Oświecenie jest epoką której cel główny był dydaktyczny i pouczenie ludzi. Cały okres literacki na przełomie XVII i XIX wieku postawił za największy cel zasadę "uczyć, bawić i wzruszać". Stąd znaczna część wierszy z tamtego okresu przedstawia liczne problemy, które pokazują, jak żyć i to nie koniecznie wówczas, lecz również później, aż do dzisiaj.
Autorem, którego utwory przetrwały wiele lat był, jak go nazywano, "książę poetów polskich", czyli Ignacy Krasicki. Napisał wiele utworów literackich, ale najpopularniejsze są jego bajki, które pamiętane są do dnia dzisiejszego.
Jedną z takich jest z na pewno wiersz, pt. "Szczur i kot". Krótka opowiastka może nauczyć człowieka XX wieku bardzo wiele. Jej przekaz jest wciąż aktualny. Czasami przechwałki mogą zaszkodzić bardziej niż myślimy.
Następna bajka ma tytuł "Ptaszek w klatce", gdzie mówi się, iż nie można żałować tego, czego się nie poznało i nie doświadczyło. Poruszona tu została kwestia swobody i bogactwa. Autor omawia bezsensowność radości z zasobów finansowych, kiedy jest się na uwięzi, gdyż one nie dają nic, zaś pochwala niedogodności na wolności i uznaje ją za wielkie szczęście, lepsze od wszystkiego.
Krasicki chce nam przekazać poprzez bajki że trzeba być rozsądnym, zachować umiar. Chce tez pokazać nam przywary, których my osobiście nie widzimy często z pewnością. Dlatego dzieła, gdzie jest brak pouczeń są tak cenne i znane, a pamięć o nich przeszła okres wielu wieków.
Kolejnym gatunkiem, stosowanym w okresie reform i Sejmu Wielkiego były satyry. One także przetrwały do dziś z ówczesnego okresu w utworach Ignacego Krasickiego, który napisał dwa najbardziej kontrowersyjne i głośne dzieła o tytułach "Do króla" i "Pijaństwo". W tym pierwszym dotknął problemu niezadowolenia szlachciców z władcy polskiego. Stawiali oni mu zarzuty, które były abstrakcyjne. Nie podobało im się ile lat ma władca i w jaki sposób został wybrany na tron. Obwiniali go za złą politykę i nieumiejętność rządów. Cały utwór pełen jest środków artystycznych, które powodują, że zarzuty stawiane królowi zmieniają swój kierunek i kierują się do zacofanej i niewykształconej szlachty.
Tym sposobem Ignacy Krasicki uczy obiektywizmu, a na dalszym planie jest krytyka innych, by oskarżenia wobec kogoś nie obróciły się przeciwko nam i do nas nie wróciły, a ludzkie zwyczaje nie ujawniły naszej głupoty i zuchwałości.
Satyra, pt.: "Pijaństwo" jest również dydaktyczna. W utworze pijak przedstawia kłopoty wiążące się z piciem wódki. Ten człowiek przedstawia przyczyny, które powodują, że sięgamy po kieliszek i prezentuje sposoby ich wyszukiwania specjalnego. Pokazuje również przyczyny, które czynią iż robimy poprawiny i wierzymy w lecznicze działanie wina. Powody te są abstrakcyjne i nieprawdziwe, a ich skutki to zawsze popadniecie w stan upojenia alkoholowego w znacznym stopniu.
Satyra to gatunek służący do ośmieszania ludzkich zachowań i wad w okresie rozwoju sztuki polskiej, który ma formę humorystyczną, a jednocześnie i dydaktyczny.
W "Monachomachii" Ignacy Krasicki zaprezentował dwa zwalczające się zakony, których siedziby mieściły się w tym samym mieście. Jednak nie podał nazwy żadnego z nich, którymi byli karmelici i dominikanie, ale my możemy się tego tylko domyślać i próbować zgadnąć miejsce akcji utworu. Klasztory owe posprzeczały się o możliwą grabież zapasów z jednego z nich. Tu możemy dostrzec kolejne niedomówienie. Zakon dominikanów miał ogromne zapasy żywności i alkoholi. Zatem bezsensowny jest powód wojny. Konflikt ów nie miał uzasadnienia takiego, jakiego mógłby się spodziewać czytelnik i polegał na walce tym, co akurat mieli pod ręką. Satyra ta opisuje, co było wymogiem eposu, podniosłym językiem banalną sytuację. To był właśnie sposób Krasickiego na ukazanie wad kleru. Tym sposobem mógł nam bardzo dużo przekazać.
Głównym przesłaniem tego dzieła jest z pokazanie bezsensu wojny z błahych przyczyn. Właśnie ten utwór opisuje skutki, jakie może przynieść sprzeczka, jeżeli ludzie nie są odpowiedzialni. To pouczenie jest i będzie jak żadna inna, uniwersalna i aktualna przez długi czas. Przecież wojna może wybuchnąć wszędzie i zawsze pobudza w człowieku negatywne uczucia, ale pomimo tego ludzie ciągle ją kontynuują pomiędzy sobą. Czasami występują w walkach chwilowe zaprzestanie walk, ale nie następuje długotrwały pokój.
