BIOGRAFIA PISARZA
Przyszedł na świat w 1899 roku w amerykańskim miasteczku Oak Park w stanie Illinois. Miał pięcioro rodzeństwa. Jako dziecko, z inspiracji ojca, należał do Klubu Miłośników Przyrody im. Agassiza, ukształtowało to jego późniejszy stosunek do natury - zawsze był jej bliski, choć nie traktował jej z poufałością. Wiele czasu spędził na wędrówkach po górach i lasach, na obserwacjach zwierząt, zwłaszcza że już na 5 urodziny otrzymał od dziadka mikroskop (na 12 zaś strzelbę). Wakacje spędzał wraz z rodziną nad jeziorem Wallon Lake.
W gimnazjum jego uwagę przyciągnął na jakiś czas boks, jednak wkrótce największa pasją stał się reportaż dziennikarski - najpierw dla szkolnego magazynu "Trape-ze", potem zaś dla lokalnego "Kansas City Star". Było to około 1917 roku, czyli wtedy, gdy USA przystąpiły po stronie Ententy do I wojny światowej. Chciał się zaciągnąć do armii, ale w wojsku Hemingway nie mógł służyć ponieważ miał zbyt słaby wzrok. Wyjechał wówczas do Włoch jako kierowca - sanitariusz w ramach akcji Czerwonego Krzyża. W 1918 roku został ciężko ranny na skutek wybuchu szrapnela nad rzeką Piave, po czym trafił do szpitala w Mediolanie. W 1919 był już w domu w Stanach.
Kontynuował dalej swą pracę jako dziennikarz dla "Toronto Star", a w 1920 roku został redaktorem handlowego czasopisma wydawanego w Chicago. W 1921 roku ożenił się z Hadley Richardson, z którą przeniósł się na prawie 2 lata do Paryża. Mieszkali tam w słynnej dzielnicy bohemy artystycznej - w Dzielnicy Łacińskiej. Tam nawiązał on kontakty ze środowiskiem artystycznym związanym z postacią amerykańskiej pisarki Gertrudy Stein - z pisarzami Scottem Fitzgerardem, Johnem Dos Passosem i Sherwoodem Andersonem. Rozpoczął wkrótce liczne podróże po Europie i Turcji jako zagraniczny korespondent. Zwłaszcza w Hiszpanii zakochał się, ulegając urokowi corridy- słynnych walk byków, opisywanych przez niego nieraz w jego twórczości.
Po powrocie do Toronto w 1923 roku Hemingwayom urodził się syn, jednak Ernet pragnął wrócić szybko do Europy. Zamieszkał ponownie w Paryżu, by rozpocząć karierę pisarza - podróżnika. Wziął rozwód z Hadley, w 1927 roku ożenił się ponownie z Paulina Pfeiffer i w rok później osiadł na Florydzie. Z tą żoną miał jeszcze dwóch synów. Żył jak "prawdziwy mężczyzna" - łowił ryby, jeździł na polowania, brał nawet udział w safari w Tanganice i Kenii. Nie zrezygnował z pracy jako korespondent "North American Newspaper Alliance" - był w pogrążonej wojną domową Hiszpanii. Następnie rozwiódł się i z Pauliną, przeniósł na Kubę i tam ożenił po raz trzeci z Martą Gellhorn.
Rok 1941 - rok ataku Japończyków na Pearl Harbour, spędzili małżonkowie w Chinach, skąd przesyłali dziennikarskie relacje o wojnie japońsko-chińskiej. Gdy dowiedział się o ataku Japończyków, Hemingway swoim uzbrojonym kutrem próbował polować na łodzie podwodne Niemców pływające w okolicach Karaibów. Tuż przed ofensywą aliancką w Normandii, przeniósł się do Londynu, pracując dla gazety "Collier". Wszedł w nieformalny związek z dziennikarką Mary Welsh. W 1944 roku przyłączył się do działań alianckich i walczył pod Paryżem i w Belgii.
