ŻYCIE

Ziemia posiada nieprzebrany zasób wody. W morzach i oceanach jest jej razem 71%. Jest niezbędną składową, ludzkiego organizmu, wypełniając komórki oraz stanowi 2/3 jego wagi. Jest nieodłączną częścią naszego funkcjonowania. W każdym rejonie świata, tam gdzie jest woda zawsze występują organizmy biologiczne. I dalej, tam gdzie jej brak, brak życia. Warunkując ogromną rolę procesów fizycznych i chemicznych, od sporządzania posiłków po produkcje energii oraz udział w rozpuszczaniu, transporcie i przyswajaniu substancji odżywczych w procesie odżywiania przez organizmy biotyczne staje się niezastąpioną w każdym życiu na Ziemi.

Woda posiadając ogromne zasoby ciepła właściwego, musi pobrać duże jego zasoby z otoczenia, aby poprawić swoja termikę. Latem można to bardzo łatwo zaobserwować, kiedy to woda ogrzewając się absorbuje ciepło, zima zaś przez znaczny okres posiada temperaturę wyższą od temperatury otoczenia. Jest czynnikiem łagodzącym klimat, warunkuje stałocieplność organizmów żywych oraz łagodzenie procesów zmian termicznych w otoczeniu.

Ciągły przepływ wody między: litosferą, hydrosferą i biosferą określamy jako cykl hydrologiczny, który warunkowany jest występowaniem wody w stanie stałym, ciekłym i gazowym. Woda posiada również bardzo duże zdolności w przechodzeniu z jednego stanu skupienia w drugi. To jest droga jej przemieszczania się na Ziemi. W procesie transpiracji roślin następuje wymiana wody z mórz i lądów z atmosferą a powrót w opadach atmosferycznych zaś jej wzajemna wymiana między kontynentami a oceanami uwarunkowana jest siła i natężeniem wiatru a w stronę odwrotna przez spływ powierzchniowy i podziemny. Biosfera posiada własny bilans wodny wpływający na rozwój i funkcjonowanie flory i fauny Ziemi.

P = H + E + ΔR

P- opad

H - spływ

E - parowanie

ΔR - retencja

Można to łatwo zauważyć w przypadku człowieka jako bilans dostarczanej i usuwanej ilości wody z organizmu. W bilansie zrównoważonym masa wody pobranej równoważona jest przez masę wody odprowadzonej na zewnątrz organizmu. W takich warunkach flora i fauna ziemi ma stworzone idealne warunki do życia. Patologiczne sytuacje zdarzają się w przypadkach, gdy ilości wody jest znacząco za wiele w organizmie (bilans dodatni) lub w przeciwnym przypadku jest jej za mało (bilans ujemny). Obie te sytuacje są niekorzystne dla organizmów ziemskich i mogą powodować nawet śmierć, dlatego tak ważna jest równowaga w utrzymaniu tak potrzebnego i koniecznego bilansu zrównoważonego.

W wszystkie postacie, pod którymi woda się znajduje nie maja złego wpływu na własne współdziałanie a nawet kooperacje. Pływający lód po wodzie, dzięki swej rozszerzalności a w konsekwencji posiadający od niej mniejszą gęstość nie przeszkadza w funkcjonowaniu życia pod nim. W oda nie zamarza od dna po jej powierzchnię, dlatego nic nie szkodzi na przeszkodzie, aby pod lodem rozwijały się organizmy, które są cięższe niż woda i opadają spokojnie na dno, gdzie czują się bezpieczne.

Gdyby nie katastrofalne wylewy Nilu, powtarzające się regularnie przez 6000 lat z pewnością nie pomogłyby powstać tak wspaniale rozwiniętej i znajdującej się na wysokim poziomie cywilizacji Starożytnego Egiptu oraz jej następnym pokoleniom przez kolejne tysiąclecia. Regularność tych wylewów powodowała, że nie były one nazywane jak my teraz mówimy katastrofą. Ich znaczenie dla rozwoju cywilizacyjnego Egiptu było trojakie:

