Starożytność:
- Wyjaśnij, na czym polega uniwersalność mitów greckich na przykładzie wybranego mitu.
- Które postaci mitologii greckiej funkcjonują we współczesnej europejskiej kulturze jako symbole? Wymień kilka przykładów.
- Rozróżnij pojęcia "mit" i "legenda". Przy wyjaśnieniach posłuż się dowolnie wybranym przykładem.
- W jaki konflikt popadli Antygona i Kreon?
- Czy Kreon również jest postacią tragiczną? Wyjaśnij zagadnienie.
- Wyjaśnij, czy jest tragedia na przykładzie Antygony.
- Jakie uniwersalne wartości dostrzegasz w Antygonie Sofoklesa?
- Omów klasyczną zasadę trzech jedności, stosowaną w greckiej tragedii.
- Co znaczą terminy: "tragizm" i "konflikt tragiczny"?
- Co to jest kwestia homerycka?
- Jakie cechy ma epos? Wyjaśnij na podstawie Iliady Homera.
- Jakie wydarzenia są tematem Iliady? Jakiego mitu one dotyczą?
- O czym opowiada Odyseja i kim jest jej główny bohater?
- Wyjaśnij motyw exegi monumentum, wywodzący się z poezji Horacego.
- Wyjaśnij, na czym polega uniwersalność Biblii, wskazując na konkretne przykłady.
- Jaką rolę w europejskiej kulturze pełni Pismo święte?
- Przypowieść biblijna jako gatunek literacki - omów na konkretnym przykładzie.
Średniowiecze:
- Jako rolę w średniowieczu pełniło chrześcijaństwo?
- Literatura średniowieczna - wizja świata i człowieka.
- Jak w epoce średniowiecza wyglądała relacja Bóg - człowiek?
- Filozofia świętego Augustyna jako filozofia dramatyczna.
- Omów ideały propagowane przez świętego Franciszka z Asyżu.
- Wyjaśnij, czym był gotyk.
- Opisz wzorce osobowe, prezentowane przez bohaterów Pieśni o Rolandzie oraz Legendy o świętym Aleksym.
- Bogurodzica - pieśń maryjna, pieśń rycerska.
- Jaką wartość ma Lament świętokrzyski?
- Kronika polska Galla Anonima - autor, treść, kompozycja.
Renesans.
- Mikołaj Rej jako ojciec polskiego piśmiennictwa.
- Jak powinien wyglądać człowiek renesansowy według idei prezentowanych przez Mikołaja Reja w Żywocie człowieka poczciwego?
- Ocena społeczeństwa zawarta w Krótkiej rozprawie między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem Mikołaja Reja.
- Jaką pochwałę wiejskiego życia zawarli w swojej twórczości Jan Kochanowski i Mikołaj Rej?
- Fraszki i Pieśni Jana Kochanowskiego - jakie poglądy na życie zawarł w nich autor?
- Pieśń o spustoszeniu Podola - jak poprzez ten utwór wyraził Kochanowski swoją troskę o losy państwa?
- Omów dramat ojca oraz renesansowego humanisty, zawarty w Trenach Jana Kochanowskiego.
- Omów wizję wsi, zaprezentowaną przez Jana Kochanowskiego w Pieśni świętojańskiej o Sobótce.
- Dlaczego nazywamy Jana Kochanowskiego wybitnym humanistą? Podaj argumenty.
- Czy sielankę Żeńcy możemy nazwać typową sielanką? Uzasadnij swoją opinię.
- Program reform, prezentowany przez Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz Piotra Skargę.
- Co oznaczają pojęcia: "stoicyzm" i "epikureizm"?
- Wyjaśnij pojęcia "reformacja" oraz "humanizm".
Barok:
- Czym różnią się dramat antyczny i dramat szekspirowski?
- Omów ideał szlachcica - Sarmaty, prezentowany przez Jana Chryzostoma Paska w Pamiętnikach.
- Wyjaśnij, skąd wzięło się określenie Wacława Potockiego "budzikiem sumień szlacheckich".
- Omów twórczość poetycką Jana Andrzeja Morsztyna na konkretnych przykładach.
- Jakie tematy porusza w swojej poezji Daniel Naborowski?
- Wyjaśnij określenie baroku "przerostem formy nad treścią".
- Jaką wymowę ma utwór Moliera Świętoszek? Wymień rodzaje komizmu.
- Jakie gatunki dramatyczne znasz? Wymień i scharakteryzuj na podstawie znanych ci utworów.