Po zakończeniu wojny, wrócił na Kubę, poświęcił się pracy pisarza. W 1953 wydał "Starego człowieka i morze" nowelę nagrodzoną prestiżową Nagrodą Pulitzera. Lata 1953/54 odbył swoją drugą już podróż do Afryki, jednak nie była ona szczęśliwa - przerwały ją dwie katastrofy lotnicze, które jednak Hemingway przeżył. Przeszkodziły mu one jednak w osobistym odebraniu przyznanej mu Nagrody Nobla (w 1954 roku). Do końca lat50-tych kontynuował Hemingway dalej swe pisarstwo.
Od końca lat 50-tych słabnie jego zdrowie, przenosi się więc z Kuby do Stanów, wizyty w szpitalu jednak nie pomagają odzyskać mu zdrowia. Hemingway w końcu popełnił samobójstwo, strzelając do siebie z dubeltówki 2 lipca 1961 roku w swoim domu.
TWÓRCZOŚĆ HEMIGWAYA
Już w gimnazjum publikował w szkolnych gazetkach swoje opowiadania oraz reportaże dziennikarskie. Od początku wskazówką dla niego były słowa jednego z redaktorów gazety "Kansas City Star": "Używaj zdań krótkich. Nie rozciągaj wstępu. Twój język musi być pełen życia". Dopiero jednak w Europie, podczas pobytu w Paryżu 1923/24 publikował na poważnie fragmenty prozy i poezji.
W Stanach debiutował zbiorem opowiadań "W naszych czasach" w 1925 roku. Wykreował tam anegdotyczną postać Nicka Adamsa. Stylistycznie były one jeszcze niedojrzałe - stanowiły mieszankę stylu realistycznego i romantycznego. Druga publikacja, pesymistyczna powieść "Słońce też wschodzi", była owocem podróży po Europie, zwłaszcza po Hiszpanii, rozkochanej w corridzie i przyniosła Hemingwayowi niemały rozgłos. Ten pesymistyczny manifest pokolenia wojennego do dziś uważany jest za jedno z najlepszych dzieł pisarza. Sukces wydawniczy i artystyczny zbiegł się z narodzinami nazwy grupy tak zwanego "straconego pokolenia", do której wliczono również jego. Grupa ta działała w Paryżu skupiona wokół pisarki Gertrudy Stein. Czując wolność od służby państwu, ojczyźnie po zakończeniu wojny, a także nie będąc już skrępowanym zobowiązaniami wobec przyjaciół, rodziny , pisarze tej grupy przekładali to na swą twórczość, stając się rzecznikami nowatorstwa, swobody twórczej (i obyczajowej), a także oryginalności. W 1927 roku ukazał się drugi zbiór opowiadań Ernesta Hemingwaya "Men Without Women"( czyli "Mężczyźni bez kobiet"), gdzie znów powrócił do swego bohatera Nicka Adamsa. W 1929 natomiast pojawił się słynny pacyfistyczny protest Hemingwaya wobec bezsensowności wojny, którą poznał on z własnego doświadczenia - zatytułowany "Pożegnanie z bronią". "W śmierci po południu" z 1932 roku powrócił do tematu hiszpańskich walk i byków.
Hemingway był pisarzem - podróżnikiem. W 1935 roku ukazała się ksiązka zapis jego wrażeń z wyprawy do Afryki "Zielone wzgórza Afryki", a w rok później opowiadanie "Śniegi Kilimandżaro" oraz nie tłumaczone na język polski "The Short Happy Life of Francis Macomber"(Krótkie i szczęśliwe życie Francis Mocomber). Z podroży po Hiszpanii powstały nie tylko słynne opowiadania o bykach i corridzie, lecz również reportaże wojenne "To Have and Have Not"(Mieć czy nie mieć), "Spanish Civil War"(Hiszpańska wojna domowa) z 1937 roku i "The Fifth Column"(Piąta kolumna) z roku 1938. W tym samym kontekście powstała też doskonale znana powieść "Komu bije dzwon" z 1940 roku- apologia heroicznej walki i śmierci. 1948 rok to moment ukazania się zbioru "49 opowiadań".
