Lord George Gordon Byron (1788-1824) - najwybitniejszy angielski poeta romantyczny. Ukończył uniwersytet w Cambridge. Wiele podróżował, zwłaszcza na południe Europy i na Bliski Wschód. Sławę przyniósł mu zbiór pieśni "Wędrówki Childe Harolda" (1812-1818), a także powieści poetyckie "Giaur" (1813) i "Korsarz" (1814). W 1816 roku, po romansie ze swoją przyrodnią siostrą, Byron w atmosferze skandalu obyczajowego zmuszony był do opuszczenia Anglii. Mieszkał w Szwajcarii i we Włoszech, po czym wyjechał do walczącej o niepodległość Grecji, gdzie zmarł na malarię w 1824 r.

Wśród wielu jego dzieł na uwagę zasługuje zwłaszcza monumentalny poemat dygresyjny "Don Juan" (1819-1824), ukończony na krótko przed śmiercią poety. Głośne były również jego dramaty "Manfred" (1817) i "Kain" (1821). Twórczość Byrona była dużo bardziej popularna na kontynencie niż w samej Anglii, wywarła też bardzo silny wpływ na rozwój polskiego romantyzmu.

Lord Byron był osobistością bardzo szokującą dla współczesnych, tajemniczą i nieprzewidywalną - podobnie jak stworzeni przez niego bohaterowie. Łamał obyczaje i etykietę sfer arystokratycznych, z których się wywodził, wyznawał niepopularne w jego środowisku idee: przede wszystkim umiłowanie demokracji i wolności, zarówno narodowej, jak i jednostki. Niejednokrotnie walczył w imię tych wartości, biorąc na przykład udział w powstaniu greckim.

W literaturze Byron jest twórcą określonej koncepcji bohatera romantycznego, zwanej bajronizmem. W literaturze bajronizm wyrażał się poprzez swobodny stosunek do reguł literackich, upodobanie do synkretycznych form gatunkowych (powieść poetycka, poemat dygresyjny), motywów historycznych i egzotycznych. Charakterystyczne cechy bohatera bajronicznego to natomiast: duma, indywidualizm, bunt wobec świata, łamanie lub sprzeciw wobec społecznych norm i zakazów, umiłowanie wolności. Bohaterowie Byrona są jednostkami wyjątkowymi, o tragicznie powikłanym losie, skłóconymi z pospolitą rzeczywistością. Są tajemniczy, nieprzeciętni, kierują się wielkimi, czasem mrocznymi namiętnościami, odwracają się od zwykłego, szarego życia. Posiadają swą własną moralność i kanon wartości, niekoniecznie zgodny z ogólnie przyjętym, a czasem - wręcz przeciwstawny.

Najbardziej charakterystycznym bohaterem literackim Byrona był Giaur. Jest to postać nie w pełni przedstawiona w utworze: nie wiemy nic o jego tożsamości ("giaur" to muzułmańskie określenie oznaczające niewiernego), imieniu i nazwisku, przeszłości, rodzinie, planach ani o okolicznościach w jakich poznał swą ukochaną, Leilę. Wiadomo tylko, że był chrześcijaninem i pochodził z Wenecji. Taka fragmentaryczna biografia sprawia, że bohater ten robi wrażenie niezwykle tajemniczego. Spośród muzułmanów wyróżnia go jego wielki indywidualizm. Jest typem osoby zamkniętej w sobie i skrytej, nieufnej wobec otoczenia. Nie nawiązuje z nikim kontaktów nie posiada żadnych przyjaciół, żyje swoim własnym życiem, jest samotny, niezrozumiany. Jego postawa wobec świata to bunt przeciwko jego prawom i obiegowym normom życia społecznego. Jedyna namiętność jaką przejawia, to gorąca miłość do Leili - jest to dla niego najważniejsze, kluczowe uczucie, które w życiu można przeżyć tylko raz: "umrę nie znając, co kochać raz drugi". Podporządkowuje mu się cały, z oddaniem, pasją i egzaltacją:

"Kochałem, Ojcze - o, nie - ubóstwiałem -

lecz to są słowa, słowo często kłamie -

Ja miłość moją czynem pokazałem..."

Rezultatem takiego maksymalistycznego podejścia do miłości jest osobista klęska: Leila ginie z rąk swojego pana, Hassana, który karze ją w ten sposób za zdradę jakiej się dopuściła. Giaur dokonuje na nim zemsty, nie przynosi mu to jednak wewnętrznej ulgi, zapomnienia i spokoju. Od tego momentu czuje się jeszcze bardziej skłócony ze światem, rozdarty wewnętrznie, trudno mu poradzić sobie z sobą samym. Po epizodzie powstańczym (bierze udział w zrywie niepodległościowym Greków) decyduje się na zawsze usunąć z czynnego życia, wdziewając mnisi habit. Jest to jednak tylko maska - Giaur nie próbuje w ten sposób odpokutować za swoją zbrodnię, wręcz przeciwnie, nie odczuwa z jej powodu żalu czy wyrzutów sumienia. Pod koniec życia decyduje się na spowiedź, jednak nie jako formę pojednania się z Bogiem, lecz jako opowieść historii swojego życia.

Giaur był człowiekiem o żelaznej woli i odwadze. Zawsze doprowadzał swoje zamierzenia do końca i nie cofał się przed przeciwnościami losu. Jednak śmierć ukochanej podcięła mu skrzydła. Dokonawszy okrutnej zemsty, stał się odludkiem, wybrał samotność i odosobnienie. Do końca życia nie żałował swojego czynu, nie odczuwał z tego powodu żadnych moralnych wyrzutów. Bardzo jednak cierpiał po stracie Leili.

Giaur jako bohater bajroniczny jest przede wszystkim zbuntowany przeciwko rzeczywistości i jej normom - chce i może czynnie je zmieniać lub łamać. Jest niezależny, odważny, dumny, nie waha się przed podjęciem ryzyka. Z drugiej strony jest jednak wrażliwy i czuły, mocno przeżywa miłość, gniew, ból. Tajemnicza przeszłość to ciężar, z którym nie do końca może sobie poradzić, dlatego decyduje się na wyznanie prawdy. To, czego oczekuje, to nie przebaczenie świata, którym gardzi, lecz ulga w cierpieniu. Nie zależy mu na niczyim współczuciu ani rozgrzeszeniu, zachowuje swoją niezależność do końca.

Najbardziej charakterystyczne cechy Giaura, bohatera bajronicznego, to:

- aktywność (dokonuje zemsty na Hassanie);

- niezwykłość;

- samotność;

- bogate przeżycia duchowe;

- dylematy wewnętrzne: "Jam spełnił swoje, zemścił się nad tobą / A teraz dalej - w świat jadę sam ze sobą [...] / Lecz widać było z twarzy i wejrzenia, / że go opętał duch złego sumienia";

- tajemniczość: "Umarł - nie doszedł nikt po jego zgonie / jak się nazywał, w jakiej świata stronie / Jego ojczyzna";

- bunt przeciw zniewoleniu: "Bo własne tylko upodlenie ducha / Ugina wolnych ducha do łańcucha";

- niemożność całkowitego poradzenia sobie z samym sobą: "Stać, czy uciekać, czy gonić niepewny".