Pod koniec lat 80-tych w Polsce, Czechosłowacji i na Węgrzech narodziła się potrzeba koordynowania współpracy pomiędzy krajami Europy Środkowej. Po okresie Jesieni Ludów kraje te znajdowały się w politycznej pustce i swoją sytuację chciały jak najszybciej zmienić. Nowe elity, ukierunkowane ze swą polityką w kierunku zachodnim przejęły władzę. Ich decyzje prowadziły jedynie w kierunku szybkiego zawierania umów politycznych, których przedmiotem miała być przede wszystkim przyjaźń, współpraca oraz dobre sąsiedztwo z państwami na Zachodzie.

Inicjatywa utworzenia ugrupowania regionalnego wyszła wiosną od prezydenta Czechosłowacji Vaclava Havla. Przyczyną zewnętrzną oddziałującą na ostateczne sprecyzowanie idei współpracy regionalnej były obawy państw zachodnich, aby rozpad struktur polityczno-militarnych i gospodarczych w państwach wschodnich nie doprowadził do sytuacji "bałkanizacji" terenów pomiędzy państwami zachodnimi a krajami związkowymi ZSSR. Prezydent Stanów Zjednoczonych George Bush w swym orędziu, wygłoszonym w Pradze podczas pobytu w 1990 roku nadmienił, że żadne państwo w Środkowej Europie nie będzie specjalnie traktowane w stosunkach politycznych z państwami Europy Zachodniej, a kooperacja trzech krajów: Polski, Czechosłowacji i Węgier traktuje jako próbę ich dojrzałości w dziedzinie polityki i organizacji. Następnym impulsem podjęcia współpracy pomiędzy tymi państwami środkowoeuropejskimi potraktowano okazję do użycia bardziej zdecydowanej polityki w stosunku do rosyjskiej polityki oraz zmuszenie ich do szybkiego wyprowadzenia oddziałów rosyjskiego wojska z terytoriów tych państw.

Polskę, Czechosłowację i Węgry połączyła również chęć integracji w sprawach politycznych, gospodarczych i wojskowych ze strukturami państw zachodnich, a konsekwencji osiągnięcie zbliżonego poziomu rozwoju cywilizacyjnego państw w Europie.

Do pierwszego spotkania konsultacyjnego o najwyższej randze ważności z udziałem prezydentów, premierów oraz ministrów spraw zagranicznych polskich, czechosłowackich i węgierskich doszło dnia 9 kwietnia 1990 roku w mieście Bratysława. Nie zaowocowało ono jednakże żadnymi konkretnymi rezultatami za wyjątkiem ogólnych zapewnień rad tych państw o potrzebie kooperacji tych państw na arenie polityki zagranicznej i ekonomicznej. Ścisłą współpracę negowały wtedy Węgry. Było to spowodowane wewnętrzną sytuacją polityczną tego kraju a mianowicie widmem pierwszych przeprowadzanych demokratycznie wyborów parlamentarnych. Jednocześnie pomiędzy ówczesnym kierownictwem Polski oraz Czechosłowacji istniały znaczne różnice, jeśli chodzi o charakter oraz formę planowanej współpracy.

Do drugiego spotkania prezydentów tych krajów miało miejsce w Budapeszcie, a kolejne już w Wyszehradzie w dniach 12-15 luty 1991 roku. Podczas spotkania sprecyzowano zasadę współpracy taką, iż współdziałanie wszystkich stron nie będzie posiadało charakteru organizacji międzynarodowej, lecz będzie przebiegało w formie regularnych konsultacji oraz konkretnej współpracy w zakresie tych dziedzin, które zostaną przez partnerów określone jako konieczne. Podjęto wspólną decyzję o corocznym spotkaniu na tzw.: "szczycie".

Dnia 15 lutego prezydenci Lech Wałęsa i Vaclav Havel wraz z premierem Josefem Antallem podpisali akt Deklaracji o współpracy Rzeczpospolitej Polskiej, Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej i Republiki Węgierskiej głoszący wspólne dążenia do integracji w Europie. Dokument ten głosił zharmonizowanie działań stron w celu tworzenia współpracy oraz ścisłych kontaktów pomiędzy nimi a szeregiem instytucji europejskich, zapowiadał przeprowadzenie konsultacji w sprawie dotyczącej ich bezpieczeństwa, rozwijanie szeroko zakrojonej współpracy na polu gospodarczym i ekologicznym, współdziałanie w zakresie działań humanitarnych, dążenie do prowadzenia wspólnej polityki z sąsiadami, deklarację likwidacji jakichkolwiek współcześnie istniejących objawów systemów totalitarnych.

