Z grona wielu wybitnych współczesnych literatów polskich zdecydowałem się wybrać Czesława Miłosza. Jest on bardzo znanym i cenionym poetą dwudziestego wieku. O jego twórczości można powiedzieć, że jest obfita i różnorodna. Jednak zanim powiem o niej co nieco, chciałbym najpierw wyodrębnić kilka istotnych faktów z biografii poety.

Czesław Miłosz przyszedł na świat w 1911 roku, w Szetejniach - znajdującej się wówczas na terytorium Rosji miejscowości. Jest absolwentem wydziału prawa Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. W 1980 roku został wyróżniony literacką Nagrodą Nobla. W naszym kraju Miłosz był przez kilka dekad poetą zapomnianym, ponieważ publikowanie jego poezji zostało objęte cenzurą. Przyczyną tego stanu rzeczy była decyzja Miłosza o emigracji, którą poeta podjął w 1950 roku. Będąc dyplomatą, Miłosz przebywał m.in. we Francji i Stanach Zjednoczonych, gdzie otrzymał posadę profesora na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich University of California w Berkeley. Do najwybitniejszych dzieł poety zaliczamy: "Poemat o czasie zastygłym", "Traktat moralny", "Światło dzienne", "Rodzinną Europę", "Miasto bez imienia", "Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada". Miłosz zajmował się również tłumaczeniem fragmentów Pisma Świętego. Jego wiersze i utwory prozatorskie przetłumaczono na wiele języków.

Czesław Miłosz w pisanej przez siebie poezji stosuje liczne epitety, porównania i metafory, przez co jego wiersze są bardziej zrozumiałe dla czytelników.

W utworze pt. "Przypowieść o maku" podmiot liryczny przyrównuje naszą planetę do ziarenka maku zamkniętego w "wielkiej makówce" Układu Słonecznego. Łączy ze sobą odległe z pozoru przedmioty: ziarenko maku, makówkę, ziemię, dom, planety i gwiazdy, ażeby uświadomić dumnemu człowiekowi, że jest on maleńką drobiną zagubioną we wszechświecie. W oczach poety wszechświat jest ogromną makówką, w której zamknięte jest życie.

Podczas czytania wiersza pt. "Ballada" wyobrażamy sobie zapewne kobietę, która siedzi na równinie, jedząc posiłek. Dopiero co wróciła z cmentarza. W tym momencie zaczyna się poruszający monolog matki, która przemawia do nieżyjącego syna. Synem jej był Tadeusz Gajcy, zdolny poeta, który zginął w powstaniu warszawskim, w wieku 22 lat. Matka stwierdza ze smutkiem, że upływ czasu zaciera wspomnienia o zmarłych. Życie toczy się dalej, a Gajcy żyje już tylko w pamięci matki. Narzeczona poety poślubiła innego, któremu urodziła dzieci. Kobieta z wiersza Miłosza patrzy w stronę dwojga usiłujących dogonić tramwaj młodych. Podmiot liryczny duma nad skomplikowaną zagadką istnienia: młodzi ludzie umierają, nowe pokolenia zapominają o zasługach tych, którzy poświęcili życie, aby następne pokolenia mogły żyć w wolnym kraju. Przedstawiona przez Miłosza kobieta symbolizuje matkę każdego młodego człowieka, który poświęcił swoje najlepsze lata, a potem o nim zapomniano. Wiersz nosi znamiona tragizmu, ponieważ dążeniom jednostki sprzeciwiają się siły od niej niezależne. Tymi tragicznymi jednostkami byli młodzi Polacy, którym przyszło zginąć w obronie wolności ojczyzny. Siłami niezależnymi były wojska III Rzeszy zamierzające podbić Europę i świat. Wiersz nieprzypadkowo nosi tytuł "Ballada". Miłosz wybrał ten gatunek w celu zderzenia dwóch wątków - opisu spokojnej równiny i starego drzewa z wątkiem rozgoryczonej matki, która straciła syna. Ten wiersz Miłosza porusza każdego odbiorcę, a jego wymowę potęguje użycie prostego języka, co stanowi wyraz skromności i codzienności. Poeta zaznacza w "Balladzie", iż Gajcy nie wiedział, że powstanie warszawskie nie miało żadnych szans, że było niepotrzebnym rozlewem krwi. Wspomina także o dramacie ludzi, którzy utracili w wyniku powstania swoich najbliższych, o ich cierpieniu. Po upadku powstania odebrano tym ludziom wiarę w to, że ofiarność powstańców nie przysłużyła się odzyskaniu niepodległości.

