FORMOWANIE SIĘ EUROPEJSKIEGO SYSTEMU FEUDALNEGO

1. Feudalizm - Forma ustroju społeczno-politycznego, z dominującą rolą własności ziemskiej, dającej posiadaczom prawo do użytkowania otrzymanych terenów i spychająca w zależność wobec nich zamieszkujących owe obszary chłopów.

Wasal - wolny człowiek, który związał się przysięgą z panem lennym, ofiarując pomoc zbrojną na okres nie przekraczający 40 dni.

Senior - piastował władzę nad lennikami, nadawał inwestyturę swym poddanym poprzez przekazanie mu ziemi na mocy uroczystej przysięgi, osobie świeckiej przy użyciu włóczni i chorągwi, a biskupowi poprzez pastorał lub pierścień; chronił wasala, sprawował opiekę i wspomagał materialnie.

Lenno (feudum) - dożywotni majątek ziemski nadawany wasalowi.

2. Renta Feudalna - zobowiązania płatnicze wnoszone przez poddanych wobec feudała w zamian za możliwość użytkowania ziemi, miały formę czynszu, pańszczyzny, lub daniny z plonów.

3. Immunitet - przywilej zwalniający feudała, ze świadczeń wobec panującego, a niekiedy wyłączający jego lenno spod sądownictwa władcy.

4. Beneficjum - nadanie majątku ziemskiego przez panującego w użytkowanie dożywotnie w formie wynagrodzenia za piastowany urząd.

STRUKTURA SPOŁECZNA I POLITYCZNA PLEMION SŁOWIAŃSKICH,

1. Podział Słowian

Słowianie stanowili grupę ludów indoeuropejskich, które w czasie wielkiej wędrówki ludów podzielili się na:

a) Słowian zachodnich - dorzecza Łaby, Odry i Wisły, tereny Czech, Moraw i Słowacji

b) Słowian wschodnich - dorzecza Wołgi, Dniepru, aż po Bug na Zachodzie

c) Słowian południowych - Karyntia, ziemie dawnej Jugosławii, obszary Bułgarii i częściowo Grecji

2. Wierzenia Słowian

Religia słowiańska charakteryzowała się politeizmem, w czym nie odbiegała od innych wierzeń z tamtych czasów. Do najważniejszych bóstw należeli:

a) Swarożyc - bóg słońca

b) Perun - bóg błyskawic

c) Światowid - bóstwo opiekuńcze plemion

3. Struktura społeczna Słowian

a) podstawową jednostkę społeczną stanowiła szeroko pojęta rodzina - razem uprawiano ziemie, zajmowano się hodowlą i rzemiosłem.

b) zespół rodzin tworzył większą wspólnotę terytorialną zwaną Opolem, które dodatkowo łączyły swe siły w razie zagrożenia.

c) władzę w Opolu sprawowano za pomocą wiecu plemiennego, na którym powoływało wojewodę lub księcia na okres wojny, osoba taka chciała zazwyczaj zachować później władzę, stąd wykształcenie się pierwszych państw jest związane z wielkimi ambicjami wodzów.

4. Pierwsze słowiańskie państwa

a) Państwo Samona - powstało w połowie VII w., zjednoczenie plemion nastąpiło w wyniku zagrożenia ze strony koczowniczych plemion Awarów, a także Franków.

b) Państwo Bułgarskie - założone również w VII w., lud Bułgarów kierowany przez chana Asparucha zdobył obszary Słowian na Półwyspie Bałkańskim, z czasem nastąpiła asymilacja z południowymi Słowianami, którą umocniła jeszcze chrystianizacja w roku 865 w obrządku bizantyjskim.

c) Państwo Wielkomorawskie - istniejące od IX w. pod rządami dynastii Mojmirowiców, jeden z władców Świętopełk I włączył w granice państwa tereny zajmowane przez plemiona czeskie, Górny Śląsk, państwo Wiślan; w tym kraju swoją działalność chrystianizacyjną podjęli współpatroni Europy św. Cyryl i Metody; do upadku tego państwa przyczyniły się najazdy plemion węgierskich w X w.

d) W IX-X stuleciu powstały państwa Serbów i Chorwatów.

e) Na gruzach Wielkich Moraw powstało państwo czeskie pod rządami dynastii Przemyślidów, którzy w 935 r. uznali zwierzchność Cesarstwa Niemieckiego

f) Państwa Ruskie powstały w IX-X w., władcy z dynastii Rurykowiczów połączyli ośrodki wokół Kijowa i Nowogrodu Wielkiego w państwo z metropolią w Kijowie, w roku 988 książę Włodzimierz Wielki postanowił przyjąć chrzest w obrządku bizantyjskim.

ZAŁOŻENIE PANSTWA POLSKIEGO

1. Wyodrębnienie się plemion polskich

2. Ukształtowanie się dwóch organizacji plemiennych: państwa Wiślan oraz państwa Polan

3. Zarysowywanie się granic państwa pod rządami Mieszka I

- podbój plemion zamieszkujących obszary Mazowsza i Wielkopolski

- zwycięskie potyczki z Niemcami i Wieletami o tereny nad dolną Odrą, uwieńczone w roku 972 zwycięstwem pod Cedynią

- odebranie Czechom Małopolski i Śląska po śmierci królowej Dobrawy

- utrata na rzecz księcia kijowskiego Włodzimierza Wielkiego Grodów Czerwieńskich w 981 r.

4. Chrzest Polski w 966 r.

5. Po śmierci Mieszka I Polska dostaje się pod panowanie Bolesława Chrobrego oraz jego syna Mieszka II

- objecie władzy przez królewicz Bolesława Chrobrego po pokonaniu braci

- nieudana misja czeskiego biskupa Wojciecha na terenie Prus w 997 r., przyzwolenie papieża na rozpoczęcie procesu kanonizacji Wojciecha

6. W 1000 r. ma miejsce słynny zjazd w Gnieźnie

- uroczyste ogłoszenie założenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i trzech biskupstw: w Kołobrzegu, Krakowie i Wrocławiu

- uznanie państwa polskiego przez cesarstwo

- przyzwolenie na królewską koronację

- uwzględnienie przez cesarza Ottona III Polski w planach utworzenia uniwersalnego cesarstwa

- powołanie nowej administracji kościelnej

7. Konflikty Chrobrego z Cesarstwem Niemieckim po przedwczesnej śmierci przyjaznego mu Ottona III (1002-1018)