- Co oznacza pojęcie "racjonalizm"?
- Wymień i scharakteryzuj rodzaje literackie, obecne w literaturze baroku.
- Rozróżnij określenia: uniwersalny oraz satyryczny.
Oświecenie:
- Co oznacza określenie oświecenia: "epoka rozumu"?
- Co dowodzi obywatelskiego oraz dydaktycznego charakteru literatury oświeceniowej?
- W jakich pojęciach można zdefiniować charakter oświecenia jako epoki? Wymień je i wyjaśnij.
- Rola bajki w literaturze oświecenia.
- Wymień instytucje kulturalne oraz oświatowe powstałe w epoce oświecenia.
- Które utwory oświeceniowe krytykują wady szlacheckie? Podaj konkretne przykłady i omów je.
- Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza jako komedia polityczna.
- Wymień i omów stronnictwa, które prezentuje Julian Ursyn Niemcewicz w Powrocie posła.
- Pisarze doby Sejmu Wielkiego - wymień i scharakteryzuj twórczość.
- Z jakich powodów bajka oraz satyra stały się najpopularniejszymi w dobie oświecenia gatunkami literackimi?
- Jakie poglądy na temat spraw politycznych i społecznych wyrażali Hugo Kołłątaj i Stanisław Staszic?
- Ignacy Krasicki jako "książę poetów" - skąd wzięło się to określenie?
- Satyra Do króla Ignacego Krasickiego - omów, podając, jaki środek stylistyczny został użyty przez poetę.
- Pierwsza polska powieść nowożytna - omów.
- Udowodnij, że Ignacy Krasicki tworzył utwory o charakterze dydaktyczno-wychowawczym.
- Wymień wady szlacheckie, które Ignacy Krasicki piętnował w swojej twórczości.
- Nurt literatury sentymentalnej - omów, biorąc za przykład sielankę Laura i Filon.
- Jak rozumiał pojęcie narodu i ojczyzny Józef Wybicki? Na czym polegało jego nowatorstwo?
Romantyzm:
- Wymień typowe dla romantyzmu pojęcia oraz hasła.
- Jakie tematy i motywy były najbardziej popularne w twórczości polskich romantyków?
- Wymień poznanych bohaterów romantycznych. Jakie dostrzegasz między nimi podobieństwa i różnice?
- Orientalizm jako cecha polskiej poezji romantycznej.
- W jaki sposób twórcy polskiego romantyzmu realizowali w swych utworach hasło ludowości?
- N czym polegała miłość romantyczna? Wyjaśnij na podstawie dowolnego przykładu.
- Romantyczne rozumienie patriotyzmu.
- Omów spór klasyków i romantyków.
- Uzasadnij pogląd, że w literaturze romantycznej większe od mitologii znaczenie miała Biblia.
- Obrazy szlachty polskiej, zawarte w utworach literackich romantyzmu polskiego.
- Co to jest bajronizm?
- Wyjaśnij pochodzenie i znaczenie pojęcia "werteryzm".
- Kto to jest Faust? Objaśnij znaczenie motywu faustowskiego.
- Oda do młodości Adama Mickiewicza - utwór romantyczny czy klasycystyczny?
- Zinterpretuj utwór Do matki Polki Adama Mickiewicza.
- Wyjaśnij, dlaczego za umowną datę określającą początek polskiego romantyzmu uznaje się datę wydania Ballad i romansów Adama Mickiewicza?
- Na czym polega programowy charakter Romantyczności Adama Mickiewicza?
- Rola, jaką poeta i poezja spełniali w życiu narodu - jak pojmował ją Adam Mickiewicz?
- Obraz szlachty, przedstawiony przez Adama Mickiewicza w Panu Tadeuszu.
- Jacek Soplica jako nowy typ romantycznego bohatera - wyjaśnij.
- Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jako epopeja narodowa.
- Czym objawia się tragizm w Konradzie Wallenrodzie Adama Mickiewicza?
- Jak wyglądały koleje losu Konrada Wallenroda?
- Jaką wartość mają Sonety krymskie Adama Mickiewicza? Z czego ona wynika?
- Dziady Adama Mickiewicza - powstanie utworu i znaczenie tytułu.
- Wyjaśnij koncepcję mesjanizmu narodowego, zawartą w "Widzeniu księdza Piotra".
- Ocena współczesnych Mickiewiczowi, zawarta w Dziadach cz. III ( w scenie "Salonu warszawskiego").
- Na czym polega w "Wielkiej Improwizacji" prometejski bunt Konrada?
