Kultura rzymska rozwijała się wraz poszerzaniem imperium rzymskiego na przestrzenni wieków. Poprzez swoje podboje nie tylko zwiększali obszar swego terytorium, ale także stykali się z ludami podbitymi z ich kultura i zwyczajami. Mając kontakt z innymi cywilizacjami potrafili czerpać z tego korzyści, asymilować do własnej kultury wartościowe rzeczy. Najlepiej widać to na przykładzie wpływu kultury antycznej a zwłaszcza kultury Etrusków i Greków. Od Etrusków rzymianie głównie zaaklimatyzowali umiejętności, które później wykorzystali dla rozwoju własnego państwa i religii. Natomiast kultura antyczna wywodząca się od greków, wprowadziła rzymian w wszelkie tajniki osiągnięć naukowych, filozoficznych itp. Wykształceni rzymianie mieli w kanonie nie tylko posługiwać się znajomością języka greckiego, ale także znać ich mitologie i filozofie. Wytworzyła się pewna moda na znajomość kultury antycznej, rzymianie udawali się na studia do podbitej Grecji by pogłębiać swoja wiedze. Zafascynowani byli filozofia grecka rozważaniami greckich filozofów na temat państwa, społeczeństwa i etyki. Ponadto interesowali się dokonaniami greckich artystów, przedstawicieli sztuk malarstwa, rzeźby itd. Wśród poznanych systemów filozoficznych najbliższa rzymianom była filozofia stoicka, praktyczna i sztywna moralnie odpowiadało rzymskiemu pragmatycznemu podejściu do życia. Skażeni tymi przesłaniami byli Marek Aureliusz cesarz rzymian napisał m.in. Rozmyślania a także Lucjusz Anneusz Seneka. Wpływ kultury greckich najbardziej widać w literaturze rzymskiej, początkowo rzymianie ograniczali się tylko do tłumaczenia "Iliady", "Odysei" a także greckich dramatów. Aczkolwiek rzymianie szybko rozpoczęli tworzyć własne dzieła gdzieś od około I wieku p.n.e.. to czas gdzie zaczynają pisać Wergiliusz, Horacy, Owidiusz, oprócz twórców literatury pięknej zaczynają tworzyć rzymscy historycy. Choć prekursorem spisywania dziejów rzymian był grek Polibiusz, jego następcami byli rzymianie w osobach: Tytusa Liwiusza, Tacyta, Plutarcha. Ponadto niektórzy z cezarów podjęli trud pisania swych losów, jednym z nich był Gajusz Juliusz Cezar, który własnoręcznie pisał o swoich dokonaniach m.in. w dziele "O wojnie galijskiej".

Choć rzymianie czerpali greckie wzory w wielu dziedzinach życia, to najlepsze efekty osiągnęli w architekturze. Znając dokonania greckich architektów potrafili je wykorzystać i udoskonalić da własnych potrzeb budowlanych. Zwłaszcza widać to na przykładzie rzymskich miast, które były budowane perfekcyjnie na podstawie z góry ustalonego planu. Wszystko zaczynało się od budowy centrum z forum, rynkiem, który stanowił kulminacyjne miejsce miasta. Przy forum ulokowane były najważniejsze budowle sakralne i publiczne, bazyliki, termy oznaczały publiczne łaźnie, następnie budowano liczne cyrki i amfiteatry najsłynniejszy to oczywiście Koloseum. Rzymianie przywiązywali uwagę do upiększania swoich miast, czego najlepszym przykładem był Rzym i Konstantynopol. Największy wkład na rzecz rozbudowy Rzymu miał cesarz Trajan, który zasłynął z budowy forum, kolumny Trajana, liczne akwedukty i termy. Kolejna fazę rozbudowy Rzym przeżywał wraz z powolnym zmierzchem imperium była to faza gdzie dominowała architektura monumentalna. Ponadto rzymskie wynalazki w postaci cementu i wypalanej cegły, to przyczyniło się do wyodrębnienia własnego stylu architektonicznego i rozbudowy miasta. W Rzymie przebudowano Forum Romanum ( rynek rzymski), a obok forum powstały forum Juliusza i Augusta, pojawiły się także liczne kolumny i luki tryumfalne ku czci rzymskim dowódcom z Lukiem Trajana. Za panowania cezara Oktawiana powstała jedna z najsłynniejszych budowli rzymskim świątynia Panteon. Do czasów dzisiejszych największe emocje wzbudza Koloseum, znany amfiteatr Flawiusza wznosząca się na ponad 180 metrów, w jej murach mogło zasiąść 45 tysięcy widzów. Kolejna rewolucje budowlana Rzym przeszedł po kataklizmie pożaru, jaki nawiedził miasto za czasów cezara Nerona. Sam cezar kazał wybudować dla siebie okazały pałac zwanym Złotym Domem. Aczkolwiek blask tego pałacu przyćmiła wybudowana siedziba cesarza Hadriana w miejscowości nieopodal Rzymu zwanej Tybur ( Tivoli).

