Dadaizm - (z franc. dada - zabawka w języku dziecięcym). Kierunek w sztuce, który ukształtował się w czasie I wojny światowej w Szwajcarii. Za jego twórcę uznaje się Tristana Tzarę. Według dadaistów główną zasadą twórczą była destrukcja. Uważali, że artystom wszystko wolno ("totalna wolność"), więc powinni oni odrzucać wszelkie normy i tradycję. Pochwalali anarchię i nihilizm. Przedstawiciele tego kierunku artystycznego sięgali po szokujące materiały i techniki, często posługiwali się czarnym humorem, fascynowali się tym, co śmieszne, wulgarne, nieprzewidzialne. Kpili ze wszystkiego, nawet z własnej twórczości. Za dadaistów uważali się m. in. Francis Picabia i Marcel Duchamp.
Ekspresjonizm - (z łac. expressio - wyraz, wyrażenie). Kierunek literacki i artystyczny występujący w sztuce europejskiej w latach 1910-1925, a powstały w Niemczech. Łączył się on z intuicjonizmem H. Bergsona oraz z poglądami F. Nietzschego (aktywizm). Ekspresjoniści byli świadomi kryzysu, buntu moralnego i społecznego. Chcieli ocalić człowieka. Dążyli do odnowienia i zreformowania życia. Tematami, które najczęściej podejmowali, były: miasto, cywilizacja, wojna. W literaturze przejawiali skłonność do egzaltacji i operowania kontrastowymi zestawieniami. Wśród ekspresjonistów znaleźli się: Bertolt Brecht, Franz Kafka, Juliusz Kaden-Bandrowski czy Emil Zegadłowicz.
Formizm - kierunek, którego twórcą jest polski malarz i filozof, Leon Chwistek. Rozwijał się on w latach 1917-1922. Jego przedstawiciele zakładali istnienie różnych odmian rzeczywistości, którym odpowiadał inny typ malarstwa. Podkreślali znaczenie formy, która traktowali jako samodzielna wartość. Odrzucali sztukę naśladowczą. Formistą był m. in. Tytus Czyżewski.
Futuryzm - kierunek artystyczny powstały we Włoszech. Jego program został zawarty w manifeście Filipa Marinettego, który ukazał się w 1909 r. w "Le Figaro". Futuryści odcinali się od przeszłości i tradycji. Uważali, że należy wypracować nową estetykę. Fascynowali się techniką i nowoczesnością. Opowiadali się za nowym, wyzwolonym z wszelkich zasad ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych językiem poetyckim. Zrywali z nastrojowością. Przedstawicielami futuryzmu byli m. in. Władimir Majakowski, Bruno Jasielski, Tytus Czyżewski.
Kubizm - (z łac. kubus - kostka) jest to jeden z najważniejszych kierunków w sztuce początku XX wieku. Kubizm rozwijał się głównie w malarstwie. Całkowicie zrywał z mimetyzmem i kopiowaniem przedmiotów. Postulował geometryzację sztuki. Kubiści rozkładali przedmioty na bryły i składali je na nowo według różnych punktów widzenia, które odgrywały zasadniczą rolę. Stosowali technikę kolażu. Najsłynniejszym kubistą był Pablo Picasso.
Surrealizm (nadrealizm) - kierunek artystyczny powstały pod wpływem dadaizmu. Jego założenia przedstawił Andre Breton w manifeście surrealizmu. Surrealiści, podobnie jak dadaiści, opowiadali się za wolnością twórczą oraz odrzuceniem realizmu i racjonalizmu. Dążyli do wyzwolenia psychiki i, próbując dotrzeć do podświadomości, sięgali do oniryzmu i psychoanalizy. Posługiwali się absurdem, groteską, nonsensem; wprowadzili kolaż i dekalkomanię. W literaturze opowiadali się za tzw. pisaniem automatycznym (strumień świadomości). Najwybitniejszym przedstawicielem surrealizmu w malarstwie jest Salvador Dali.
