Biblia bez wątpienia jest jednym z najważniejszych źródeł kultury europejskiej, zarówno w sferze religijno-moralnej (dla ludzi wierzących Biblia jest Świętą Księgą, zbiorem prawd objawionych i przykazań, uczących jak żyć), jak w też w sferze inspiracji artystycznych (do dziś stanowi źródło motywów dla rzeźbiarzy, malarzy, pisarzy i kompozytorów). Jest skarbnicą wzorców osobowych i postaw; fabuł, anegdot i wątków, motywów, symboli i alegorii, frazeologii i stylistyki. Nazwa Biblii (inne, używane wymienne, określenie to Pismo Święte) pochodzi od greckiego słowa "biblion", które pierwotnie oznaczało "zwój papirusu", później "księga" (l. mn. brzmi "biblia" - dosłownie biblia znaczy więc "księgi"). Przez Kościoły chrześcijańskie uważana jest za Słowo Boże.
Ważne jest również to, żeby zdawać sobie sprawę z tego, że Biblia jest zbiorem ksiąg, których podział przedstawia się następująco. Za względu na powstanie chrześcijaństwa, które jest niejako dzieckiem judaizmu mamy do czynienia z następującym podziałem Biblii:
- Stary Testament (ustnie przekazywany już od XVIII w. p.n.e., zapisywany między XIII a I w. p.n.e. w trzech językach: hebrajskim, aramejskim i greckim). Stary Testament jest zbiorem pism judaistycznych i obejmuje 46 ksiąg,
- Nowy Testament (spisany między 51 a 96 r. n.e. w języku greckim). Nowy Testament, będący zbiorem pism chrześcijańskich, obejmuje 27 ksiąg.
Tu należy wyjaśnić, co oznacza słowo "testament". Pochodzi ono od łacińskiego słowa "testamentum" które oznacza przymierze (dziś znaczenie tego słowa znacznie się zmieniło i znaczy tylko tyle, co ostatnia wola).
Stary Testament powstał w języku hebrajskim i aramejskim, którym nie posługiwali się już Europejczycy, więc wraz z rozwojem chrześcijaństwa pojawiła się konieczność przetłumaczenia najstarszych części Biblii na najpowszechniejszy język średniowiecznej Europy (bo wtedy właśnie rozkwitło chrześcijaństwo) którym była łacina. Wcześniej jednak pojawiła się konieczność tłumaczenia na język grecki, ponieważ właśnie wśród Greków (a właściwie wśród ludzi z kręgu wpływów hellenistycznych) było wielu chrześcijan. Pierwszym takim przekładem Starego Testamentu z języków hebrajskiego i aramejskiego na grecki był tzw. przekład siedemdziesięciu - Septuaginta (po grecku znaczy to: siedemdziesięciu), dokonany w środowisku zhellenizowanych Żydów przez około 70 uczonych w III i II w. p.n.e.
Jednak najważniejszym przekładem dla świata chrześcijańskiego był ten dokonany przez św. Hieronima w IV w. n.e. przekład całej Biblii z hebrajskiego i greki na język łaciński, tak zwana Wulgata (łac. "vulgatus" - rozpowszechniony). Wulgata powstała na zlecenie papieża Damazego I, zaś po soborze trydenckim (XVI w.) została uznana za obowiązujący w Kościele katolickim przekład kanoniczny.
