Pytanie o istotę śmierci człowiek zadaje sobie od bardzo dawna, prawdopodobnie od momentu, gdy uzyskał świadomość jej nieuchronności, gdy zdał sobie sprawę z konieczności odejścia z tego świata. Nic wiec dziwnego, ze, podobnie jak wszystkie nurtujące człowieka myśli, tak i ta znalazła swe odzwierciedlenie w sztuce. Średniowiecze poświeciło zagadnieniom tanatologicznym wiele uwagi. Wyrazem stałej obecności myśli o śmierci w świadomości człowieka jest przypomnienie: memento mori. Znany był też wykorzystywany w literaturze motyw bezpośredniego spotkania z ucieleśnioną postacią śmierci. Takie przedstawienia miały przybliżać naturę śmierci i uczyć o przygotowaniu się do jej nadejścia. Najpopularniejszym w średniowieczu sposobem ujmowania śmierci w sztuce było sięganie do motywu dance macabre, czyli tańca śmierci. Znaczenie tego motywu sprowadzało się do ukazania prawdy, iż śmierć jest pisana każdemu nie można jej uniknąć, nie można śmierci przekupić, ani przekonać, umierają wszyscy, także bogacze, władcy i mędrcy, nikt nie zna sposobu, by jej uniknąć.

Niemal wszystkie podstawowe cechy średniowiecznego nurtu tanatologicznego można odnaleźć w utworze pod tytułem "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią". Zgodnie z zasadami ówczesnej poetyki autor rozpoczyna od zwrócenia się do Boga i słuchaczy. Mistrz Polikarpa pragnie poznać śmierć i przekazać te wiedzę ludziom, w tym celu prosi Boga, by pozwolił mu ujrzeć i porozmawiać ze śmiercią. Potem w pustym kościele pojawia się zaproszona Kostucha w postaci rozkładających się zwłok. Jej widok jest odrażający:

"Chuda, blada, żółte lice

Lści się jako miednica;

Upadł ci jej koniec nosa,

Z oczu płynie krwawa rosa;

Przewiązała głowę chusta,

Jako samojedź krzywousta;

Nie było warg u jej gęby,

Poziewając skrżyta zęby;

Miece oczy zawracając,

Groźną kosę w ręku mając."

Obraz śmierci celowo jest ukazywany w tak odpychającej postaci, ma on budzić lęk, grozę i wstręt. Ale najważniejsze są słowa i nauka, jaką rozmówczyni przekazuje Polikarpowi. Otóż przedstawia się ona jako potężna władczyni ludzkiego życia, podległa tylko Bogu. To ona decyduje, kiedy człowiek musi zejść z tego świata, a od jej wyroków nie ma odwołania. Śmierć stara się wydać mistrzowi jeszcze groźniejsza, celowo podkreśla swe okrucieństwo. Ze szczególną złośliwością traktuje grzeszników, którym przysparza wielkich cierpień. Wśród nich wymienia nieuczciwych karczmarzy, rozpustne kobiety, fałszywych zakonników czy niesprawiedliwych sędziów, dla nich jest wyjątkowo okrutna. Pobożni i uczciwi również podlegają jej wyrokom, ale tych traktuje łagodniej, przede wszystkim oni zaś nie musza się jej lękać, ponieważ ich po śmierci czeka nagroda.

Śmierć wyjaśnia Polikarpowi dość proste kwestie, powszechnie znane, ale z jej ust brzmią one wiarygodniej i straszniej. Mówi miedzy innymi, ze zrodził się podczas grzechu pierworodnego, kiedy Adam przyjął jabłko z rak Ewy. W tym jabłku mieszkała śmierć, od tej pory wyszła na świat, zbierając krwawe żniwo.

"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" odpowiada przede wszystkim na pytania dotyczące samej śmierci, natomiast "Boska komedia" Dantego dotyczy tego, co następuje później. Pismo Święte mówi o sądzie ostatecznym i sprawiedliwym wyroku, ale nie podaje szczegółów odnoszących się do życia wiecznego. Ludzie od wieków zastanawiali się jak może wyglądać bytność w zaświatach, tworząc liczne wizje pośmiertnego życia. "Boska Komedia" jest jedną z takich wizji. Dante zgodnie z kościelną nauką przedstawia żywot dusz w trzech miejscach: Piekle, Czyśćcu i Niebie. Każde z nich ponadto składa się s dziewięciu kręgów, które wyznaczają hierarchię dusz.

Warto też dodać, ze w średniowieczu ukazywano też śmierć bohaterów i świętych, ukazując jej doniosłe oblicze. Dla ludzi, którzy wiedli godne życie, śmierć nie była powodem do lęku, stanowiła koniec doczesnego życia, ale początek nowego, lepszego, wiecznego.