- Jak w świetle Dziadów cz. III Adama Mickiewicza wyglądała martyrologia polskiej młodzieży?
- Wyjaśnij, na czym polegała ludowa moralność, posługując się wybranymi balladami Adama Mickiewicza.
- Wyjaśnij znaczenie hasła "Polska Winkelriedem narodów".
- Jakie pokolenie reprezentuje Kordian?
- Wyjaśnij, na czym polega tragizm tytułowego bohatera utworu Juliusza Słowackiego Kordian?
- Które tematy, poruszane przez Juliusza Słowackiego w Kordianie są według ciebie najistotniejsze?
- Wymień cechy dramatu romantycznego, biorąc za przykład Kordiana Juliusza Słowackiego.
- Jakie poetyckie przesłanie zawiera utwór Testament mój Juliusza Słowackiego?
- Kim jest romantyczny poeta-tułacz? Wyjaśnij, posługując się Hymnem (Smutno mi, Boże) Juliusza Słowackiego.
- Jakie tematy porusza Grób Agamemnona Juliusza Słowackiego?
- Ocena polskiego społeczeństwa, zawarta w Grobie Agamemnona Juliusza Słowackiego.
- Beniowski Juliusza Słowackiego jako poemat dygresyjny.
- Los jednostek wybitnych w dziejach ludzkości - jak tę kwestię ocenia Cyprian Kamil Norwid?
- Koncepcja artysty i sztuki, propagowana przez Cypriana Kamila Norwida.
- Czym objawia się nowatorstwo utworów Cypriana Kamila Norwida?
- Przedstaw twoje rozumienie utworu Bema pamięci żałobny rapsod Cypriana Kamila Norwida.
- Jak zarysowuje się postać Aleksandra Fredry na tle innych twórców polskiego romantyzmu?
- Polemika z romantycznymi ideałami, zawarta w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry.
- Jaką wizję rewolucji przedstawił Zygmunt Krasiński w Nie-boskiej komedii?
- Jakie racje mają Hrabia Henryk i Pankracy - antagoniści w dramacie Nie-boska komedia Zygmunta Krasińskiego?
Pozytywizm.
- Wymień hasła głoszone przez pozytywistów, wynikające z sytuacji po powstaniu.
- Jak odnosili się pozytywiści do romantyków?
- Omów związki literatury pozytywistycznej i sytuacji społeczno-politycznej kraju.
- Jak swoje obowiązki wobec ojczyzny pojmowali pozytywiści?
- Jak wyglądała w Polsce sytuacja po roku 1863?
- Czy powieści pozytywistyczne mogą w jakiś sposób wzbudzić zainteresowanie we współczesnym czytelniku?
- Obraz wsi w literaturze polskiego pozytywizmu.
- Jakie cechy utworów Adama Asnyka Daremne żale i Do młodych wpłynęły na fakt, że uznano je za wiersze-manifesty?
- Omów poezję społeczną Marii Konopnickiej na przykładzie utworu Wolny najmita.
- Wymień programowe hasła pozytywistyczne, propagowane przez Elizę Orzeszkową w Nad Niemnem.
- Wyjaśnij, jak Eliza Orzeszkowa udowodniła wartość pracy w utworze Nad Niemnem.
- Bolesław Prus jako moralista - wykaż na podstawie konkretnych przykładów.
- Lalka Bolesława Prusa jako powieść dojrzałego realizmu krytycznego.
- Scharakteryzuj pokrótce Stanisława Wokulskiego - główną postać Lalki Bolesława Prusa.
- Stanisław Wokulski - bohater romantyczny czy pozytywistyczny?
- Polscy idealiści w Lalce Bolesława Prusa - wymień trzech przedstawicieli.
- Jak wygląda problem idealizmu w Lalce Bolesława Prusa?
- Jakie pytania charakterystyczne dla swojej epoki zadaje Bolesław Prus w Lalce?
- Wymień i opisz wydarzenia, które mają kluczowe znaczenie dla akcji powieści Potop Henryka Sienkiewicza.
- Czy Andrzej Kmicic to bohater romantyczny? Jakie charakterystyczne cechy w nim dostrzegasz?
- Henryk Sienkiewicz określił cel napisania Potopu: "ku pokrzepieniu serc". Rozwiń tę myśl.
- Charakterystyka Andrzeja Kmicica, głównego bohatera Potopu Henryka Sienkiewicza.
Młoda Polska:
- Jaką rolę w epokach pozytywizmu i Młodej Polski pełnili artysta i sztuka?
