Cechą charakterystyczną dla wielu państw europejskich po pierwszej Wojnie Światowej okazało się pojawienie się autorytaryzmu jako formy sprawowania rządów. Na tenże fakt składało się wiele czynników, przede wszystkim należy wymienić kryzys gospodarczy, społeczny i polityczny, a także wyodrębnienie się nurtu komunistycznego w ruchu proletariackim. Traktat Wersalski również charakteryzował się wprowadzeniem rozwiązań raczej tymczasowych i wytworzył sytuację powszechnego rozgoryczenia. Oczywiście takie nastroje panowały w krajach, które wojnę przegrały i musiały spłacać rachunek za swoje porażki, a zatem w: Niemczech, Austrii, Bułgarii oraz w państwie węgierskim. Wszystkie te państwa czuły się skrzywdzone i wnosiły terytorialne roszczenia. Zjawiska te zaowocowały pojawieniem się kryzysu państwowego i stworzeniem gruntu do zaistnienia ruchu nazwanego faszystowskim. Zyskiwał on popularność głównie dzięki demagogicznym hasłom, nawołującym do walki o jedność oraz wspólnotę interesów dla lepszego i szybszego rozwoju instytucji państwowych.

Faszyzm zdobywał władzę w przeróżny sposób. Najczęściej było to zależne od wewnętrznych warunków w poszczególnych krajach. Rządy dyktatorskie obejmowały albo partie faszystowskie, albo posługujące się faszystowską frazeologią ugrupowania wojskowe. Zazwyczaj w dojściu do władzy stronnictwa te wykorzystywały możliwość demokratycznej swobody dla wzmocnienia własnych wpływów, tworząc bojówki paramilitarne, które mogły być później użyte w celu sterroryzowania społeczeństwa. W momencie przejęcia rządów faszyści podporządkowywali swym interesom aparat administracyjny, a ich bojowe organizacje opanowywały trzon struktur policyjnych. W miejsce ustroju wielopartyjnego wprowadzano ustrój jednopartyjny. Zarówno władza ustawodawcza jak i wykonawcza przechodziła w gestię przywódcy partii, którego biuro stawało się w rzeczywistości jedynym ośrodkiem wydawania dyspozycji. Wszystkie urzędy państwowe obsadzano ambitnymi członkami partii, a nad ogółem życia zarówno publicznego jak i prywatnego kontrolę sprawowała policja polityczna, której zadaniem było wyeliminowanie tak faktycznych jak i potencjalnych nieprzyjaciół nowej władzy. Likwidowali oni swobodnie dotąd działające związki zawodowe, organizując w zamian własne organizacje mające charakter korporacyjno-syndykalistyczny, będące jedynymi legalnymi organizacjami zawodowymi. Były one oparte na zasadzie społecznego solidaryzmu i zrzeszały tak pracodawców jak i pracowników. Spełniały one rzeczywistą rolę podbudówki dla faszystowskiej partii. Wszystkie elementy faszystowskiej polityki zmierzały do osiągnięcia propagandowego celu, którym było uzyskanie tzw. "jedności narodowej". I to jest podstawowy element, który odróżnia faszystowską ideologię od ideologii komunistycznej, propagującej hasła "jedności klasowej" wewnątrz klasy proletariuszy. W pozostałych sprawach nie zachodzą poważniejsze różnice. Wspólną cechą obu reżimów był totalitaryzm, a zatem nieograniczona dyktatura tylko jednej organizacji politycznej, która uzasadniała swój specjalny status dziejową rzekomo rolą. Autokraci opierali się bądź na wojsku bądź na stronnictwie politycznym, którego nadrzędnym punktem programu stawał się kult wodza. Przywódca powinien przewodzić całemu narodowi, dlatego iż jest do tego stworzony, a jego nieomylność nie podlega dyskusjom. Wszystkie faszystowskie ruchy były wyraźnie nacjonalistyczne, a czasami nawet rasistowskie, choć ta ostatnia postawa nie jest nieodłączną cech faszyzmu. Większość faszystowskich haseł miała charakter negacji i krytyki istniejących stosunków i struktur, nie wnosiła żadnych haseł pozytywnych. Orędowany zaś obok miłości do wodza kult instytucji państwa wzywał do ekspansji na inne kraje. Podejmowane w tymże celu zbrojenia, które prowadziły do zmniejszenia bezrobocia przyczyniały się także do niemałej popularności faszystów pośród robotników. Wśród najbardziej nieprzejednanych sympatyków faszystowskich dyktatorów znajdywali się kombatanci, ponieważ ogromna liczba zdemobilizowanych żołnierzy nie mogła znaleźć swojego miejsca w powojennym społeczeństwie. Wodzowie opierali się wyłącznie na wojsku i partii wspomaganej przez oddziały organizacji paramilitarnych, a byli żołnierze zauważali w nich szanse dla siebie.

