Jamochłony to typ zwierząt charakteryzujący się prostą budową ciała. Jamochłony posiadają ciało dwuwarstwowe o symetrii promienistej. Warstwy ciała stanowią : zewnętrzna ektoderma i wewnętrzna endoderma. Między tymi warstwami obecna jest galaretowata substancja (niekomórkowa ), czyli mezoglea. Typ jamochłonów zawiera około 9000 gatunków.
Jamochłony mogą występować w dwóch postaciach morfologicznych, tzn. polipa i meduzy.
Polip jest osiadłą formą jamochłonów. Ma on kształt worka , na jego szczycie znajduje się otwór gębowy prowadzący do jamy chłonąco- trawiącej. Otwór gębowy otoczony jest ramionami napędzającymi pokarm.
Meduza ma kształt parasola bez rączki. W spodniej części swojego ciała posiada otwór gębowy oraz kieszenie płciowe. Brzegi meduzy są falbankowate, zaopatrzone w ciałka zmysłowe.
Jama chłonąco- trawiąca stanowi przewód pokarmowy, w którym zachodzi trawienie i wchłanianie cząstek odżywczych. W początkowych etapach trawienia komórki endodermalne budujące jamę wydzielają enzymy hydrolityczne, odpowiedzialne za rozkład cząstek pokarmowych. W dalszych etapach cząstki wchłaniane są do komórek endodermalnych , gdzie zachodzi ostateczne trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych.
Układ nerwowy jamochłonów jest rozproszony. Neurony wraz z wypustkami tworzą sieć nerwową w całym ciele tych zwierząt.
Budowa warstw jamochłonów.
Endoderma zbudowana jest z dużych komórek zaopatrzonych w wici ( podobne do niektórych pierwotniaków ). Komórki te pełnią funkcje wydzielnicze i trawienne.
Ektodermę budują komórki nabłonkowo- mięśniowe, nabłonkowe, parzydełkowe, zmysłowe i interstycjalne ( totipotencjalne ), które mają zdolność przekształcać się w komórki rozrodcze.
Grupy jamochłonów.
Stułbiopławy- grupa ta zawiera zarówno organizmy morskie jak i słodkowodne. Przedstawiciele tej grupy mogą występować w postaci meduzy lub polipa. Organizmy te żyją głównie przy dnie zbiorników wodnych , mają duże właściwości regeneracyjne. Prowadzą mało ruchliwy tryb życia lub osiadły.
Krążkopławy.
Są to organizmy morsie, charakteryzujące się tylko postacią meduzy. W ich cyklu rozrodczym często obserwowana jest przemian pokoleń. W Polsce, chełbia modra jest przedstawicielem krążkopławów.
Chełbia modra występuje dość powszechnie w Bałtyku. Na brzegu jej parasolowatego siała osadzone są liczne czułki. W spodniej części tego parasola umieszczony jest otwór gębowy, który ograniczają cztery płaty gębowe. Otwór gębowy prowadzi do jamy chłonąco- trawiącej, która rozgałęzia się w jamie ciała tworząc kanał okrężny . W kanale tym przebiegają również układ nerwowy. W ektodermie znajdują się ropalia - ciałka zmysłowe.
Gonady chełbi umieszczone są po spodniej części jej ciała w okolicach otworu gębowego. Komórki płciowe wyrzucane są z ciał do wody, gdzie następuje ich zapłodnienie. Z powstałej w wyniku zapłodnienia zygoty wyrasta planula- niedojrzała larwa. Osiada ona dnie zbiornika, rośnie w postać polipa , po czym ten ulega strobilizacji ( podziałom poprzecznym ) i powstają młode meduzy.
Koralowce.
Koralowce występują tylko w formie polipa , żyjącego samotnie lub kolonijnie. U koralowców mezoglea stanowi grubą warstwę w ich ciele. Otwór gębowy prowadzi do gardzieli , która przechodzi w jamę gastralną. Jama ta złożona jest z kilku komór. Na podstawie ilości komór koralowce podzielono na ośmiopromienne i sześciopromienne.
Do koralowców ośmiopromiennych należą: pióro morskie, organecznik, koral szlachetny .
Do koralowców sześciopromiennych należą : ukwiały i korale madreporowe tworzące ogromne rafy.