W Biblii występuje ciekawe zjawisko paralelizmu (czyli, inaczej, równoległości). Ma ono miejsce zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie wyróżniamy trzy rodzaje ksiąg: historyczne, dydaktyczne i prorocze. I tak, mamy w Biblli do czynienia z:
a) księgami historycznymi - w Starym Testamencie to m.in.: Pięcioksiąg Mojżesza (księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa); w Nowym Testamencie cztery Ewangelie (św. Mateusza, św. Łukasza, św. Marka i św. Jana) oraz Dzieje Apostolskie (słowo "ewangelia" pochodzi z potocznego języka greckiego i oznacza "szczęśliwe posłannictwo", "dobrą nowinę"). Około 150 r. n.e. wyraz ten odniesiono do pism Nowego Testamentu, zawierających opowieści o ziemskim życiu Chrystusa);
b) księgi dydaktyczne (mądrościowe) w Starym Testamencie to m.in. księgi: Hioba, Przysłów, Psalmów, Mądrości, Koheleta; w Nowym Testamencie - Listy (głównie św. Pawła, lecz również św. Jana, św. Piotra, św. Jakuba, św. Judy);
c) księgi prorocze (prorockie) to w Starym Testamencie m.in. księgi: Izajasza, Ezechiela, Daniela, Jeremiasza, a w Nowym Testamencie - Apokalipsa św. Jana.
Nowy Testament składa się z Ewangelii (gr. euangélion - dobra nowina), czyli ksiąg historycznych zawierających opis życia i nauk Jezusa Chrystusa. Nowy Testament zawiera 4 Ewangelie: św. Mateusza, św. Marka, św. Łukasza i św. Jana.
Jeśli zaś chodzi o inne, ciekawe przykłady przekładów Biblii to:
- przekład całej Biblii z hebrajskiego na łacinę. Nazwano ten pierwszy kompletny przekład Wulgatą ("vulgaris" po łacinie znaczy: pospolity, a wówczas łacina była najbardziej powszechnym językiem, właściwe międzynarodowym). Powstał między IV a V wiekiem naszej ery. Jego autorem jest Ojciec Kościoła, czyli św. Hieronim. Na słynnym piętnastowiecznym soborze w Trydencie uchwalono, że to jest podstawa do wszelkich innych tłumaczeń Biblii w przestrzeni Kościoła rzymsko - katolickiego (to był konieczna uchwała wobec zagrożeń ze strony budzącej się reformacji).
Język polski w Biblli zaznaczył się w następujących zabytkach polskiego piśmiennictwa:
- księgi psalmów zwane psałterzami czyli Psałterz floriański (koniec XIV wieku) i Psałterz puławski (początek XVI wieku)
- tak zwana Biblia królowej Zofii (inna nazwa tego zabytku to Biblia szaroszpatacka, ponieważ zostało stworzone przez mnichów szaroszpatackich).
Dopiero jednak w epoce renesansu, wraz z naciskiem, jaki wówczas kładziono na rozwój języków narodowych oraz zmianami światopoglądowo - religijno - politycznymi zwanymi reformacją.
Najpopularniejszym fragmentem Biblii, który doczekał się największej ilości przekładów były psalmy. I tak, mamy w historii naszej literatury następujące renesansowe przekłady psalmów:
- Mikołaja Reja
- Jana Kochanowskiego
Jeśli zaś o pozostałe fragmenty Biblii chodzi, to z pewnością trzeba zaznaczyć, że polscy innowiercy jako pierwsi zabrali się za tłumaczenie Nowego Testamentu na języki narodowe. W pierwszej połowie lat pięćdziesiątych XVI wieku Jan Murzynowski przetłumaczył wszystkie cztery Ewangelie.
Cały Nowy testament po raz pierwszy po polsku ujrzał światło dzienne w 1556 roku, ale nie znamy jego autora.
Kolejne przekłady Biblii na język polski to:
- z roku 1561, tak zwana Biblia Jana Lepopolity (przekład katolicki)
- z roku 1563, tak zwana Biblia brzeska albo radziwiłowska (przekład kalwiński)
- z roku 1572, tak zwana Biblia nieświeska, Biblia Szymona Budnego (przekład ariańsko - socyniański)
Czytany do dziś i wznawiany do dziś jest słynny przekład księdza Jakuba Wujka (tak zwana Biblia Wujka) który pochodzi z roku 1599. Jak ważny to przekład niech świadczy fakt, ze została zamieniona na przekład współczesny dopiero po Soborze Watykańskim II w II połowie XX wieku.