Szczególne korzystne warunki rozwoju faszyzm napotkał w państwie niemieckim. Istniejąca od roku 1919 NSDAP, czyli Narodowosocjalistyczna Partia Robotników Niemiec nie odgrywała z początku zbyt znaczącej roli politycznej, chociaż zdobyła krótkotrwały rozgłos w wyniku nie zakończonego powodzeniem puczu monachijskiego w 1923 roku. Program faszystowskiej partii został przedstawiony przez przywódcę tego ugrupowania Adolfa Hitlera na łamach książki zatytułowanej "Mein Kampf" (Moja walka). Zakładał on zdecydowaną walkę z "dyktatem wersalskim", będącym wymysłem "światowego żydostwa" i zmierzającym rzekomo w kierunku unicestwienia Niemiec. Pierwiastek rasistowski a dokładniej mówiąc antysemicki wystąpił najsilniej właśnie w niemieckim faszyzmie. Według ideologów narodowego socjalizmu najczystsza rasa niemiecka formująca się w wyniku ścisłej więzi pomiędzy ziemią a krwią, została wystawiona na niebezpieczeństwo żydowskiego spisku, który miałby doprowadzić do stłoczenia Niemców na niewielkiej przestrzeni i zatruć domieszką swojej krwi czystość rasy niemieckiej. Według hitlerowców cała europejska kultura jest dziełem narodów nordyckich, których najwybitniejszymi przedstawicielami są rzecz jasna Niemcy, wybrani przez naturę, aby sprawować rządy jako tzw. "rasa panów". Chcąc stworzyć właściwy dla tej ideologii wymiar, Hitler nie przekonywał wyłącznie do eliminacji objawów żydostwa z życia społecznego, lecz również do uzyskania tzw. "przestrzeni życiowej" - a zatem obszaru przewidzianego dla germańskiej kolonizacji rolniczej.

Pomimo swojego prymitywizmu, program ów natrafił na życzliwy oddźwięk w niemieckim społeczeństwie, które znajdowało w nim pseudo-wyjaśnienie zaistniałych trudności zagranicznych i wewnętrznych. Znaczącym czynnikiem nacjonalistycznej świadomości narodu niemieckiego było przekonanie, iż są najsilniejszą społecznością w Europie, którego pozbawiono należnej im pozycji. To pełne przekonania poczucie o własnej wielkiej sile i świadomość niesprawiedliwości, prowadziło do głębokiego zakorzenienia nacjonalistycznej pychy będącej podłożem sukcesu ideologów faszyzmu.

Hitleryzm był ukierunkowany przeciwko wszelkim ugrupowaniom i stronnictwom politycznym, które były w stanie mu zaszkodzić przy przejmowaniu władzy, z tym, że uzasadnieniem ataku ideologicznego było z reguły przypisywanie politycznym przeciwnikom spełnianie zadań agenturalnych na korzyść międzynarodowego żydostwa. Zdaniem niemieckiego przywódcy narzędziem Żydów okazywały się nie tylko stronnictwa grupujące liberałów, ale również marksizm i socjaldemokracja, czyli razem tzw. "żydokomuna". Przyjmując nazwę "socjaldemokratycznej partii robotników" partia Hitlera chciała pozyskać dla własnych celów szerokie masy robotników. Sytuację dodatkowo ułatwiał fakt, że pośród niemieckich właścicieli przemysłowych większość rzeczywiście stanowili Żydzi.

