Właściwie każdy potrzebuje wzorów, ideałów, które mógłby naśladować. Wiele osób wybiera swe autorytety spośród znanych postaci, jednak takie wzorce nigdy nie są idealne. Nie można żyć cudzym życiem, nikogo nie można naśladować we wszystkim. Każdy człowiek popełnia błędy, każdy ma swe wady, dlatego autorytety trzeba wybierać bardzo ostrożnie. Postaci mitologiczne stanowią wzorce uniwersalne, ponieważ nie są to prawdziwi ludzie, a jedynie symbole pewnych postaw. Nie można ich naśladować we wszystkim, a tylko pod pewnymi względami. Postacie mitologiczne stanowią archetypy pewnych zachowań.
Archetypowa jest postać Prometeusza, znamy tego herosa z kilku mitów, zawsze występuje on jako obrońca ludzkości, a czasem nawet jako jej twórca. Niektóre podania o powstaniu człowieka głoszą, ze to właśnie Prometeusz ulepił go z gliny i tchnął w niego święty ogień życia. Najbardziej znane jest podanie o tym, jak Prometeusz skradł z Olimpu ogień i podarował go ludziom, by mogli się przy nim ogrzać i bronić przed dzikimi zwierzętami. Ironia tego zdarzenia polega przede wszystkim na tym, ze Prometeusz poniósł za to okrutną karę. Rozgniewany Zeus kazał go przykuć do skał Tartaru i dręczył sępem, który każdego dnia wydziobywał wątrobę, zadając Prometeuszowi straszne męki. W nocy wątroba znów odrastała a w dzień powracał sęp. Najokrutniejsze w tej karze było to, że nigdy nie miała się skończyć.
Oczywiście, to tylko legendy, nikt dziś nie wierzy w istnienie mitologicznych bogów i herosów, ale nie ma to znaczenia dla treści mitu. Liczy się fakt, ze mit przekazuje pewną prawdę o człowieku, że wskazuje na ludzka zdolność do poświecenia się dla dobra innych. Prometeusz stał się symbolem zbuntowanego obrońcy ludzkości, który nie waha się sprzeciwić nawet bogom. Do takiej postawy nawiązywali twórcy następnych pokoleń. Pokoleń polskiej literaturze ideał ten powrócił między innymi w twórczości Mickiewicza, który rysy Prometeusza nadał swemu bohaterowi z III części "Dziadów". Kordian jest buntownikiem, on również wadzi się z samym Bogiem, posuwa się do bluźnierstwa, oskarża boga o obojętność i brak litości, ponieważ godzi się na mękę narodu polskiego. Prometeusz to ideał, symbol, nie sposób realizować go w pełni, jak każdy ideał jest niedościgniony, jednak warto kierować się jego postawą. Zasługuje on na najwyższe uznanie.
Nie wszystkie ideały czy raczej archetypy mitologiczne są pozytywne i godne naśladowania. Mitologia przedstawia różne wzory osobowe, także negatywne oraz ambiwalentne. Do tych ostatnich można zaliczyć postać Ikara. Ten młody lotnik uległ sile marzenia. Czy to dobrze? Nie ma tu jednoznacznej odpowiedzi. Na pewno zapłacił za to bardzo wysoką cenę. Trudno obiektywnie stwierdzić, czy było warto. Ikar wiedział, ze grozi mu śmiertelne niebezpieczeństwo, ojci8ec przecież go ostrzegał, jednak zapomniał o tym w chwili, gdy poczuł się zupełnie wolny. Oderwał się od ziemi i stracił rozsadek. Ikar stał się symbolem zwycięstwa marzenia nad rozsądkiem. Taka postawa nie może być określona jednoznacznie, każdy sam musi dokonać wyboru, czy wart, co w życiu jest ważniejsze.
Mitologia to także wzory negatywne, przykłady zachowań negatywnych, ocenianych jako złe. Taką postacią był Narcyz. Piękny młodzieniec zapatrzony tylko we własne odbicie. Był on wyjątkowo piękny, jego uroda zachwycała wszystkich, a najbardziej jego samego. Narcyz jednak nie był zdolny do miłości. Jego zapatrzenie tylko w siebie złamało serce zakochanej w nim nimfie Echo. Narcyz umarł z miłości do siebie. Jego los jest przestroga dla egoistów.
Mitologia nie daje łatwych odpowiedzi na pytania, jak żyć. Przedstawia jedynie pewne wzory oraz ich moralną ocenę. Zło musi być ukarane, dobro spotyka nagroda, ale nie ma tu gotowych wzorców postępowania, samemu trzeba wybrać własną drogę.
