środki o podobnym charakterze jak ograniczenia ilościowe np. regulacje wszelkiego typu odnoszące się do takich elementów, jak: normy techniczne, skład produktu, rodzaj opakowania itp. Wszelkiego typu obrót towarowy na obszarze unijnym podlegają tym samym normom certyfikacyjnym, czego skutkiem powinno być objęcie ich tymi samymi obciążeniami o charakterze podatkowym. Zasada swobody przepływu towarowego dotyczy w taki sam sposób wyrobów pochodzenia przemysłowego jak produktów o pochodzeniu rolno - spożywczym. Wszelkiego typu towary, produkowane, a także sprzedawane na obszarze jednego z krajów członkowskich według obowiązujących tamtejszych przepisów, mogą zostać zaoferowane również na obszarze innych krajów Wspólnoty Europejskiej. Ograniczenia w przywozie, wywozie, bądź też tranzycie mogą być wprowadzone tylko pod warunkiem, że jako podstawa występują: względy odnoszące się do moralności publicznej, jak również porządku i bezpieczeństwa publicznego. Jako podstawa mogą występować również względy odnoszące się do ochrony zdrowia i życia ludzi, a także ochrony zwierząt i roślin, jak również ochrony narodowego majątku, posiadającego wartość typu artystycznego, historycznego tudzież archeologicznego, bądź też ochrony własności o charakterze przemysłowym oraz handlowym. Wskazane zakazy, a także ograniczenia mimo wszystko nie powinny być środkiem samowolnej dyskryminacji, bądź też utajonej działalności polegającej na ograniczaniu obrotu handlowego pomiędzy krajami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej. Podstawą funkcjonowania unii o typy unii celnej jest wspólne terytorium celne, które obejmuje całkowity obszar krajów - członków (istnieje jednak kilka wyjątków). Pojęcie "opłaty wywierające skutek podobny" nie jest zdefiniowane w zapisach traktatowych. Decydujące natomiast jest to, czy konkretne obciążenie o charakterze finansowym jest nakładane, bądź też zarządzanie przez administrację państwową w sytuacji przekraczania granicy. Nazwa opłaty, jej wysokość oraz przeznaczenie, a także skutek nie są istotne. Trybunał Sprawiedliwości postanowił, iż celem zakazu nakładania opłat celnych oraz opłat, które wywierają skutek podobny jest uzupełnienie tudzież skuteczne ukształtowanie działań polegających na zakazie ograniczania obrotu handlowego, wynikającego z sytuacji, w których pobierane są opłaty celne. Istnieje natomiast problem rozgraniczenia w odniesieniu do opłat pobieranych niejako "przy okazji" przekraczania granic przez produkty pochodzące z innych krajów członkowskich, które to opłaty tylko pozornie wydają się opłatami celnymi, bądź też opłatami, które wywierają skutek podobny i które dopuszczone są na podstawie zapisów traktatowych.

