Patriotyzm to postawa, która charakteryzuje się poczuciem szacunku, umiłowania i oddania względem własnej ojczyzny. Patrioci cele ważne dla ojczyzny przedkładają ponad swoje cele osobiste. W skrajnych przypadkach są gotowi ponieść ofiarę zdrowia lub życia za ukochaną ojczyznę. Postawy patriotyczne odnaleźć można również u bohaterów powieści "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego: Seweryna Baryki, jego żony Jadwigi oraz Szymona Gajowca.
Seweryn Baryka pochodził z rodziny o głęboko zakorzenionych tradycjach patriotycznych. Prawdziwym bohaterem rodzinnym był dla niego Kalikst Grzegorz Baryka - osławiony dziadek, bogaty właściciel ziemski i bohaterski powstaniec. Niestety za udział w powstaniu został pozbawiony majątku i zmarł w ubóstwie, jako stary spracowany człowiek, który musiał jakoś zarabiać na życie. Jednak pamięć o nim i o rodzinnym majątku - Sołowijówce pozostała w rodzinie Baryków żywa i świetna. Prawdziwym skarbem rodzinnym był pamiętnik dziadka, w którym zapisał on swoje dzieje i waleczne czyny w walce powstańczej. Pamiętnik Kaliksta Grzegorza Baryki był pieczołowicie przekazywany kolejnym pokoleniom i był dla rodziny rzeczą bezcenną, zajmującą w domu honorową pozycję. Postać dziadka i jego posiadłości Sołowijówka obrosła z biegiem lat legendą, która wpajana była kolejnym członkom rodziny. Owa Sołowijówka stała się symbolem polskości. Było to miejsce utożsamiane z pięknem i dobrobytem. Seweryn - Polak z dziada - pradziada wyjechał do Rosji w poszukiwaniu lepszego życia, jednak obraz ojczyzny na zawsze był pielęgnowany w jego pamięci. Kiedy pojawiła się okazja powrotu do Polski zabrał ze sobą swego syna i wyruszył w daleką podróż. W jej trakcie snuł opowieści o szklanych domach. Były to marzenia starego człowieka, wynikające z ogromnego pragnienia powrotu po latach do ojczyzny. Niestety nie doczekał tego momentu, gdyż w trakcie podróży zmarł.
Jadwiga Dąbrowska Baryka, jego żona za namową rodziców zrezygnowała ze swojej młodzieńczej miłości - Szymona Gajowca i wyszła za mąż za Seweryna Barykę. Wraz z nim wyjechała do Baku, jednak czuła się tam źle i obco. Nie chciała nauczyć się języka rosyjskiego, a od domowników, a nawet służby wymagała używania języka polskiego. Jadwiga wciąż żyła przeszłością i wspomnieniami o Polsce i chwilach tam spędzonych. Mimo, że kochający mąż starał się zapewnić rodzinie jak najlepsze warunki życia nie było sposobu, by Jadwiga doceniła to, co posiadała, gdyż rozdzierała ją tęsknota za krajem, ale jeszcze bardziej za prawdziwie ukochanym mężczyzną, który pozostał w Polsce. Szymon Gajowiec już na zawsze zawładnął jej sercem. Jadwiga pielęgnowała żywe obrazy każdej chwili spędzonej z Szymonem. Pamiętała każdą wspólną rozmowę, śniła na jawie spotkania z ukochanym. Powracała również myślami do rodzinnego majątku w Siedlcach, miała wciąż przed oczami piękno tamtejszej przyrody i domu rodzinnego, Każde wspomnienie było dla niej żywe i piękne, niezależnie od tego, czy było takie w rzeczywistości.
Szymon Gajowiec to stara miłość Jadwigi i dobry przyjaciel rodziny, który zaopiekował się Cezarym, gdy ten powrócił do ojczyzny. Był wysoko postawionym urzędnikiem w Ministerstwie Skarbu. Miał swoja koncepcję odbudowy Polski niepodległej, którą pragnął zawrzeć w powstającej książce. Swoją koncepcję oparł na pozytywistycznych ideach pracy organicznej i pracy u podstaw. Był on zdania, że systematyczną, wytrwałą i rzetelną pracą można osiągnąć ogólnonarodowy dobrobyt. Dlatego postulował stopniowe wprowadzanie reform, począwszy od reform ekonomicznych.
Te trzy opisane wyżej postacie wpłynęły znacząco na kształtowanie postawy patriotycznej u głównego bohatera - Cezarego Baryki, który wiele przeszedł w swoim życiu i miał okazje zetknąć się z wieloma różnymi poglądami politycznymi.