Rozwój architektury był podstawa do pogłębiania wiedzy z zakresu budownictwa, wiedze te zaczęto wykorzystywać w sposób praktyczny. Nie tylko dla budowli sakralnych i świeckich, ale dla przedsięwzięć użyteczności publicznej. Najlepszymi dowodami są rzymskie drogi i akwedukty. Nie tuzinkowe było powiedzenie ze wszystkie drogi prowadza do Rzymu, bowiem przywiązywano do nich szczególną wagę. Liczna siec dróg i rozbudowana infrastruktura pozwala się szybko przemieszczać się rzymskim oddziałom. Było to strategiczne rozwiązanie i cel by w każdym zakątku imperium istniały dobrze utrzymane i utwardzone drogi. Podobne strategiczne znaczenie miały akwedukty, które doprowadzały wodę pitna do miast. W innych dziedzinach sztuki artystycznej rzymianie nie mieli już tak pokazanych osiągnięć, zwłaszcza w sztukach plastycznych. Choć w rzeźbiarstwie rzymianie stworzyli pewien typ sztuki w postaci rzeźby portretowej, która realistycznie ukazywała ogrom cech fizycznych modela. Jednak największe sukcesy członkowie społeczeństwa rzymskiego wykazali w prawodawstwie. Początki tworzenia prawa w Rzymie sięgają roku około 450 p.n.e. kiedy to powstała pierwsza kodyfikacja przepisów zawarta w tzw. Prawie XII Tablic. Zostało ono udostępnione obywatelom Rzymu by mogli zrozumieć jego przepisy i stosowali się do nich. Tak rozpoczął się proces tworzenia pierwszego uniwersalnego systemu prawnego, prawo uchwalano poprzez ustawy, które były poddawane glosowaniu na forum zgromadzenia ludowego z inicjatywy konsula lub pretora. Pretorzy znający tajniki prawa, byli odpowiedzialni za interpretacje prawa i tworzenie nowych przepisów. To oni byli inicjatorami wprowadzania zmian, które po przegłosowaniu na forum ludowym musiało być jeszcze zaakceptowane przez senat. Obywatele Rzymu podlegali jurysdykcji prawa rzymskiego a także sadownictwu na terenie Rzymu. Prawo obywatelstwa rozszerzył cesarz Karakalla, który w roku 212 naszej ery jako najwyższy twórca i interpretator prawa nadal przywilej obywatelstwa wszystkim wolnym mieszkańcom cesarstwa, dzięki temu upowszechnił ja. Choć bywało także ze główną wykładnią, wyrocznia, co do interpretacji prawa był sam cezar. Schyłek cesarstwa przyniósł obawę o zrujnowanie dorobku rzymian w prawodawstwie, stad tez postanowiono je spisać i skodyfikować. Próby takiej dokonał cezar Teodozjusz I, za którego panowania spisano znane przepisy prawa w latach 312-437. Gdy upadła zachodnia część imperium, prawo dalej się modyfikowało na wschodzie, wielkie zasługi w tym względzie przypisano prawnikowi Trybonianowi, który ponadto skodyfikował dokonania rzymskie na wniosek cezara Justyniana. Kodeks Justyniana, bo tak go nazwano był utrwaleniem wszystkiego, co najważniejsze w prawie. W skald tej kodyfikacji wszedł także zbiór największych 40 rzymskich prawników i ich ponad 2000 prac, nazwany "Digesta seu Pandecta".