Usługami w sensie art. 49 TWE są wszystkie świadczenia, które z reguły są wykonywane odpłatnie, decydującym kryterium nie jest ekonomiczne pojęcie usługi. Swobodne świadczenie usług uzupełnia raczej swobodę przepływu pracowników oraz swobodę prowadzenia działalności gosp. umożliwia ona bowiem wykonywanie działalności zarobkowej także bez zmiany miejsca zamieszkania a wiec działalności o charakterze ponadgranicznym wg. zasady zakazu ograniczeń oraz nakazu traktowania innych na równi z własnymi obywatelami. Należy rozróżnić następujące rodzaje swobody świadczenia działalności usługowej: aktywną swobodę świadczenia usług, która polega na tym ze dany podmiot udaje się w celu świadczenia usługi do innego kraju członkowskiego, "przekraczanie" granicy jedynie przez świadczenie (usługi pocztowe telekomunikacyjne, radiowe) oraz tzw. bierna lub negatywna swoboda świadczenia działalności usługowej w przypadku której to podmiot odbierający usługę udaje się na obszar innego kraju członkowskiego, decydująca jest przesłanka przekraczania granicy ponieważ istota swobody świadczenia usług jest otwarcie poszczególnych rynków krajowych dla świadczenia z innych krajów członkowskich. Swoboda świadczenia działalności usługowej nakłada określone obowiązki nie tylko na państwo odbiorcy świadczenie, lecz także państwo podmiotu świadczącego (tzw. zagraniczne świadczenie usług). Swobodny przepływ usług obejmuje trzy przypadki: podmiot dostarczający usługę udaje się na pewien czas do państwa usługobiorcy, aby wykonać usługę w innym państwie członkowskim, usługobiorca udaje się na obszar państwa usługodawcy i tam przyjmuje świadczenie (np. turyści),usługodawca i usługobiorca pozostają we własnych państwach, a tylko usługa przekracza granice państw (np. program telewizyjny). Komisja Europejska przyjęła stanowisko odnoszące się do zasady swobody przepływu usług dzieląc ten temat na poszczególne grupy tematyczne. Artykuły 52 oraz 59 traktatu, który ustanawiał Wspólnoty Europejskie: obszar bankowości, obszar ubezpieczeń, obszar rynku papierów wartościowych, obszar usług inwestycyjnych, obszar ochrony danych osobowych, obszar dotyczący prawa do zakładania przedsiębiorstw, obszar dotyczący swobody działalności usługowej prowadzonej przez rzemieślników w handlu i rolnictwie, obszar działalności agentów handlowych, obszar usług dla społeczeństwa informacyjnego (obszar ten dotyczy naszego kraju).

Swoboda obrotu kapitałowego oznacza jednostronne przeniesienie z jednego do drugiego państwa członkowskiego wartości, która jednocześnie stanowi pewien majątek. Cele swobody przepływu kapitału to:

  • dążenie do powstania rynku usług finansowych o jednolitym charakterze;
  • liberalizacja przepływu papierów wartościowych.

Przepisy TEWG - zobowiązanie PC do:

stopniowego znoszenia:

  • ograniczeń w obrocie kapitałem należącym do rezydentów PC;
  • dyskryminującego traktowania transakcji finansowych ze względu na posiadane obywatelstwo, miejsce zamieszkania lub miejsce lokaty kapitału;
  • możliwie najbardziej liberalnego postępowania w zakresie przyznawania zezwoleń dewizowych;
  • niewprowadzania żadnych nowych ograniczeń dewizowych lub zaostrzania starych (standstill).

Znaczenie Pierwszej (11.05.1960) i Drugiej (18.12.1962) Dyrektywy Kapitałowej:

  • przepływ kapitału podzielony na 4 kategorie, z których każda poddana innemu zakresowi liberalizacji;

Lista A (pełna liberalizacja):

  • inwestycje bezpośrednie dokonywane w PC przez osoby zamieszkałe w innym PC;
  • inwestowanie w nieruchomości;
  • transfer kapitału imigrantów.

PC zobowiązane do:

  • przyznania osobom zamieszkałym w innych PC;
  • wszelkich zezwoleń dewizowych służących transferowi kapitału lub dokonaniu inwestycji;
  • zagwarantowania, że transakcje dokonywane przy kursie walut najbardziej zbliżonym do kursu urzędowego;

Lista B (system zezwoleń generalnych):

  • transfery fizyczne, operacje związane z niektórymi rodzajami papierów wartościowych;

Lista C (system zezwoleń indywidualnych):

  • emitowanie i umieszczanie krajowych papierów wartościowych na zagranicznym rynku kapitałowym;
  • nabycie papierów wartościowych nie objętych listą B;
  • kredyty długoterminowe związane z umowami handlowymi;

Lista D (możliwość utrzymywania ograniczeń):

  • fizyczny eksport i import "środków płatności każdego rodzaju"; złoto;
  • niektóre inwestycje krótkoterminowe;
  • kredyty krótkoterminowe.

Nowelizacja I. i II. Dyrektywy Kapitałowej (Dyrektywa 86/566): nowa lista A i C

Zasada pełnej liberalizacji swobody przepływu kapitału - Dyrektywa 86/566 i 88/361

- obowiązywanie od 1.07.1990 r.;

- dotyczyła wszystkich operacji finansowych;

  • wyłączenie: transfer kapitału związany z nabywaniem nieruchomości: zniesienie kontroli dewizowej + zniesienie dyskryminacji w transakcjach finansowych, możliwość stosowania środków ochronnych (PC lub KE).

