Eliza Orzeszkowa, autorka między innymi słynnej powieści ziemiańskiej "Nad Niemnem" wywodziła się z rodziny szlacheckiej. Eliza Pawłowska- bo takie było panieńskie nazwisko pisarki- przyszła na świat w piątym dniu maja 1841 roku. W dzieciństwie spędzonym na Milkowszczynie mała Eliza nie zaznała nigdy biedy ani żadnego niedostatku. Jej rodzina była zamożna, majątek ziemski przynosił spore dochody. Dosięgły jednak Elizę i jej rodzinę tragedie osobiste. Gdy dziewczynka ma trzy lata, umiera jej ojciec, a matka wkrótce potem ponownie wychodzi za mąż. Niestety, matka żyjąca w nowym stadle małżeńskim nie poświęca dzieciom należnej uwagi i czasu. Dlatego Eliza szuka matczynych uczuć u starszej siostry. Klementyna jednak również młodo umiera, ku wielkiej rozpaczy Elizy. Ponownie "osierocona" przez siostrę Eliza podejmuje naukę na jednej z warszawskich pensji dla panien z dobrych domów. Na tej samej pensji przebywa także inna późniejsza pisarka i poetka- Maria Wasiłowska- która później pisała pod nazwiskiem męża- Konopnicka. Na pensji mijają lata 1852-57.
Po ukończeniu pensji Eliza Pawłowska bardzo szybko wychodzi za mąż, za szlachcica i ziemianina Piotra Orzeszkę. Wraz z mężem przenosi się do jego majątku w Ludwinowie. Tam też zastaje ją wybuch powstania styczniowego (1863 rok). Piotr bierze udział w powstaniu, zaś pani Orzeszkowa zaczyna czynnie udzielać się w rozmaitych organizacjach społecznych, których celem była opieka i niesienie powstańcom, we własnym domu w Ludwinowie organizuje szpital, pomaga także w ucieczce Romualdowi Trauguttowi, przywódcy powstania, którego później opisze we wspaniałym, mitologizującym jego postać i powstanie styczniowe opowiadaniu "Gloria victis". W wyniku represji popowstaniowych mąż Elizy Orzeszkowej zostaje zesłany na Sybir, a majątek małżonków przechodzi na własność carskiego skarbu. Bezdomna Orzeszkowa znajduje schronienie w rodzinnym domu w Milkowszczyźnie. Orzeszkowa nie traci czasu, poświęca się nauce, połykając książki z obfitej domowej biblioteki jej przedwcześnie zmarłego ojca, utrzymywała także i zacieśniała kontakty z polskimi działaczami kultury i nauki. Zaczyna także kwitnąć jej kariera pisarska, która stawia ją w jednym szeregu z takimi tuzami polskiej prozy jak Sienkiewicz i Prus. Pisarka sprzedaje rodzinną Milkowszczyznę i przenosi się do Grodna (1869 rok). Resztę życia spędza u boku swojego przyjaciela i jednocześnie drugiego męża- Stanisława Nachorskiego. Poważnie chora na serce Eliza Orzeszkowa umiera w Grodnie w 1910 roku, osiemnastego maja. Tam też, w Grodnie, znajduje się miejsce wiecznego spoczynku polskiej pisarki.
Dorobek pisarski Orzeszkowej jest duży i znaczący dla polskiej kultury literackiej. Debiutowała pod koniec lat sześćdziesiątych dziewiętnastego wieku, wydając zbiór nowel zatytułowany "Obrazek z lat głodowych". Później wydaje swój pierwszy większy utwór prozatorski, powieść "Ostatnia miłość", dalej idą następne powieści "Na prowincji" i "W klatce". Powieści te, podobnie jak następny "Pamiętnik Wacławy" oraz "Pan Graba" i dzieło "Na dnie sumienia" poruszały problematykę społeczną i obyczajową współczesnej Polski. Orzeszkowa była również autorką powieści wpisujących się w nurt powieści tendencyjnej- "Marta" poruszająca problematykę osamotnionych w wyniku powstania kobiet, które muszą same zadbać o swój byt (żywa w pozytywizmie kwestia emancypacji kobiet) oraz odwołujący się do problematyki asymilacji Żydów "Eli Makower".
