KULTURA HELLENISTYCZNA

po podbojach Aleksandra Macedońskiego na tereny Wschodu dotarły nie tylko greckie wpływy polityczne, ale przede wszystkim grecka cywilizacja i kultura. Okres hellenistyczny rozpoczął się po śmierci Aleksandra Macedońskiego w 323 r. p.n.e. i trwał aż do podboju Egiptu przez Rzym w 30 r. p.n.e. W tym okresie grecka religia wchłonęła wiele elementów orientalnych i została wzbogacona magią i astrologią. Nadal jednak dominującą rolę odgrywał grecki język i zwyczaje, a za człowieka kulturalnego uznawano tylko tego, kto mówił po grecku i przestrzegał greckich obyczajów.

Największymi ośrodkami kultury hellenistycznej były: Aleksandria, Pergamon, Milet, Efez, Antiochia, Ateny, Syrakuzy. W Aleksandrii (Egipt) Ptolemeusze wznieśli Musejon (dom muz) - był to swoisty instytut badawczy, w którym najlepsi uczeni prowadzili badania naukowe (głównie z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych). Za największych uczonych tej epoki uchodzą: Euklides, Archimedes, Ptolemeusz, Arystarch z Samos, Eratostenes.

Modne było też zakładanie bibliotek, te największe - np. w Aleksandrii czy Pergamonie - liczyły po kilkaset tys. zwojów. Wspaniale rozwijała się filozofia, zwłaszcza szkoła epikurejska w Atenach oraz szkoła stoicka założona przez Zenona z Kition w III w. p.n.e.

Wielki przełom nastąpił w tym okresie w sztuce, a zwłaszcza w rzeźbie: nie tylko podejmowano różnorodną tematykę, ale starano się przedstawić ją bardzo realistycznie. Chętnie ukazywano sceny z życia codziennego, starano się nadać postaciom dynamikę, pokazać targające nimi uczucia. Najsłynniejsze rzeźby tego okresu to: Wenus z Milo, Nike z Samotraki, Grupa Laokoona, Umierający Gal, Kolos Rodyjski i in. Nowe tematy pojawiły się także w malarstwie: modne stało się malowanie pejzaży i martwej natury. Architektura hellenistyczna charakteryzowała się natomiast zamiłowaniem do przepychu i monumentalizmu.