KSZTAŁTOWANIE SIĘ EUROPEJSKLIEGO SYSTEMU FEUDALNEGO

1. Feudalizm - ustrój polityczno-społeczny, z dominującą rolą własności ziemskiej, dającej feudałom władzę nad chłopstwem, które utrzymywało ich i przynosiło zyski.

2. Wasal - wolny człowiek, który związał się przysięgą z panem lennym, ofiarując pomoc zbrojną na okres nie przekraczający 40 dni.

3. Senior - piastował władzę nad lennikami, nadawał inwestyturę rycerzom przy pomocy włóczni i chorągwi, a biskupom za pośrednictwem pierścienia lub pastorału; sprawował opiekę nad wasalem i wspomagał go materialnie.

4. Lenno - dobra ziemskie dożywotnio przekazywane wasalowi.

5. Renta Feudalna - zobowiązania płatnicze wypełniane przez poddanych względem feudała (pańszczyzna, daniny w naturze, czynsz)

6. Immunitet - przywilej zwalniający feudała ze świadczeń wobec panującego i spod jego władzy sądowniczej.

7. Beneficjum - nadanie majątku ziemskiego przez władcę w użytkowanie dożywotnie w formie wynagrodzenia za piastowany urząd.

PLEMIONA SŁOWIAŃSKIE, BUDOWA POLITYCZNA I SPOŁECZNA

1. Zespół ludów indoeuropejskich, który w czasach wielkiej wędrówki ludów podzielił się na:

a) zachodnich - Czechy, Morawy, Słowacja, dorzecza Wisły, Odry, Łaby

b) wschodnich - dorzecza Wołgi, Dniepru, aż po Bug na Zachodzie

c) południowych - obszary byłej Jugosławii, Bułgarii, części Grecji i Karyntii

2. Wierzenia Słowian opierały się na religii politeistycznej. Do głównych bóstw zaliczały się:

a) Perun - bóg piorunów i błyskawic

b) Swarożyc - bóg słońca

c) Światowid - bóg, opiekun plemion

3. Struktura Słowian

a) podstawową jednostkę społeczną stanowiła rodzina, wspólnie zajmująca się uprawą, hodowlą i rzemiosłem

b) zespół rodzin tworzył wspólnotę terytorialną zwaną Opolem, które dodatkowo łączyły swe siły w sytuacji zagrożenia

c) władzę na obszarze Opola sprawował plemienny wiec, który mianował wojewodę lub księcia na okres wojny; tego typu osoby pragnęły zachować władzę i dlatego można wnioskować, że powstanie pierwszych organizmów państwowych wiązało się z wielkimi ambicjami wodzów

4. Pierwsze słowiańskie państwa

a) Samona - powstałe w VII w. w wyniku zjednoczenia plemion przeciwko koczowniczym Awarom oraz Frankom

b) Bułgarskie - powstało w VII w., kiedy to lud Bułgarów dowodzony przez chana Asparucha, zdobył obszary Słowian na Półwyspie Bałkańskim, następnie doszło do stopniowej asymilacji ze Słowianami, a w roku 865 przeprowadzono chrystianizację w obrządku bizantyjskim

c) Wielkomorawskie - utworzone w IX w. pod panowaniem dynastii Mojmirowiców, jeden z nich Świętopełk I włączył w granice państwa plemiona Czeskie, obszary Górnego Śląska i państwa Wiślan, tutaj swą działalność chrystianizacyjną prowadzili święci Cyryl i Metody, najazdy plemion węgierskich w X stuleciu doprowadziły do upadłości państwa

d. Chorwatów i Serbów powstałe w IX-X wieku.

e) Czeskie zaistniało na gruzach upadłego państwa Wielkomorawskiego, a rządy w nim objęli Przemyślidzi, którzy w 935 r. uznali zwierzchność cesarzy niemieckich

f) Ruskie założone w IX w. przez dynastię Rurykowiczów, którzy połączyli ośrodki wokół Kijowa i Nowogrodu w jedno państwo ze metropolią w Kijowie, w roku 988 książę Włodzimierz Wielki zdecydował się przyjąć chrzest w obrządku bizantyjskim

POWSTANIE PAŃSTWOWOŚCI POLSKIEJ

1. Uformowanie się plemion polskich

2. Wyodrębnienie dwóch organizmów plemiennych: państw Polan i Wiślan.

3. Kształtowanie się obszarów państwa pod rządami Mieszka I

- podbój plemion wielkopolskich i mazowieckich

- zwycięskie potyczki z Niemcami i Wieletami o ujście Odry zakończone zwycięstwem pod Cedynią w 972 r.

- odebranie Czechom Małopolski i Śląska po śmierci królowej Dobrawy

- strata Grodów Czerwieńskich w 981 r.

4. Chrzest Polski w 966 r.

5. Polska po śmierci Mieszka I

- zdobycie władzy przez królewicza Bolesława Chrobrego

- misja chrystianizacyjna biskupa Wojciecha na obszarze Prus w 997 r., papieska zgoda na kanonizację Wojciecha

6. Zjazd gnieźnieński w 1000 r.

- uroczyste założenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego oraz trzech biskupstw we Wrocławiu, w Krakowie i w Kołobrzegu.

- uznanie państwa polskiego na arenie międzynarodowej

- zgoda na królewską koronację

- włączenie państwa polskiego przez Ottona III do planów utworzenia cesarstwa uniwersalnego

- powstanie nowej administracji kościelnej

7. Konflikty Chrobrego z Cesarstwem Niemieckim po przedwczesnej śmierci przyjaznego Ottona III (1002-1018).