Jamochłony należą do grupy prymitywnych zwierząt dwuwarstwowych. Ciało jamochłonów zbudowane jest z dwóch warstw komórkowych: zewnętrznej ektodermy i wewnętrznej - endodermy. Ektoderma zbudowana jest z komórek nabłonkowo- mięśniowych oraz komórek kurczliwych - pinakocytów. Pomiędzy tymi komórkami występują jeszcze tzw. komórki interstycjalne, które mają zdolność przekształcania się inny typ komórek ( np. komórki parzydełkowe lub płciowe ). Endoderma zbudowana jest głównie z komórek trawiennych - hoanocytów, które swoją budową przypominają niektóre wiciowce. Choanocyty zaopatrzone są wici , którymi napędzają pokarm. Ciało tych zwierząt wykazuje symetrię promienistą.

Jamochłony występują w dwóch [postaciach morfologicznych : polipa i meduzy.

Polip jest formą mało ruchliwą przytwierdzoną do podłoża. Jego ciało ma kształt workowaty , otwór gębowy prowadzi do jamy chłonąco-trawiącej. Cały układ pokarmowy jamochłonów stanowi jama, w której następuje rozkład cząstek pokarmowych. Zbędne produkty trawienia wyrzucane są z jamy poprzez otwór gębowy. Otwór ten, w szczytowej części otoczony jest wieńcem czułków . która za opatrzone są w komórki parzydełkowe. Komórki te służą do wychwycenia pokarmu i kierowania go do jamy chłonąco-trawiącej. Polip porusza się niekiedy przez koziołkowanie. Rozmnaża się najczęściej przez pączkowanie, czasem płciowo poprzez wytwarzanie gamet.

Meduza kształtem przypomina dzwon . Jej ciało jest delikatne i przeźroczyste. Meduza aktywnie pływa w toni morskiej, dzięki falującym ruchom jej ciała. Od spodniej strony ciała meduzy znajduje się czworokątny otwór gębowy prowadzący do jamy chłonąco-trawiącej. Wokół tego otworu osadzone są cztery wgłębienia ( kieszenie ) stanowiące gonady.

Układ nerwowy jest typu siatkowatego. Zbudowany jest z komórek nerwowych z długimi wypustkami cytoplazmatycznymi łączącymi się ze sobą. U zwierząt tych nie ma centrum nerwowego. Na brzegu ciała meduzy znajdują się ciałka brzeżne , czyli ropalia. Ciałka te zawierają statocysty i oraz prymitywnej budowy oczka.

Statocysta służy jamochłonom jako narząd równowagi. Zbudowana jest z pęcherzyka, który wypełniony jest płynem i wysłany nabłonkiem urzęsionym. W płynie statocysty umieszczona jest grudka zbudowana z węglanu wapnia- statolit. Statolit porusza się w pęcherzyku zgodnie z siłą przyciągania ziemskiego. Jeśli zwierzę zmienia pozycję, statolit opada na dno pęcherzyka i dotyka rzęsek zaopatrzone w komórki nerwowe , które odbierają sygnał i przekazują go do komórek ektodermy. Pobudzone komórki mięśniowo- nabłonkowe kurczą się, czego efektem jest zmian pozycji zwierzęcia.

Oczka znajdujące się w ropaliach stanowią skupiska światłoczułych komórek, które reagują na zmienne natężenie światła.

Komórki parzydełkowe występujące w ciele wszystkich jamochłonów można podzielić na trzy typy:

-penetranty- zawierają ciecz drażniąco-trującą oraz silnie skręconą nić białkową zakończoną haczykiem. Po podrażnieniu komórka parzydełkowa pęka , co powoduje wyrzucenie z niej nici i cieczy w stronę przeciwnika.

-glutynanty- zawierają bardzo lepką nić, które uwolniona z komórki powoduje unieruchomienie ofiary

-wolwenty- zawierają długą nić, która wystrzelona owija ofiarę.

Metageneza.

Metageneza, czyli przemiana pokoleń polega na następowaniu po sobie kolejno pokoleń płciowych i bezpłciowych u jednego organizmu.

Przemiana pokoleń na przykładzie chełbi modrej.

Postać meduzy chełbi wytwarza gamety w swoim ciele a następnie uwalnia je do wody. Po połączeniu się odpowiednich gamet powstaje zygota, a z niej urzęsiona larwa- planula. Planula osiada na dnie zbiornika wodnego i rozwija się w młodego polipa. Po osiągnięciu przez polip postaci dorosłej ulega on podziałom poprzecznym ( strobilizacji ) , w wyniku czego powstają młode meduzy- efyry. Efyra dopiero po osiągnięciu stadium dorosłego osobnika może wytwarzać gamety.