- Artysta i sztuka w Młodej Polsce - jakie poglądy na ten temat mieli artyści?
- Jakie znasz nazwy epoki literackiej przełomu XIX i XX wieku?
- Przejawy filozofii dekadenckiej w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera.
- Wymień utwory Kazimierza Przerwy-Tetmajera, które wykazują, że przyroda i sztuka to źródło przeżyć oraz możliwość ucieczki od zła świata.
- W jaki sposób Kazimierz Przerwa-Tetmajer oddaje w swojej poezji ludzkie nastroje w końcu wieku?
- Jak scharakteryzujesz etap społeczny w twórczości Jana Kasprowicza?
- Co oznaczają pojęcia "impresjonizm" i "symbolizm"? Wyjaśnij na przykładzie utworu Krzak dzikiej róży w ciemnych Smreczynach Jana Kasprowicza.
- Hymny Jana Kasprowicza jako wyraz buntu autora przeciw złu oraz niesprawiedliwości na świecie - wyjaśnij i uzasadnij.
- Co to znaczy, że Jan Kasprowicz pogodził się z Bogiem w duchu franciszkańskim?
- Omów etap młodopolski w twórczości Leopolda Staffa.
- Na czym polega klasycyzm w poezji Leopolda Staffa?
- Na czym polega nietypowość debiutu Leopolda Staffa?
- Geneza dramatu Wesele Stanisława Wyspiańskiego.
- Jakie cechy uczyniły Wesele Stanisława Wyspiańskiego dramatem narodowym?
- Bohaterowie Wesela - wyjaśnij, kim są.
- Jaka jest rola zjaw w dramacie Stanisława Wyspiańskiego Wesele?
- Jak ocenia poszczególne warstwy społeczne Stanisław Wyspiański w swoim dramacie pt. Wesele?
- Jak uzasadnisz nazwanie Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej "tragifarsą mieszczańską"?
- Jak w świetle Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej wygląda moralność mieszczańska?
- Omów stosunki, jakie panują między członkami rodziny Dulskich i przedstaw swoją opinię dotyczącą tego tematu.
Dwudziestolecie międzywojenne:
- W jaki sposób uzasadnisz XX-wieczne hasło artystów: "zobaczyć świat inaczej"?
- Problematyka społeczna w powieściach dwudziestolecia międzywojennego.
- Jak literatura dwudziestolecia międzywojennego próbowała odnaleźć prawdę dotyczącą człowieka? Wyjaśnij zagadnienie posługując się wybranymi przykładami.
- Jakich czołowych pisarzy tworzących w dwudziestoleciu międzywojennym możesz wymienić? Podaj ich najbardziej znane utwory.
- Jakie znasz awangardowe utwory prozaiczne i poetyckie dwudziestolecia międzywojennego?
- Jaki nowy typ powieści pojawił się w tej epoce?
- Wyjaśnij, dlaczego prozę Brunona Schultza możemy nazwać awangardową, biorąc za przykład Sklepy cynamonowe.
- Józio, bohater powieści Ferdydurke Witolda Gombrowicza, wypowiada słowa: "niech kształt mój rodzi się ze mnie, niech nie będzie zrobiony mi". Rozwiń tę myśl.
- Opisz wydarzenia, które stanowią treść powieści Chłopi Władysława Stanisława Reymonta.
- Dlaczego kompozycję Chłopów Władysława Stanisława Reymonta uważamy za złożoną? Uzasadnij.
- Władysław Stanisław Reymont za swoją powieść pt. Chłopi otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Jak myślisz, dlaczego?
- Jakie wydarzenia składają się na treść Przedwiośnia Stefana Żeromskiego?
- Jakie możliwości rozwoju Polski przedstawił w swojej powieści pt. Przedwiośnie Stefan Żeromski?
- Co oznacza symboliczny tytuł "Przedwiośnie"?
- Przedstaw krótką charakterystykę Cezarego Baryki, głównego bohatera powieści Przedwiośnie Stefana Żeromskiego.
- Jaką wizję rewolucji zawarł Stefan Żeromski w Przedwiośniu?
- Przedstaw interpretację zakończenia powieści Przedwiośnie Stefana Żeromskiego.
- Udowodnij, że tytuły powieści Stefana Żeromskiego mają symboliczne znaczenie.
- Społeczna wymowa opowiadań Żeromskiego.
- Co przekazuje czytelnikom Stefan Żeromski w opowiadaniu Rozdziobią nas kruki, wrony…?