Po 45 roku na Kubie Hemingway rozpoczął pracę nad nigdy nie wydaną wspomnieniową powieścią "The Garden of Eden" (Ogród Edenu). Publikował nadal opowiadania tematycznie dotykające problemu wojny i miłości, które jednak nie spodobały się krytyce- Across the River" (W poprzek rzeki) i "Into the Trees"(W las). W przeciwieństwie do wydanej w 1952 roku noweli "Stary człowiek i morze", która znowu przyniosła mu pozytywne recenzje i prestiżową Nagrodę Pulitzera. Jest to wyjątkowa opowieść niemal paraboliczna o problemie walki, jaka człowiek toczy częściej z własnymi słabościami, niż z potężną przyrodą. Pozostałe ksiązki ukazały się już po samobójczej śmierci pisarza. "Ruchome święto" to powrót do młodzieńczych czasów pobytu w Paryżu, "Island in the Stream"( Wyspa w potoku) natomiast ukazała się w 1970 roku i opisywała wyspy Bi-mini oraz Kubę na Karaibach. Heminway Był we fragmentach był również autorem odcinków książki o Afryce, a także "The Dangerous Summer"(Niebezpieczne lato) o hiszpańskich corridach z 1959. W rok później w 1967 roku pojawił się zbiór "Ernest Hemingway. Artykuły i reportaże 1920 - 1956".
CECHY STYLU I TEMATYKA/PROBLEMATYKA
Styl pisarza odznaczał się reporterską zwięzłością, błyskotliwością, trafnością i plastycznością. Jako dziennikarz, świetnie też Hemingway operował dialogami. Raczej unikał metafor, co nadaje tej prozie charakteru świadectwa(relacji), nie zaś artystycznej, poetyckiej kreacji.
Bohaterowie Hemingwaya przedstawieni są zawsze w konfrontacji z trudnymi sytuacjami życiowymi, gdzie muszą oni określić się wobec systemu wartości, który jest dla nich najbliższy, najważniejszy. Wobec problemów takich jak : śmierć, miłość, nienawiść, przemoc - nie można zachować postawy neutralnej, mówi Hemingway, należy przyjąć jakieś zdecydowane stanowisko. Właśnie decyzje podejmowane w obliczu tych problemów, w sytuacjach granicznych, kryzysowych wskazują na dopiero wartość człowieka. Każda przegrana jest do przyjęcia, poza klęską moralną. Hemingway był zwolennikiem swoistego stoicyzmu, który każe mężnie znosić przeciwności losu, ból i cierpienie, w sprawach jednak etyki, był nieugięty i bezkompromisowy. Również śmierć jako niezbywalny element życia jest doświadczeniem granicznym, głęboko egzystencjalnym, jej rola w życiu bohaterów tej prozy jest ogromna. Ernest Hemingway raczej był pisarzem teraźniejszości niż przeszłości, rzadko i dopiero pod koniec swego życia pisywał wspomnienia, co również może wynikać z dziennikarskiego podejścia do świata. Warto podkreślić, że bohaterowie Hemingwaya to jednostki samotne, zmagające się w pojedynkę z żywiołem, słabością, podłością, śmiercią czy przyrodą, zwierzęciem - rzadko odnajdziemy tu ślady solidarności, przyjaźni. To proza o heroizmie samotnej walki, w której często pierwszym wrogiem jest dla siebie sama jednostka. Walka jednak jest jakby kwintesencją życia i człowieczeństwa - człowiek jest na nią wcześniej czy później skazany, unikanie konfrontacji to zwykłe tchórzostwo. Warto zestawić to z pacyfizmem pisarza. Hemingway unika psychologizowania, prezentuje swoje postacie, poprzez opis ich czynów, słów, poprzez konkretne postawy. Można odnaleźć w tej metodzie pewien stoicki chłód, dystans, który towarzyszy też bohaterom w trakcie ich życia.
Z pewnością Hemingway jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych pisarzy amerykańskich XX wieku - również dlatego że stał się symbolem swojej epoki, swojego pokolenia.