Do podstawowych kompleksów glebowych Polski należą:

  • Gleby brunatne i płowe - 51,5% powierzchni kraju - terytorium prawie całej Polski, zwłaszcza w Polsce Północnej na Pojezierzu Mazurskim, Nizinie Śląskiej i w Wielkopolsce.
  • Gleby bielicowe - 25% powierzchni - ubogie w składniki pokarmowe, pod lasami iglastymi, na żwirach i piaskach. Zwłaszcza na terenie pasa Niżu Środkowego, Borów Tucholskich, w okolicach Zielonej Góry, w dolinie Sanu i Wisły. Nie występują w górach.
  • Gleby torfowe - 7,8% powierzchni kraju - na obszarach torfowisk na terenach wilgotnych.
  • Mady - 5% powierzchni - występują w dolinach rzek, są glebami żyznymi, często nawodnionymi, warstwowanymi. Występują na Żuławach Wiślanych i w dolinach wszystkich większych rzek.
  • Czarne ziemie - 1,3% powierzchni kraju - porośnięte roślinnością łąkową lub leśno - łąkową w warunkach silnego uwodnienia. Spotykane są na Kujawach, w okolicach Warszawy, Pyrzyc, Wrocławia, Sochaczewa i Kętrzyna.
  • Gleby bagienne - powstają najczęściej w dolinach rzecznych i w zagłębieniach terenu stale lub okresowo wypełnionych wodą. Występują w dolinie Biebrzy i Narwi, Noteci, Obry.
  • Gleby inicjalne - 1,7% powierzchni Polski - o płytkim poziomie próchniczym, są glebami słabymi, pokrywają wydmy i góry
  • Czarnoziemy - 1,0% powierzchni kraju - są glebami żyznymi z dużą zawartością próchnicy, tworzą się na lessach, porasta je roślinność stepowa. Występują w rejonie: Hrubieszowa, Jarosławia, Lubelszczyzny, Przemyśla, Krakowa, Wyżyny Kielecko - Sandomierskiej, w trójkącie: Opole, Strzelce Opolskie, Krapkowice..
  • Rędziny - 0,9% powierzchni kraju - są glebami żyznymi, tworzą się na wapieniach, dlatego spotykamy je w Pieninach, na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej.
  • Gleby antropogeniczne - 6% powierzchni kraju - antropogeniczne - to zwykle grunty orne przeznaczone pod zabudowę, gleby ogrodnicze i poprzemysłowe.

W Polsce współczynnik jeziorności wynosi 0,9%. Na terenie naszego kraju występują jeziora pochodzenia:

  • Rynnowego - jezioro bardzo długie o wąskim kształcie, ze stromymi brzegami, przykładem jest jezioro Gopło, jez. Raduńskie, Jeziorak
  • Morenowego - jezioro płytkie, o urozmaiconej linii brzegowej, np.: Śniardwy ( o powierzchni 113,8 km2), Mamry (o powierzchni 104,4km2), Niegocin.
  • Wytopiskowego - w kształcie kociołków o małej głębokości i niewielkiej powierzchni tafli, np. wiele jezior na Pojezierzy Pomorskim i Wielkopolskim.
  • Przyrzecznego - deltowego - tworzone w deltach rzecznych
  • Zakolowo - deltowego - tworzą się w zasięgu den dolin rzecznych
  • Krasowego - tworzą się w wyniku procesu krasowienia skał półprzepuszczalnych, na przykład wapienie. Przykładem są liczne jeziora na Polesiu, jez. Krasne, Białe.
  • Przybrzeżnego - tworzone są w wyniku zamknięcia ujścia zatok, np.: Łebsko( o powierzchni 71,4km2)
  • Górskiego - tworzone są w wyniku wytopienia się lodowca górskiego w polu firnowym, cyrkowe-Wielki Staw, Morskie Oko.
  • Sztuczne -tworzone przez człowieka w celach retencyjnych, zaporowych, rekreacyjnych.

Największymi jeziorami w Polsce są jeziora:

1. Śniardwy o powierzchni 113,8 km2

2. Mamry o powierzchni 104,4 km2

3. Łebsko o powierzchni 71,4 km2

4. Dąbie o powierzchni 56,0 km2

Najgłębszymi jeziorami w Polsce są jeziora:

  1. Hańcza o głębokości 108,5m
  2. Drawsko o głębokości 79,7m
  3. Wielki Staw o głębokości 79,3m
  4. Czarny Staw o głębokości 76,4m
  5. Wigry o głębokości 73,0m
  6. Wdzydze o głębokości 68,7m

3 etapu życia jeziora:

  • jezioro oligotroficzne - posiada dużą przejrzystość wody o kolorze błękitnym, brak szaty roślinnej
  • jezioro mezotroficzne - obserwujemy wzrost roślinności, kolor zmienia się w zielony,
  • jezioro eutroficzne - zawiera znaczną ilość osadów organicznych (gytia), o brunatnej barwie, następuje okres powolnego zarastania jeziora i przekształcania w trzęsawisko.

Masy powietrza w Polsce:

  • powietrze polarne morskie PPm, udział 65% dni w roku, latem przynosi ochłodzenie i opady a zimą ocieplenie i opady.
  • powietrze polarne kontynentalne PPk, udział 4% dni w roku, latem przynosi upał i susze a zimą straszliwe mrozy i susze.
  • powietrze zwrotnikowe kontynentalne PZk - latem przynosi pogodę upalną i suchą a jesienią pogodę "babiego lata"
  • powietrze zwrotnikowe morskie PZm, udział 1% dni w roku, latem przynosi pogodę upalna i burzową a zimą ocieplenie i mgły
  • powietrze arktyczne PA - zimą przynosi pogodę mroźną z obfitymi opadami śniegu a wiosną powoduje przymrozki.

Najcieplejszymi rejonami Polski są: rejon Doliny Odry, Śląsk, Kotliny Sandomierskiej, zaś najzimniejszymi rejonami charakteryzuje się Polska północno - wschodnia, okolice Wieżycy. Najdłuższym okresem wegetacji odznacza się rejon doliny Dolnej Odry, Kotliny Sandomierskiej zaś najkrótszy okres wegetacji występuje na Pojezierzy Suwalskim, Pomorskim. Średnia suma opadów notowana w Polsce wynosi około 600mm. Najmniejsze sumy opadów notowane są w środkowo - zachodniej części kraju w miesiącach kwietniu i wrześniu, najwięcej opadów zdarza się jesienią.

Cechy charakterystyczne warunków klimatycznych Polski

  • przejściowość klimatu,
  • wiatry zachodnie,
  • 6 pór roku,
  • na wschodnich obszarach kraju pory roku są krótsze a na zachodnich terenach ulegają wydłużeniu

Czynnikami kształtującymi temperaturę powietrza są:

  • kąt padania promieni słonecznych,
  • masy napływającego powietrza w ciągu roku,
  • odległość od morza,
  • charakter i barwa podłoża.

Czynniki wpływające na wielkość opadów:

  • kierunek i charakter mas napływającego powietrza,
  • ekspozycja stoku
  • ukształtowanie terenu.