W świetle definicji słownikowej mitologię należy rozumieć jako zbiór opowieści, przekazywanych jedynie ustnie. Mity starały się wytłumaczyć genezę świata i istot ludzkich, jak również problematykę spraw związanych ze śmiercią, z życiem, religią, porządkiem społecznym. Motorem powstawania owych opowieści mitycznych była przede wszystkim niewiedza człowieka. Ludzie próbowali na rozmaite sposoby wyjaśnić sobie zjawiska zachodzące w przyrodzie. Jednak nie wszystkie prawa natury byli w stanie zrozumieć, dlatego też tworzyli pewne mity, które tłumaczyły zagadkowe sprawy ludzkiego świata. W ten sposób powstała mitologia Sumeryjczyków, Egipcjan, Greków, Rzymian, Słowian, Celtów. Mity dawały również odpowiedź na wiele pytań związanych z istniejącym w danym narodzie systemem społecznym, obowiązującą religią. W świetle mitologii jedne zachowania człowieka były akceptowane, inne zaś negowane, zatem pełniła ona również funkcję regulatora hierarchii wartości danej społeczności. Można by postawić pytanie, mianowicie : czy poruszane w mitach zagadnienia, problemy są nadal aktualne? Na powyższe pytanie postaram się odpowiedzieć .
Człowiek żyjący we współczesnym świecie, bez wątpienia nie potrzebuje już kosmogonicznych mitów, które niegdyś wyjaśniały ludzkości zagadki związane z powstaniem świata i życia na ziemi. To dzięki wciąż rozwijającej się nauce jesteśmy w stanie racjonalnie wytłumaczyć prawa rządzące naszą ludzką rzeczywistością. Nikt z nas już nie uwierzy w to, iż zimne pory roku są przejawem smutku zrozpaczonej Demeter po rozstaniu z córką. Ktoś, kto próbowałby wyjaśnić powstanie ludzkości, odwołując się jedynie do treści mitów, niewątpliwie spotkałby się ze strony słuchaczy z kpiną i pobłażliwymi uśmiechami. Człowiek XXI wieku odwołuje się tylko do logicznych i naukowo udowodnionych teorii, które tłumaczą świat i wszelkie zjawiska z nimi związane.
Dla mitów teogonicznych również nie ma już miejsca we współczesnym świecie, w którym główną rolę odgrywają monoteistyczne religie oraz racjonalne systemy filozoficzne. Początkowo ludzkość zerwała wszelkie więzy łączące ją z politeistyczną wiarą przodków, jednak mimo to można dostrzec pewne ślady pierwotnych wierzeń w praktykowanych na dzień dzisiejszy religiach ( na przykład silnie rozwinięty kult świętych). Aktualnie w sferze duchowej obowiązuje dociekanie prawd wiary drogą rozumowania oraz postawa iluminacji (Bóg objawia prawdy wiary).
Jak już wcześniej wspomniałam, mity wpływały na kształt ludzkiej hierarchii wartości. Decydowały o tym, co jest dobre i moralne dla człowieka, a co zasługuje na nasze potępienie. Poruszane przez mitologię problemy sfery moralnej nie zatraciły swojej aktualności we współczesnym świecie. Czyż nie odnajdziemy w otaczającej nas rzeczywistości osób, które do złudzenia przypominają mityczne postacie? Trzeba pamiętać, iż mitologia stanowi kopalnię określonych archetypów, stałych prawzorów zachowań prawzorów postaw ludzkich. Świat wciąż się rozwija, nauka czyni postępy, kultura staje się coraz bogatsza, lecz mimo to człowiek nadal jest tylko człowiekiem. Istoty ludzkie są więc jakby mostem pomiędzy następującymi po sobie pokoleniami. Nic tak naprawdę się nie zmieniło w sferze ludzkości. Człowiek nadal kocha i jest kochany (Odyseusz i Penelopa), czasem cierpi i rozpacza (Niobe, Demeter), tęskni za utraconą ojczyzną (Dedal, Odyseusz), buntuje się (Ikar,
Prometeusz), odważnie stawia czoła życiu (Herakles), bezinteresownie niesie pomoc innym (Prometeusz), boi się dnia następnego (Kora). O wielu ludziach, żyjących we współczesnym świecie możemy powiedzieć, iż są tak sprytni i inteligentni, jak mityczny Odyseusz, przewrotni i przebiegli jak Syzyf, mężni i porywczy jak Achilles. Nie ma najmniejszego sensu wymieniać przykłady archetypów, które pojawiają się w naszej kulturze. O żywej jednak ich obecności w literaturze świadczą subiektywne w swej wymowie utwory poetyckie takich polskich artystów jak między innymi : Wisława Szymborska, Stanisław Barańczak, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Tadeusz Różewicz , Jerzy Harasymowicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Leopold Staff. Mity są również obecne w sztukach plastycznych (m.in. Jacek Malczewski,), muzyce (Karol Szymanowski). Wielu współczesnych reżyserów filmowych i teatralnych zainteresowało się utworami opartymi na wątkach mitologicznych (dramaty Sofoklesa, takie jak ,,Antygona", ,,Elektra", ,,Król Edyp"; Homer: ,,Iliada" i ,,Odyseja").
Nic nie jest w stanie wykorzenić z ludzkiej pamięci opowieści mitycznych. Mity bowiem są trwałym składnikiem naszej kultury. I aż na usta ciśnie się stara maksyma łacińska: ,,vita brevis, ars longa" (życie (jest) krótkie, sztuka długotrwała).