Swoboda przepływu kapitału a Traktat z Maastricht:

  • znaczenie dla urzeczywistnienia UGW;
  • PC zachowały możliwość:

- utrzymania przepisów podatkowych, rozróżniających podatników ze względu na sytuację wynikającą z miejsce pobytu lub zainwestowania kapitału;

- działania na rzecz zapobiegania naruszeniom przepisów i praw krajowych (np. podatkowych);

- działania uzasadnione porządkiem i bezpieczeństwem publicznym.

Rozwój wewnętrznego rynku Unii Europejskiej dobrze charakteryzują poniższe tabele (stworzone dla okresu 1992 - 2003, kolejne wartości to wartości osiągane w latach kolejnych, od 1992 do 2003):

Handel towarowy na wewnętrznym rynku (przedstawiony jako uśredniona wartość obrotu w imporcie oraz eksporcie towarowym podzielona przez PKB oraz pomnożona przez 100):

EU (25 countries) : : : : : : : : : 3.4 3.3 3.2

EU (15 countries) 2.5 2.6 2.7 2.6 2.8 3.1 3.1 3.2 3.6 3.6 3.5 3.4

Belgium : : : : : : : : : : 15.0 14.5

BLEU 13.1 13.4 15.3 11.6 11.9 12.8 13.5 15.6 18.5 19.0 18.4 :