Ważnym elementem umocnienia hitlerowskiego ruchu była, oprócz partii, paramilitarna organizacja SA, do której bardzo licznie przystępowali zdemobilizowani żołnierze. Również komuniści próbowali przyciągać kombatantów, tworząc bojówki pod nazwą Roter Frontkampferbund. Przywódcą SA w roku 1923 został były as floty powietrznej Herman Göring. Już w okresie poprzedzającym pucz monachijski wśród zwolenników SA znajdowali się poszczególni oficerowie Reichswehry.

Następstwem puczu monachijskiego była delegalizacja partii, jednak niektórzy przywódcy próbowali ją odbudować. Powiodło się to w połowie 1925 roku. NSDAP rosła w siłę, rozszerzając swą działalność z obszarów Bawarii na tereny całych Niemiec. O wzroście popularności świadczyły wybory do parlamentu w roku 1930, a także następujące tuż po nich wybory w pojedynczych niemieckich krajach. Już w styczniu roku 1930 pierwszy hitlerowiec objął tekę ministra na obszarze Turyngii. W roku 1931 stronnictwo Hitlera stało się najpotężniejszą frakcją w sejmiku Oldenburga oraz na terenie Hesji. W owym czasie nastąpił również gwałtowny rozrost SA, z której wyodrębniły się jeszcze oddziały poboczne tzw. SCHUTZSTAFFELNE - SS. Duże znaczenie dla ciągłości rozwoju wypadków miało spotkanie, które miało miejsce w styczniu roku 1932 w Düsseldorfie z trzystoma niemieckimi przemysłowcami, przerażonymi zwiększoną aktywnością komunistów. Na tym spotkaniu jeden z największych akcjonariuszy wielkiego stalowego koncernu oznajmił, że "wyłącznie ruch narodowosocjalistyczny oraz duch jego lidera są w stanie odmienić losy państwa". Hitlerowi ofiarowano znaczną pomoc materialną, dzięki której mógł wzmóc kampanię propagandową oraz odpowiednio przygotować do zbliżających się wyborów. Jak się okazało, w pierwszej turze wyborów na prezydenta 13 marca roku 1932 najpoważniejszym kontrkandydatem ciągle jeszcze urzędującego prezydenta Hindenburga był nie kto inny jak Adolf Hitler.

Tymczasem kanclerzem rządu został Franz von Papen, katolicki arystokrata pochodzący z Westfalii, reprezentujący skrajnie prawicową frakcję partii Centrum. Nowy kanclerz znalazł się pod ciągłym ostrzałem z różnych stron, pozbawiony większości w izbie parlamencie, został zmuszony aż dwa razy do przeprowadzenia nowych wyborów. W ich efekcie narodowi socjaliści dwukrotnie zwiększyli swój stan posiadania w Reichstagu uzyskując największą liczbę głosów. Jednocześnie w powtórzonych wyborach, z listopada roku 1932, hitlerowcy utracili pewien odsetek wyborców, którzy poparli teraz komunistów. Zagrożone zostało stanowisko kanclerza von Papena, który w wyniku wyborów listopadowych musiał odstąpić urząd gen. Schleicherowi, po czym postanowił połączyć siły z Hitlerem, proponując mu stanowisko kanclerza we rządzie koalicyjnym. Próby ratowania sytuacji przez Schleichera poprzez rozwiązanie parlamentu oraz wprowadzenie zakazu działania obu radykalnych partii: narodowo-socjalistycznej i komunistycznej, nie znalazły zrozumienia u prezydenta państwa Paula Hindenburga, który zdecydował się powierzyć Hitlerowi misję stworzenia nowego rządu. W dniu 30 stycznia roku 1933 Hitler został zaprzysiężony na Kanclerza Rzeszy.

