- Grupy literackie:
- Skamandryci - skupieni wokół pisma "Skamander", spotykali się w kawiarni "Pod Pikadorem", program artystów zakładał brak programu twórczego, wybitni poeci to Julian Tuwim, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Jarosław Iwaszkiewicz;
- Futuryści - odrzucali przeszłość i tradycję na rzecz wszystkiego, co nowoczesne, zamiast logiką posługiwali się luźnymi skojarzeniami, kierowali się grą wyobraźni, tworząc utwory, które były apoteozą dla przyszłości, wybitni poeci to Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Aleksander Watt;
- Awangarda - zbiorcze określenie, którym obejmowano tendencje i nurty sztuki początku XX wieku, odwracające się od przestarzałych form sztuki, typowe cechy to nowatorstwo formalne, które wyrażało poszukiwanie innych ścieżek artystycznych, nowe dążenia artystów, kierujących się zasadą "3 x M" (Miasto, Masa, Maszyna), wybitny poeta to Julian Przyboś;
- Druga Awangarda - tym mianem określano grupę lubelską (poeci, którzy głosili wizje katastroficzne, nawiązywali do twórczości romantyków i symbolistów), Żagary (Czesław Miłosz, Józef Czechowicz nawiązywali do krakowskich awangardzistów, tworzyli, doceniają tradycyjne tematy poezji, ulubioną formą wyrazy była metafora) oraz Kwadrygę (dążyli do uwspółcześniania sztuki, za główny temat obrali krytykę rzeczywistości).
- "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego - dramat narodowy i społeczny
"Wesele" to utwór, który został napisany w trudnym momencie dziejowym Polski. Niezwykły był też to czas dla twórczości literackiej, która powstawała w oparciu o rodzące się dopiero nurty artystyczne albo odwoływała się do dawnych zdobyczy literackich. "Wesele" nazywane jest dramatem neoromantycznym - ze względu na inspiracje romantyczne, modne w epoce modernizmu, ale jego konstrukcja ma także wiele wspólnego z tendencjami symbolistów.
Wyspiański uwiecznił w dramacie zafascynowanie romantyczną filozofią życia, dlatego w jego dziele realizm przeplata się ze scenami fantastycznymi, wydarzenia kreowane są w oparciu o kategorie społeczne, bardzo istotną rolę ma do odegrania artysta, który powinien stać się przewodnikiem narodu, a wszystko otacza niezwykły, niesamowity wręcz nastrój.
Prezentowana w tle historia Polaków oraz sprawa narodowa jako podstawa kompozycyjna i treściowa dzieła przyczyniły się do określenia tego utworu dramatem narodowym. Naród i jego losy ukazywane poprzez współczesne realia lub ukryte pod historycznym kostiumem stały w centrum zainteresowań młodopolskiego dramaturga. Dla całej jego działalności artystyczna najistotniejszym punktem odniesienia był naród polski - jego problemy społeczne, potrzeba wspólnoty, wyjątkowa sytuacja polityczna, wewnętrzne spory. Opisywał, komentował, nawiązywał przez dzieła do polskiej historii, tradycji, mentalności. Poddawał pod moralny osąd działania bohaterów, celowość zrywów narodowo-wyzwoleńczych, polityczną rozwagę i stan polskiego społeczeństwa. "Duszom polskim" znane są dźwięki narodowej pieśni, lecz nie brakuje wciąż siły, by zjednoczyć starania dla wolnościowych idei. Polacy potrzebują wsparcia, które pozwoli im zrealizować szczytne zamierzenia, potrzeba im mocy, która doprowadzi ich do upragnionej wolności ojczyzny.
Wyspiański wskazuje drogę bez moralizatorstwa. Patriotyczne cele miesza z sennymi marzeniami. Treści realistyczne łączy z symbolicznymi. Wykorzystuje historycznych bohaterów, aby skomentować świat współczesny. Polską rzeczywistość poddaje pod ocenę odbiorcy, który ma przemyśleć kondycję zniewolonego narodu polskiego i sytuację społeczną w umęczonej ojczyźnie w trakcie "chocholego tańca". Dziwna zjawa daje bohaterom chwilę wytchnienia, ale równocześnie odbiera im moc działania. Naród polski zastyga w oczekiwaniu - na jak długo? Czy nie prześpi właściwego momentu, by podjąć walkę? A może nie jest jeszcze na nią gotowy? Może winien zaczekać i zebrać siły w odpowiednim czasie… Wyspiański nie pozostawił tę sytuację nierozstrzygniętą, dramat nie daje jasnych wskazówek, które pomogłyby planować przyszłość. Wydaje się, że spadkobierca romantycznych proroctw miał nadzieję na pozytywne rozwiązanie akcji "Wesela".
- "Granica" Zofii Nałkowskiej - problematyka powieści
Powieść Nałkowskiej dotyka wielu granic, które pojawiają się w życiu człowieka. Najważniejsza z nich określa człowieczeństwo i pytanie o to, gdzie zaczyna się, a gdzie kończy bycie człowiekiem. Kiedy przekraczamy granice, po minięciu których nie ma już możliwości odwrotu?
Na drodze głównego bohatera - Zenona Ziembiewicza autorka postawiła kilka bardzo istotnych granic. Bohater zdecydował się przekroczyć granicę moralną. Choć za wszelką cenę pragnął być lepszy od swego ojca, zaczął powielać jego błędy. Wdał się w romans z prostą dziewczyną, skrzywdził kobietę, z którą się ożenił, zrzucał z siebie odpowiedzialność za swoje postępowanie, unieszczęśliwiał kochające go osoby.
Nałkowska dała też Zenonowi władzę, której nadużył. Awans społeczny pozwolił mu odciąć się od społecznej nędzy, pozwolił więc na otwarcie ognia, gdy robotnicy zaczęli dopominać się swoich praw, gdy domagali się poprawy jakości życia.
Granice społeczne są w powieści niemożliwe do pokonania. Podział społeczności na ubogich i zamożnych jest zbyt mocny. Wyraźnie ukazuje to struktura mieszkań w kamienicy u Kolichowskiej. Poziom zamieszkania wyznacza klasę, do której człowiek przynależy. Zmiana miejsca wydaje się niemożliwa.