Podczas trzeciego spotkania prezydentów Polski, Czechosłowacji i Węgier, które odbyło się w Krakowie w dniach 5-6 października 1991 roku podpisano kolejną deklarację zwaną. Deklaracją Krakowską, która głosiła między innymi: współpraca w kształtowaniu nowego porządku na kontynencie europejskim, przyśpieszenie tempa przeprowadzanej integracji sygnatariuszy ze Wspólnotami Europejskimi, opracowanie jasnych form współpracy w regionie i w Europie Środkowowschodniej. Specjalne oświadczenie wydane przez ministrów spraw zagranicznych opowiedziało się dodatkowo za nadaniem ram prawnych kontaktom ze wspólnotą NATO.

Ostatni epizod zagorzałej współpracy między tymi trzema państwami miał miejsce w Pradze w dniach 5-6 maja 1992 roku. Nie wniosło ono żadnych nowych treści. Uchwalono jednak decyzję o wspólnej koordynacji swoich działań integracyjnych ze strukturami europejskimi i o wspólnym złożeniu wniosku o przystąpienie do EWG. Ta wspólna deklaracja przede wszystkim podkreślała rozwijającą się prężnie współpracę pomiędzy Polską, Czechosłowacją i Węgrami jako nowego modelu stosunków w Europie Środkowej. Był to najważniejszy okres wspólnych działań politycznego stowarzyszenia państw Trójkąta Wyszehradzkiego. Rozpad Czechosłowacji 1993 r., doprowadził do przekształcenia "trójkąta" w "grupę" i a należały do niego: Polska, Węgry, Czechy oraz Słowacja.

W dniu 11 listopada rządy państw należących do Grupy Wyszehradzkiej wystosowały do EWG wniosek, którego treść była wezwaniem Wspólnoty do podjęcia integracyjnych działań z państwami grupy wyszehradzkiej. W odpowiedzi na to wezwanie państwa grupy otrzymały raport, opracowany przez Komisję Wspólnot Europejskich. Głosił on konieczność w odpowiednim momencie podjęcia decyzji politycznych, które będą dotyczyły indywidualnej sytuacji każdego kandydującego kraju, a sporządzenie kalendarza na tym etapie jest niemożliwe i zbyt wczesne, bo zależy to od szybkości, z jaką kandydaci zdolni są do wypełnienia wymienionych i oczekiwanych warunków.

Obietnica indywidualnego rozpatrzenia kandydatur państw grupy wyszehradzkiej w celu połączenia się we współpracy z państwami EWG spowodowała, że państwa należące do Grupy Wyszehradzkiej zaprzestały wydawania jakichkolwiek wspólnych aktów, aby jak najszybciej przeprowadzić polityczną i gospodarczą integrację z Unią Europejską.

Konsekwencja tego było nasilenie się wzajemnej rywalizacji między tymi państwami, co spowodowało rozbicie spójności Grupy i narodziło przekonanie o zaprzestaniu prowadzenia takowej formy współpracy. Spotkania z okresu 1994-1998 organizowane były nieregularnie i sporadycznie, nie poruszano żadnych spraw, które wychodziłyby poza sferę deklaracji.

Czechy zaprzestały silnego angażowania się w prowadzenie współpracy regionalnej w ramach Grupy Wyszehradzkiej, za to skupiły się na indywidualnych staraniach o szybszą akcesję w struktury Unii Europejskiej i NATO. Dziś wiemy, że powyższe postępowanie Czech nie przyniosło większych korzyści. W marcu 1999 Czechy wraz z Polską i Węgrami przyjęto do NATO, a w maju 2004 roku do struktur Unii Europejskiej.

Państwa Grupy Wyszehradzkiej wspierały się na wzajem w kwestii starań o przyjęcie do członkostwa w Unii Europejskiej i NATO, mając na uwadze przede wszystkim rozszerzenie współpracy na polu gospodarczym, politycznym i wojskowym. Pomimo chwil zastoju osiągnęły zamierzony cel, jakim było przystąpienie do struktur Unii Europejskiej.