Powstanie listopadowe - wybuchło w nocy 29 listopada 1830 r., zaś skończyło się w październiku 1831 roku. Było to powstanie narodowe skierowane przeciw carskiej Rosji. Przyczyny pośrednie powstania to:
- gotowość odzyskania niepodległości Polski,
- sytuacja polityczna, ekonomiczna i społeczna w kraju,
- prześladowania Polaków, głównie chłopów,
- złamanie naszej konstytucji przez zaborców, to znaczy Rosję, Austrię i Prusy,
- surowa, nieludzka dyscyplina w armii, wprowadzona przez Wielkiego Księcia Konstantego
- międzynarodowa sytuacja, liczne powstania i rewolucje (m.in. odzyskanie wolności przez Greków, wojna rosyjsko-turecka w 1829 roku, rewolucja francuska w 1830 r., powstanie narodowe Belgii przeciw Holandii).
Natomiast przyczyny bezpośrednie powstania to:
- spisek przeciw Wielkiemu Księciu Konstantemu, który był bratem cara Mikołaja I-ego,
- zamiar wysłania wojska do Francji i Belgi.