Ważnym motywem twórczości Orzeszkowej stało się powstanie styczniowe- opowiadanie "Gloria victis" oraz powieść "Nad Niemnem" opisująca popowstaniowe losy polskiego ziemiaństwa. Zgodnie z pozytywistycznymi postulatami Orzeczkowa poruszała także problematykę chłopskiej nędzy i zacofania w utworach "Niziny" oraz "Dziurdziowie".
Najważniejszym i najbardziej poczytnym dziełem pisarki okazała się powieść z 1887 roku "Nad Niemnem". Początkowo ukazywała się jako powieść w odcinkach w "Tygodniku Ilustrowanym". Pierwotnym tytułem planowanej powieści skupionej na losach małżeństwa zawartego między przedstawicielką szlachty herbowej a zagrodowym szlachcicem był "Mezalians". Z czasem jednak utwór społeczno-obyczajowy, jaki planowała pisarka rozrósł się do wielkiej, wielowątkowej powieści, której zmieniony tytuł świadczył o bardziej panoramicznym ujęciu problemów polskiego ziemiaństwa "Nad Niemnem". Fabułę pierwotnego utworu Orzeszkowa wzbogaciła o wątki narodowowyzwoleńcze związane z powstaniem styczniowym i kilka epizodów rozszerzających panoramę ziemiaństwa polskiego o nowe elementy (np. kwestię nauk botanicznych, edukacji, której nośnikiem jest postać Witolda)
Do napisania nowej, rozbudowanej powieści skłoniło Orzeszkową kilka czynników. Po pierwsze, sama obserwowała zmiany, jakie nastąpiły w życiu ziemiaństwa w wyniku wybuchu i upadku powstania styczniowego oraz związanych z tym represji. Nasiliła się rusyfikacja, mężczyźni zsyłani byli na Sybir, rodziny traciły dach nad głową, który konfiskowała carska policja. Orzeszkowa, która sama czynnie włączyła się w powstanie organizując w Ludwinowie polowy szpital po upadku powstania pozostała wierna jego ideom, głosząc cześć powstańców i ich walki, której sprzeciwiała się zdecydowana większość pozytywistów, uznając walkę narodowowyzwoleńczą jako błąd historii osłabiający naród. Orzeszkowa potrafiła jednak połączyć szacunek dla powstańców i sprawy narodowej z postulatami typowymi dla poglądów pozytywistycznych- pracy organicznej, edukacji, szacunku dla ziemi, konieczności pozostawiania gruntów i majątków w polskich rękach. Dlatego w powieści pojawiają się dwie symboliczne mogiły- powstańcza- która Polakom ma przypominać o konieczności upominania się o ojczyznę, o konieczności przeciwdziałania wszelkim przejawom wynaradawiania Polaków, oraz mogiła Jana i Cecylii- uosabiających pozytywistyczne ideały pracy, która uszlachetnia, wynosi ponad przeciętność, czyni życie prawdziwie wartościowym. Obraz polskiego zaścianka wyniosła wychowana w wielkopańskim dworze pisarka z majątku swoich przyjaciół, państwa Kamieńskich, którzy mieszkali w podgrodzieńskich Miniewiczach. Miniewicze sąsiadowały z zaściankiem o nazwie Bohatyrowicze. To domostwo również stało się celem wizyt Orzeszkowej, która była świadkiem zawarcia małżeństwa między służącą pracującą w Miniewiczach z jednym z Bohatyrowiczów. Szczegółowość opisów przyrody nadniemeńskiej wynika z zainteresowań przyrodniczych Orzeszkowej.
Akcję swojej powieści rozmieszcza Orzeszkowa w czterech domostwach- na dworze w Korczynie, w Osowcach należących do wdowy po Andrzeju Korczyńskim, w Olszynie należącej do Kirłów, oraz w Bohatyrowiczach- zaścianku.