- Symboliczne znaczenie rozdartej sosny w zakończeniu Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego. Zinterpretuj ten symbol.
- Z czego wynika tragiczna sytuacja doktora Judyma, głównego bohatera powieści Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego?
- Wyjaśnij znaczenie tytułu powieści Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego.
- Czy powieść Ludzie bezdomni można nazwać powieścią społeczną?
- Jaka jest twoja opinia o doktorze Judymie? Uzasadnij ją, korzystając z treści utworu.
- Dlaczego powieść Zofii Nałkowskiej pt. Granica możemy uznać za oryginalną?
- GranicaZofii Nałkowskiej jako powieść społeczna - uzasadnij.
- Jak zinterpretujesz tytuł powieści Granica?
- Myśl Zofii Nałkowskiej, zawarta w Granicy, brzmi: "Jest granica, której przekroczyć już nie można". Jak to rozumiesz?
- Jakie znasz główne kierunki oraz grupy poetyckie, działające w dwudziestoleciu międzywojennym?
- Jakie hasła głosili poeci dwudziestolecia międzywojennego?
- Programowa "bezprogramowość" Skamandrytów - jak to rozumiesz?
- Leopold Staff jako patron Skamandrytów - jak myślisz, dlaczego?
- Jaki dorobek twórczy pozostawił po sobie Julian Tuwim?
- Wskaż na przykładach satyryczną oraz polityczną wymowę wierszy Juliana Tuwima.
- Co to jest awangarda? Przedstaw program.
- Jaki dorobek twórczy pozostawił Julian Przyboś?
- Omów program i twórczość futurystów polskich.
- Jak oceniasz twórczość Władysława Broniewskiego?
Współczesność:
- Jak prezentowała się sytuacja kultury polskiej podczas II wojny światowej?
- Na czym polega tragiczna sytuacja pokolenia Kolumbów? Omów problem, odwołując się do znanych utworów Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
- Jak faszyzm wpływał na ludzką psychikę? Wyjaśnij, korzystając z Medalionów Zofii Nałkowskiej.
- Człowiek zlagrowany - scharakteryzuj jego sylwetkę, sięgając do znanych ci opowiadań Tadeusza Borowskiego.
- Wyjaśnij znaczenie tytułu literackiego reportażu Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. Przedstaw, jakie postawy mieli Żydzi wobec holocaustu.
- Dlaczego Pamiętnik z powstania warszawskiego Mikrona Białoszewskiego nazywamy dziełem oryginalnym?
- Na czym polega dramat "ocalonych"? Wytłumacz, odwołując się do utworów poetyckich Tadeusza Różewicza.
- Panorama polskich losów, ukazana w Początku Andrzeja Szczypiorskiego - przedstaw i omów.
- Jakie informacje o łagrach radzieckich zawarł Gustaw Herlig-Grudziński w swojej powieści pt. Inny świat?
- Jak wygląda w opowiadaniach Marka Hłasko rzeczywistość powojenna?
- Jaką wizję polskiego totalitaryzmu zawarł w Małej apokalipsie Tadeusz Konwicki?
- Dlaczego powieść Tadeusza Konwickiego Mała apokalipsa nosi taki właśnie tytuł?
- Jakie przesłanie moralne zawiera utwór Zbigniewa Herberta pt. Przesłanie pana Cogito?
- Rygoryzm moralny w literaturze - jak wytłumaczysz to pojęcie? Posłuż się twórczością Zbigniewa Herberta i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
- Jak zostało przedstawione pokolenie Kolumbów w dramacie Tadeusza Różewicza pt. Kartoteka?
- Dlaczego poszukiwanie wartości przez Artura, bohatera utworu Tango Sławomira Mrożka, kończy się fiaskiem?
- Jak wytłumaczysz tytuł zbioru esejów autorstwa Andrzeja Szczypiorskiego Przed nieznanym trybunałem?
- Człowiek, którego stworzył totalitaryzm - przedstaw jego sylwetkę, odwołując się do Rozmów z katem Kazimierza Moczarskiego.
- Przedstaw sylwetkę twórczą Wisławy Szymborskiej, polskiej noblistki.
- Problemy schyłku XX wieku - jakie odbicie znajdują one w twórczości polskich poetów i pisarzy? Odwołaj się do wybranych przykładów.
- Folwark zwierzęcy George'a Orwella jako przypowieść i alegoria zdradzonej rewolucji.
- Dżuma Alberta Camusa jako powieść - metafora.