Czech Republic : 12.1 11.9 10.5 11.8 11.1 11.0 10.9 11.1 10.3 9.1 8.3

Denmark 8.2 8.2 7.9 7.5 7.9 8.2 9.0 11.2 14.5 14.8 14.7 14.3

Germany 4.3 4.2 4.2 4.3 4.6 5.0 5.1 5.3 5.9 6.2 6.3 6.2

Estonia : 17.2 19.1 18.2 18.3 20.8 21.4 21.7 22.3 22.8 20.0 19.8

Greece 6.2 6.3 6.4 5.9 5.5 5.7 6.4 10.3 13.5 13.2 11.1 10.3

Spain 4.6 4.9 5.2 5.3 5.6 6.1 6.5 7.0 7.6 7.9 7.6 7.3

France 6.1 6.0 4.9 4.8 4.9 5.2 5.3 5.1 5.4 5.4 5.4 5.2

Ireland 10.3 10.5 11.6 12.3 13.1 13.4 15.3 21.4 26.3 28.7 28.9 29.6

Italy 4.6 5.0 5.7 6.3 5.9 6.4 5.7 4.9 5.2 5.3 5.2 4.9

Cyprus : : : 23.1 22.6 23.1 22.6 23.4 24.6 32.7 30.8 29.1

Latvia : 15.1 11.8 18.8 16.8 13.9 14.5 11.9 12.1 11.3 10.6 11.1

Lithuania : 8.5 8.2 7.7 9.1 9.6 8.9 8.7 7.7 7.7 8.5 8.6

Luxembourg : : : : : : : : : : 77.6 76.2

Hungary : 7.1 7.3 9.8 10.5 10.1 10.7 10.8 11.8 13.0 11.5 11.3

Malta : : : : : : : 26.5 24.0 24.0 22.4 21.4

Netherlands 11.6 11.9 12.1 11.4 11.7 12.8 12.6 13.3 14.3 13.7 13.5 12.4

Austria 11.8 12.4 12.1 10.7 11.4 13.1 13.2 14.3 15.8 16.8 16.8 16.5

Poland : : : 6.6 5.2 4.8 5.2 4.7 5.8 5.0 5.0 5.2

Portugal 5.2 7.2 6.7 6.9 6.5 6.5 7.0 6.7 7.1 6.9 6.8 6.7

Slovenia : : 10.3 8.6 9.0 8.9 8.5 8.0 8.7 8.7 9.1 8.9

Slovakia : : 12.5 10.8 9.8 10.1 10.6 9.4 10.2 12.2 10.6 9.9

Finland 5.4 5.9 6.4 6.5 6.2 6.1 5.6 5.7 6.1 5.7 5.6 5.7

Sweden : : 6.8 6.8 6.6 7.7 8.1 8.6 9.5 10.6 9.9 9.9

United Kingdom 5.4 5.7 5.9 6.2 6.8 6.7 6.9 7.3 7.6 7.6 7.6 7.5

Bulgaria : 11.1 12.9 10.3 13.2 11.9 12.6 12.6 15.3 14.2 13.5 14.4

Romania : : : : : : 3.6 4.4 5.1 5.2 5.1 5.2

Turkey : 4.1 5.6 5.8 5.4 7.3 8.3 7.1 7.4 7.9 5.9 5.8

Norway : : : 9.1 8.9 9.5 10.1 9.8 9.5 9.6 9.1 9.3

Handel usługami na wewnętrznym rynku (przedstawiony jako uśredniona wartość importu oraz eksportu podzielona przez PKB oraz pomnożona przez 100):

EU (25 countries) : : : : : : : : : 3.4 3.3 3.2

EU (15 countries) 2.5 2.6 2.7 2.6 2.8 3.1 3.1 3.2 3.6 3.6 3.5 3.4

Belgium : : : : : : : : : : 15.0 14.5

BLEU 13.1 13.4 15.3 11.6 11.9 12.8 13.5 15.6 18.5 19.0 18.4 :