W utworze pt. "Który skrzywdziłeś" Czesław Miłosz apeluje do ludzi, którzy mają władzę nad innymi i wykorzystują ją w niecnych celach. "Człowiek prosty" to, w rozumieniu poety, człowiek zniewolony przez ustrój. Ten, nad którym polityk ma przewagę. Wyrządzona mu krzywda jest świadoma, a zarazem pełna drwiny. Despota bowiem ma gromadę zaufanych ludzi, którzy ze strachu przed jego potęgą poniżają się przed nim. Wiersz jest odezwą przeciwko zamiarom złych ludzi, chcących podporządkować sobie każdą jednostkę, zapominając o jej dumie i wolności. Poeta ostrzega, że ten, kto podnosi rękę na innych, musi zdać sobie sprawę z tego, że przyjdzie czas odpowiedzialności za jego czyny. Zawsze bowiem w każdym narodzie znajdzie się poeta, który nie pozwoli zapomnieć o przeszłości:

Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta.

Możesz go zabić - narodzi się nowy.

Spisane będą czyny i rozmowy.

"Piosenka o końcu świata" jest jednym z najbardziej lubianych wierszy Czesława Miłosza. Słowo "piosenka" przywodzi na myśl coś przyjemnego i miłego, natomiast "koniec świata" - coś, czego lęka się każdy z nas. Zestawienie niezgodnych znaczeniowo elementów służy tutaj uwydatnieniu zaskakującej prawdy. W pierwszej strofie podmiot liryczny opisuje przyrodę. Dominują tu ciepłe kolory i pozytywne znaczenia wyrazów. Przyroda pulsuje życiem, jest w ciągłym ruchu. W drugiej strofie "kobiety idą polem pod parasolkami",ktoś płynie łódką, słychać dźwięki skrzypiec. Nic nie przerywa harmonii i wszechobecnego ładu. Jednak poeta mówi, że koniec świata "staje się już", co w ogóle nie nasuwa na myśl apokaliptycznej wizji ("A którzy czekali błyskawic i gromów, / Są zawiedzeni."). Ludzie nie zdają sobie sprawy, że "innego końca świata nie będzie". W jego obliczu tylko jeden człowiek zachowuje spokój, Jest nim siwy staruszek, który żyje ze świadomością rychłej śmierci. Wydaje mi się, że Miłosz chciał nam uświadomić, że właśnie śmierć jest dla nas końcem świata. Wiersz mówi o tym, że rozsądnie jest zaakceptować śmierć. "Piosenka o końcu świata" uczy nas życia ze świadomością, że śmierć jest naturalną koleją rzeczy.

Omówiony przeze mnie wiersz zawiera wiele nauk i wskazówek przydatnych w życiu. Uważam, że jest to jeden z najbardziej wymownych utworów poety, ponieważ jest on napisany prostym językiem pojedynczych zdań, z których każde opisuje odrębny obraz.

Jak widać, Czesław Miłosz był twórcą wszechstronnym, poruszającym w swych utworach różnorodne problemy. Czytając jego poezje, odkrywamy wiele cennych wskazówek, poznajemy prawdziwą historię naszego kraju. Sądzę, że twórczość Miłosza okaże się odporna na upływ czasu i będzie budziła zachwyt i uznanie następnych pokoleń.