W kwestii religii to początkowe wierzenia rzymian były kształtowane przez tradycyjne obrzędy związane z rolnikami i pasterzami. Dlatego wśród czczonych przez nich bogów znajdziemy wielu związanych z rolnictwem i domostwem. Wśród najwyższych bogów na czele wysuwał się Jowisz, Mars a także Kwirynus. Sprawiali religii jej tajnikami zajmowali się kapłani, którzy gromadzili się w tzw. kolegia kapłańskie, zajmowali się interpretacja wiary a także przepowiadaniem przyszłości. Wraz z odnalezieniem kultury greckiej, i poznaniu ich wierzeń i bogów olimpijskich, rozpoczęła się pewna hellenizacja bogów rzymian. Zaczęto porównywać i dopasowywać własnych bogów do wzorów greckiego Olimpu. Aczkolwiek Rzym nie był jednorodny w swej religii, co przyczyniło się także do popularyzacji innych obcych religii, które docierały do Rzymu wraz z podbojami nowych to krajów. Tak oto ekspansja na wschód zapoznała rzymian z kultem irańskiego boga Mitry a także kultu bogini Izydy zaczerpnięto z Egiptu. Jednak ludzie wciąż szukali religii, która mogłaby nimi zawładnąć, wraz z podbojem Palestyny docierają do społeczeństwa rzymskiego religie monoteistyczne w postaci judaizmu a później chrześcijaństwa.

Kalendarium znaczących momentów przed narodzeniem Chrystusa:

450 r. Publiczne przedstawienie Prawa XII tablic

312 r. stworzenie Via Appia i największego wodociągu rzymskiego Aqua Appia

220 r. stworzenie Via Flamina

179 r. powstaje pierwszy kamienny most na Tybrze

II w. pierwsze budowle z wykorzystaniem kamienia w Rzymie, z zastosowaniem palonej cegły, rozkwit portretu realistycznego

II/I w. rozwój prawa rzymskiego

53 r. pierwszy drewniany teatr w Rzymie

46 r. reforma kalendarza rzymskiego z rozkazu Juliusza Cezara przez aleksandryjskiego astronoma Sosigenesa

45 r. Teatr Pompejusza - pierwszy kamienny teatr w Rzymie

43 r. pierwsza marmurowa świątynia w Rzymie

I w. nowe elementy architektury: łuk triumfalny, budowla kopułowa

1 poł. I w. Marek Tuliusz Cycero głosił pochwale dla filozofii greckiej

Czasy po narodzeniu Chrystusa, czasy naszej ery:

4-65 Seneka

17 r. śmierć Liwiusza - historyka

23-79 Pliniusz Starszy ("Historia naturalis")

59 r. Neron organizuje igrzyska na wzór grecki

79 r. otwarcie Amfiteatru Flawiuszów - Koloseum

ok. 82 r. łuk Tytusa

poł. II w. powstaje Panteon

112 r. Ukończenie budowy Forum Trajana

117-138 zakończenie budowy Imes Germanicus i Imes Raeticus; budowa wału Hadriana

142 r. zakończenie budowy wału Antoniusza w Brytanii

180 r. śmierć Marka Aureliusza

II/III w. budownictwo monumentalne

216 r. zakończenie budowy term Karakalli

274 r. Aurelian otacza Rzym murami

III w. rozwój nauk prawniczych w Rzymie

306 r. zakończenie budowy term Dioklecjana

315 r. łuk Konstantyna