Czech Republic : 12.1 11.9 10.5 11.8 11.1 11.0 10.9 11.1 10.3 9.1 8.3

Denmark 8.2 8.2 7.9 7.5 7.9 8.2 9.0 11.2 14.5 14.8 14.7 14.3

Germany 4.3 4.2 4.2 4.3 4.6 5.0 5.1 5.3 5.9 6.2 6.3 6.2

Estonia : 17.2 19.1 18.2 18.3 20.8 21.4 21.7 22.3 22.8 20.0 19.8

Greece 6.2 6.3 6.4 5.9 5.5 5.7 6.4 10.3 13.5 13.2 11.1 10.3

Spain 4.6 4.9 5.2 5.3 5.6 6.1 6.5 7.0 7.6 7.9 7.6 7.3

France 6.1 6.0 4.9 4.8 4.9 5.2 5.3 5.1 5.4 5.4 5.4 5.2

Ireland 10.3 10.5 11.6 12.3 13.1 13.4 15.3 21.4 26.3 28.7 28.9 29.6

Italy 4.6 5.0 5.7 6.3 5.9 6.4 5.7 4.9 5.2 5.3 5.2 4.9

Cyprus : : : 23.1 22.6 23.1 22.6 23.4 24.6 32.7 30.8 29.1

Latvia : 15.1 11.8 18.8 16.8 13.9 14.5 11.9 12.1 11.3 10.6 11.1

Lithuania : 8.5 8.2 7.7 9.1 9.6 8.9 8.7 7.7 7.7 8.5 8.6

Luxembourg : : : : : : : : : : 77.6 76.2

Hungary : 7.1 7.3 9.8 10.5 10.1 10.7 10.8 11.8 13.0 11.5 11.3

Malta : : : : : : : 26.5 24.0 24.0 22.4 21.4

Netherlands 11.6 11.9 12.1 11.4 11.7 12.8 12.6 13.3 14.3 13.7 13.5 12.4

Austria 11.8 12.4 12.1 10.7 11.4 13.1 13.2 14.3 15.8 16.8 16.8 16.5

Poland : : : 6.6 5.2 4.8 5.2 4.7 5.8 5.0 5.0 5.2

Portugal 5.2 7.2 6.7 6.9 6.5 6.5 7.0 6.7 7.1 6.9 6.8 6.7

Slovenia : : 10.3 8.6 9.0 8.9 8.5 8.0 8.7 8.7 9.1 8.9

Slovakia : : 12.5 10.8 9.8 10.1 10.6 9.4 10.2 12.2 10.6 9.9

Finland 5.4 5.9 6.4 6.5 6.2 6.1 5.6 5.7 6.1 5.7 5.6 5.7

Sweden : : 6.8 6.8 6.6 7.7 8.1 8.6 9.5 10.6 9.9 9.9

United Kingdom 5.4 5.7 5.9 6.2 6.8 6.7 6.9 7.3 7.6 7.6 7.6 7.5

Bulgaria : 11.1 12.9 10.3 13.2 11.9 12.6 12.6 15.3 14.2 13.5 14.4

Romania : : : : : : 3.6 4.4 5.1 5.2 5.1 5.2

Turkey : 4.1 5.6 5.8 5.4 7.3 8.3 7.1 7.4 7.9 5.9 5.8

Norway : : : 9.1 8.9 9.5 10.1 9.8 9.5 9.6 9.1 9.3

Inwestycje bezpośrednie z zagranicy (przedstawione jako uśredniona wartość wpływów i wypływów inwestycji bezpośrednich z zagranicy podzielona przez PKB oraz pomnożona przez 100):

EU (25 countries) : : : : : : : : : 1.9 1.1

EU (15 countries) 0.3 0.4 0.4 0.8 0.8 1.1 2.1 2.6 3.3 2.0 1.2

BLEU 4.5 3.4 1.9 3.8 3.8 3.8 8.6 50.7 88.6 38.3 51.4

Czech Republic : : : : : 1.2 3.4 5.9 4.5 4.8 6.5

Denmark 1.1 1.1 2.9 2.0 0.9 2.1 3.2 7.1 18.3 6.5 3.0

Germany 0.4 0.4 0.6 1.0 1.2 1.3 2.6 3.9 6.9 1.5 1.5

Estonia : : : : : 4.4 5.5 3.7 4.4 6.6 3.2

Greece : : : : : : : : 1.4 0.9 0.3

Spain 0.8 1.3 1.3 0.9 1.0 1.7 2.6 4.8 8.2 5.2 3.0

France 1.3 1.0 1.5 1.3 1.7 2.3 2.7 6.0 8.3 5.6 4.0

Ireland : : : : : 2.3 7.3 12.9 16.4 6.7 11.3

Italy 0.4 0.6 0.4 0.5 0.4 0.6 0.6 0.6 1.2 1.7 1.3

Cyprus : : : : : 3.0 1.8 4.6 5.8 6.6 7.0

Latvia : : : : : 4.7 3.4 2.8 2.9 1.2 2.4

Lithuania : : : : : 1.9 4.2 2.3 1.7 1.9 2.6

Hungary : : : : : 2.9 2.7 2.4 2.4 2.8 0.9

Malta : : : : : 1.5 4.0 11.0 7.8 3.9 -5.2

Netherlands 3.2 3.0 3.2 3.7 5.6 5.5 9.8 12.4 17.4 13.0 7.4

Austria : : : 0.6 1.4 1.1 1.7 1.5 3.8 2.4 1.7

Poland : : : : : 1.6 2.0 2.2 2.8 1.5 1.1

Portugal 1.4 0.9 0.8 0.6 1.0 2.1 2.7 1.9 6.7 6.1 3.2

Slovenia : : : : : 1.3 0.8 0.4 1.7 1.4 2.4

Slovakia : : : : : 0.6 1.6 -0.1 5.1 3.6 8.1

Finland -0.2 1.3 2.9 1.0 1.8 3.0 11.9 4.4 13.7 5.0 5.9

Sweden 0.1 1.3 3.1 5.2 1.8 4.6 8.3 16.5 10.9 4.2 3.1

United Kingdom 1.6 2.0 1.9 2.8 2.5 3.6 6.8 9.9 12.2 4.4 2.1

Iceland : : : : : 1.4 1.4 1.1 3.3 3.4 1.7

Norway : : 1.9 1.9 3.1 3.0 2.0 4.1 4.1 1.4 1.2

Bulgaria : : : : : 2.1 2.1 3.2 4.1 2.5 3.0

Romania : : : : : 1.7 2.4 1.5 1.4 1.4 1.2

Turkey : : : : : 0.3 0.3 0.4 0.5 1.3 0.3