Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) został utworzona 7 X 1949 na terenie byłej radzieckiej strefy okupacyjnej ze stolicą w Berlinie, z inicjatywy komunistycznej Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności i pod zwierzchnością ZSRR - w III 1948 roku powołano Niemiecką Radę Ludową, która to 7 X 1949 przekształciła się w Tymczasową Izbę Ludową, wprowadziła w życie konstytucję i proklamowała utworzenie NRD. Konstytucja gwarantowała partii komunistycznej kierowniczą rolę w państwie i wprowadzała (na wzór sowiecki) centralnie planowaną gospodarkę. Premierem został O. Grotewohl, prezydentem - - W. Pieck. NRD pod ścisłą kontrolą sowiecką znajdowała się aż do jesieni 1989 roku. Od utworzenia NRD stalinizacja wschodniej części Niemiec narastała, a system wielopartyjny stał się fikcją. Działalność opozycyjna była surowo zakazana, a do jej zwalczania powołano Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwa (tzw. Stasi).
W 1950 roku uchwalono pierwszy w NRD 5-letni plan rozwoju gospodarki, podjęto likwidację sektora prywatnego i rozpoczęto rozbudowę państwowego przemysłu. 6 VII 1950 NRD zawarła z Polską Układ Zgorzelecki, w którym uznała granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej, a w 1951 roku podpisała pierwszą długoterminową umowę handlową z ZSRR. Podobne układy zawarła później z Polską i innymi krajami bloku komunistycznego. Od IX 1950 roku była członkiem Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W latach pięćdziesiątych w NRD dokonała się kolektywizacja wsi i likwidacja samorządu i zaczęła się budowa „podstaw socjalizmu”. W 1953 roku doszło do wybuchu protestów robotniczych, zwanych „powstaniem czerwcowym”.
Po śmierci Stalina (w 1953 roku) rząd ZSRR przyznał NRD (w 1954 roku) ograniczoną, a w 1955 roku - pełną suwerenność. Od stycznia 1956 roku NRD była członkiem Układu Warszawskiego. Pod koniec lat pięćdziesiątych w NRD zaostrzono totalitarny model sprawowania władzy, a Walter Ulbricht zlikwidował opozycję antystalinowską i został przewodniczącym nowoutworzonej Rady Państwa, mającej decydujący wpływ na politykę NRD. W latach 1960 – 1961 doszło do ponownego kryzysu wewnętrznego i nasiliły się ucieczki z NRD do RFN. W nocy z 12 na 13 VIII 1961 władze NRD, za zgodą ZSRR, odizolowały swoją część Berlina murem (tzw. „murem berlińskim”) i zamknęły granicę z RFN. W 1964 roku NRD zawarła z ZSRR układ o „przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy”, a w latach następnych, analogiczne układy z Polską, Czechosłowacją, Węgrami, Bułgarią i Rumunią.
9 V 1968 roku uchwalono nową konstytucję, która za najważniejsze zadanie uznała „rozwój wszechstronnej współpracy i trwałej przyjaźni z ZSRR”. W tym samym roku armia NRD wzięła udział w interwencji zbrojnej w Czechosłowacji.
W latach siedemdziesiątych NRD podjęła dialog z RFN, przyspieszony po dymisji Ulbrichta z funkcji I sekretarza i objęciu jej przez Ericha Honeckera. 21 XII 1970 roku podpisany został „Układ o podstawach stosunków między NRD i RFN”, a we IX 1973 roku NRD została (wraz z RFN) przyjęta do ONZ.
Pod wpływem rewolucji demokratycznej w Polsce i na Węgrzech, jesienią 1989 w NRD nasiliły się żądania reform i demokratyzacji życia i powstały opozycyjne partie (SPD, Nowe Forum i Demokratyczny Przełom) Kraj ogarnęła fala demonstracji (w Halle, Lipsku, Berlinie i Dreźnie). 18 X 1989 roku Honecker został zwolniony ze stanowiska, a 9 XI obalono mur berliński. 8 XII rozpoczęła obrady NRD-owska konferencja „Okrągłego Stołu”, a 13 XII 1989 roku nowy premier - H. Modrow zaproponował połączenie NRD z RFN. W II 1990 roku odbyło się wspólne posiedzenie rządów NRD i RFN, a od VII w życie weszły układy o unii walutowej, gospodarczej i socjalnej między NRD i RFN.
20 IX 1990 roku Izba Ludowa i Bundestag ratyfikowały podpisany w Berlinie 31 VIII układ między NRD a RFN traktat zjednoczeniowy. 3 X 1990 roku połączenie faktycznie się dokonało.
Republika Federalna Niemiec(RFN) powstała za zgodą mocarstw zachodnich 7 IX 1949 na terenie stref okupacyjnych USA, W. Brytanii i Francji. W latach 1948 – 50 została zdenazyfikowana i poddana reformie walutowej. 23 VI 1949 roku władze okupacyjne zatwierdziły opracowany przez Radę Parlamentarną projekt konstytucji. Pierwszym prezydentem RFN został Theodor Heuss, a kanclerzem Konrad Adenauer. Obowiązującym ustrojem była demokracja parlamentarna. Rozwój gospodarczy RFN przyspieszył w znacznej mierze Plan Marshalla, który był inicjatywą amerykańską, to na jego podstawie zrodziło się zjawisko które zostało okrzyknięte „cudem gospodarczym”. Władze RFN dążyły do integracji z Europą Zachodnią, ale obowiązujący do 1955 roku statut okupacyjny ograniczał w wielu dziedzinach suwerenność RFN i umożliwiał mocarstwom zachodnim kontrolę jej polityki.
W latach zimnej wojny mocarstwa zachodnie sukcesywnie włączały RFN do swego systemu politycznego i gospodarczego – w 1949 roku RFN została przyjęta do Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej, w roku 1951 — do Rady Europy i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, a w roku 1954 do Unii Zachodnioeuropejskiej i NATO. W roku 1955 RFN zaczęła budować własną armię, a podczas wizyty Adenauera w Moskwie nawiązała stosunki dyplomatyczne z ZSRR. Aż do lat siedemdziesiątych RFN nie uznawała jednak NRD.
