Egzystencjalizm - za jego twórców uznaje się: Martina Heideggera, Alberta Camus i Jeana Paula Sartre'a. Koncentrował się na stwierdzeniu, że człowiek jest skazany na egzystencję, że musi żyć, trwać i nie ma innego wyjścia. "Egzystencja to istnienie po nic; istnieć to znaczy być zbędnym". Człowiek przez całe swoje życie musi dokonywać wyborów, co wywołuje w nim lęki. Boi się on zarówno życia, jak i śmierci. Jest to bardzo pesymistyczna filozofia.
Behawioryzm - jest to teoria psychologiczna, która głosiła, że przedmiotem badań mogą być tylko reakcje, zachowania zewnętrzne człowieka, a nie jego wewnętrzne procesy psychiczne. Według behawiorystów nie powinno się badać duszy człowieka, gdyż emocji i uczuć nie można ocenić obiektywnie. Twórcy literaccy kreując swoich bohaterów, skupiają się tylko na ich konkretnych zachowaniach. Nie opisują ich uczuć ani przeżyć.
Psychoanaliza (freudyzm) - jest to koncepcja psychologiczna wyjaśniająca funkcjonowanie i rozwój osobowości człowieka. Za jej twórcę uznaje się Zygmunta Freuda. Głosił on, że człowiekiem rządzą różne popędy, które stanowią nieświadomą motywację jego działań. Na podstawie badań podzielił on psychikę ludzką na:
- id - instynkty, nieświadome popędy; nieświadomość
-ego - jaźń, świadomość
- superego - nadjaźń, normy, nakazy i zakazy moralne.
Według niego ego stara się utrzymywać równowagę między id i superego. Zaburzenie tej równowagi prowadzi do powstawania nerwic.