  1. każdy kolejny wylew rzeki powodował nawodnienie i meliorację gleby uprawnej w taki sposób, że woda zawarta w gruncie stanowiła całkowite jej zapasy od siewu aż po okres zbierania plonów. Nie trzeba było stosowania sztucznych melioracji, aby uzyskać taki sam plon jak sąsiednie cywilizacje, stosujące powyższe sposoby nawadniania.
  2. warstwa mułu zawierająca liczne sole mineralne, próchnice i biogeny o miąższości 1 mm była doskonałym nawozem, poprawiającym warunki fizykochemiczne gleby nie doprowadzając do jej wyjałowienia ani uszkodzenia przez następne pokolenia. Nie trzeba było stosowania żmudnych płodozmianów czy sztucznego nawożenia, aby plon był równie piękny i obfity.
  3. woda wysychając zostawiała na powierzchni osadzone warstwy soli mineralnych, gdy następowało przesolenie i to zbawiennym był następny wylew, przynoszący wodę oraz nowa warstwę mułu a zabierając z sobą przesycony solami grunt powierzchniowy. We współczesności sztuczne regulowanie koryt rzecznych całkowicie uniemożliwia taka sytuację.

ZNISZCZENIE

Ale woda nie tylko jest dobrodziejstwem dla organizmów żywych - może stać się również jego przekleństwem. Rozpuszczone w powietrzu związki dwutlenku węgla, tlenku azotu, dwutlenku siarki, siarkowodoru, chlorowodoru mogą być przyczyna powstawania kwaśnych deszczy. Emisja tychże związków przez transport a także w procesach produkcji w zakładach przemysłowych, elektrowniach węglowych, koksowniach i hutach może zwiększać ryzyko ich występowania. Tą drogą właśnie odpady poprzemysłowe dostają się powrotem na ziemię, zakwaszając deszcz, wody gruntowe i podziemne, powodując straszliwe zniszczenia w ekosystemach. Przecież najmniejsza zmiana odczynu wodnego pH prowadzi do zachwiania równowagi życiowej wszystkich organizmów żywych. Na lądach kwaśne deszcze powodują wyjałowienie gleby z podstawowych minerałów, niezbędnych do utrzymania przy życiu rośliny: magnez, miedź, mangan). Prowadzi to do zubożenia gleby, wpływa niekorzystnie na system korzeniowy rośliny a także na system powierzchniowy prowadząc nawet do obumierania. Rocznie 25 milionów ludzi ponosi śmierć z powodu zanieczyszczonej wody pitnej, wiele też choruje na malarię, słonowaciznę czy chorobę oczu, jaglice. Świat cywilizowany nie uchronił się przed zanieczyszczeniem wód - wiele rzek jest zanieczyszczonych i nie nadaje się do kąpieli.

Wszechobecne powodzie nawiedzające współczesny świat spowodowane są niekorzystną dla środowiska działalnością człowieka. Następujące po sobie powodzie uśmiercają tysiące ludzi; powstają nie tylko w wyniku fali wezbraniowej ( tsunami na Sumatrze i w Indiach), ale tez wzmożonego spływu powierzchniowego (spływy błotne na Filipinach, we Włoszech). Przyczyny powodzi:

  • połacie lasu
  • długie zaleganie pokrywy śnieżnej w lesie i gwałtowne jej topnienie.

Człowiek swą gospodarka często powoduje zachwianie naturalnej gospodarki, utrzymującej ten czynniki w zrównoważeniu. Przykładem jest Morze Aralskie, którego dwa dopływy wykorzystane zostały do nawodnienia pól bawełny. W efekcie Morze Aralskie zaczęło wysychać a jego brzeg zmienił położenie o 40 km. Zmiana klimatu, zasolenia, wzrost pestycydów jest dziś przyczyna wielu groźnych chorób u 70% mieszkańców tegoż terytorium. Przykładem z naszego kraju jest powódź w zachodniej części kraju, kiedy to woda przelewająca się przez szerokie wały przeciwpowodziowe wypłukała wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia ze ścieków, urządzeń sanitarnych, padlinę zwierząt, podmyła cmentarze. Służby sanitarne, aby nie dopuścić do epidemii zmuszone zostały do stosowania silnych środków dezynfekujących.