Pierwszą decyzją A. Hitlera na nowym stanowisku było oczywiście rozwiązanie parlamentu i wyznaczenie daty nowych wyborów na dzień 2 marca roku 1933. Wraz z przygotowaniami do nich wprowadzono nadzwyczajne rozporządzenia ograniczające swobodę druku i działalność wolnych związków zawodowych. W celu wprowadzenia tych rozporządzeń wykorzystano pożar budynku Reichstagu, o co oskarżono komunistów. Jednakże nie chodziło tutaj o znalezienie i ukaranie winnych, ale o pretekst umożliwiający wprowadzenie nadzwyczajnych rozkazów "o ochronie państwa i narodu", co przedsięwzięto następnego dnia po pożarze. Dla zachowania twarzy aresztowano tysiące ludzi z opozycji, szczególnie socjalistów i komunistów. Wyniki wyborów przeprowadzonych wraz z dniem 5 marca roku 1933 okazały się niezwykle korzystne dla nazistów, chociaż zapewne nie zadowoliły ich do końca. Zdobyli oni 44% poparcia, czyli aż o 11% więcej aniżeli w wyborach listopadowych poprzedniego roku. Podczas pierwszego posiedzenia nowego parlamentu Hitler zwrócił się o przydzielenie nadzwyczajnych pełnomocnictw dla swojego rządu. Reichstag udzielił swojej zgody na owo żądanie popełniając tym samym polityczne samobójstwo. Dzięki postanowieniom owych pełnomocnictw zlikwidowano wkrótce wszystkie, oprócz NSDAP, stronnictwa polityczne zacząwszy od komunistów, a skończywszy na Niemieckiej Partii Narodowej. W rezultacie następnych wyborów do parlamentu z listopada roku 1933 wszystkie spośród 661 mandatów poselskich przypadły narodowym-socjalistom. Dziesięć miesięcy później zmarł sędziwy prezydent Hindenburg. Wykorzystując zapiski w jego testamencie, Hitler przyjął kompetencje prezydenta stając się Führerem i kanclerzem Rzeszy, a w niedługim czasie również najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych. Miał zatem możliwość ogłosić zakończenie rewolucji narodowosocjalistycznej. Wedle zaproponowanego nowego ustroju państwowego znajdował się on ponad państwem, natomiast jego wola była równoznaczna z "najwyższym prawem".

W międzyczasie Hitler postanowił rozprawić się także z opozycją wewnątrz partii, zwłaszcza pośród przejawiających nadmierną ambicję przywódców SA. Podczas jednej nocy, znanej w historii jako "noc długich noży", 30 czerwca roku 1934, SS i mocno powiązana z nimi policja dokonały masowej egzekucji na przeszło trzystu niczego nie przeczuwających przeciwnikach, oskarżonych o organizowanie domniemanego zamachu stanu. Śmierć poniósł szef SA. Ernst Rohm i prawie całe stare przywództwo tejże organizacji. Korzystając z okazji załatwiono również inne stare porachunki, likwidując między innymi poprzednika A. Hitlera na stanowisku kanclerskim generała Schleichera. Po owym wydarzeniach ruch SA nigdy nie odgrywał już poważniejszej roli, jego miejsce zajęły wierne Führerowi oddziały SS.

W roku 1935 zostały wydane tzw. ustawy norymberskie, pozbawiające Żydów politycznych praw i zakazujące mieszanych niemiecko-żydowskich małżeństw. Z czasem pozbawiono Żydów wszelkich praw. Pod koniec roku 1938 zorganizowano na terenie całych Niemiec pogrom Żydów, oprócz morderstw dopuszczano się podpaleń synagog i niszczono domy będące własnością Żydów. Wydarzenie to od rozbijania szyb nazwano "nocą kryształową ".

Znaczna cześć społeczeństwa zdecydowanie akceptowała nowy model ustrojowy. Sytuacja finansowa ludności poprawiała się szybko i wyraźnie. W roku 1937 uzyskano 119% wytwórczości z roku 1928, a w roku 1939 żyło w Niemczech zaledwie 300 tys. bezrobotnych. Poprawa sytuacji ekonomicznej, rosnąca potęga polityczna i militarna Niemiec rekompensowała niepowodzenia na frontach I wojny światowej i wzmacniała poparcie dla hitlerowców pośród niemieckiego społeczeństwa.