Dinozaurami nazwano gady naczelne zamieszkujące Ziemię w ciągu całej ery mezozoicznej.

Pierwsze dinozaury pojawiły się pod koniec triasu (najstarszy okres mezozoiku), panowały niepodzielnie na aż do końca kredy (najmłodszy okres mezozoiku). Ich wymarcie zakończyło erę mezozoiczną.

Wyróżniamy dwa główne rzędy: dinozaury gadziomiednicze, oraz dinozaury ptasiomiednicze, oraz wiele rodzin i rodzajów. Istniała duża mnogość gatunkowa. Poszczególne gatunki bardzo różniły się od siebie. Niektóre osiągały olbrzymie rozmiary, inne były wielkości kota czy psa. Niektóre z nich drogą ewolucji wykształciły zdolność latania, inne panowały w morskich głębinach. Część dinozaurów była roślinożerna natomiast istniały również gatunki drapieżne.

Największy rozkwit dinozaurów nastąpił w okresie jurajskim trwającym od 245-145 mln lat temu. W tym czasie prakontynent zwany Pangeą podzielił się. Powstały płytkie ciepłe morza, większość lądów po0łozona była w klimacie tropikalnym, kontynent porośnięty był bujną roślinnością , Stwarzało to doskonałe warunki dla rozwoju dinozaurów. Powstawały coraz to nowe gatunki, dinozaury na dobre zapanowały nad całym ówczesnym światem. Pod koniec okresu jurajskiego pojawiły się prawdziwe giganty. Na rozległych łąkach pasły się olbrzymie brachiozaury, apatozaury, diplodoki. Niektóre z dinozaurów wykształciły dziwacznie wyglądające mechanizmy obronne jak kolce, kostne płyty. W jurze pojawił się uznawany za przodka dzisiejszych ptaków, archeopteryx. Był to niewielki upierzony dinozaur z dziobem najeżonym licznymi zębami.

Uważa się że wiele roślinożerców prowadziło stadny tryb życia. Zabezpieczały się w ten sposób przed drapieżnikami, którym trudniej było poradzić sobie z gromadą. Triceratopsy kiedy były atakowane, zbijały się grupę podobnie jak dzisiejsze słonie. W środku gromady znajdowały się młode i słabe osobniki. Triceratopsy posiadały jednak skuteczną broń która działała odstraszająco. Na ich głowie znajdowały się 3 potężne rogi, którymi mogły zadawać przeciwnikowi ciężkie rany. Wiele dinozaurów wykształciło podobne rodzaje broni obronnej. Niektóre posiadały na końcu ogona kolce lub kostną maczugę.

Pod koniec okresu jurajskiego i w późniejszej kredzie na ziemi panowały olbrzymie drapieżniki. Największy z nich i zarazem największy drapieżca jaki do tej pory chodził po ziemi to tyranozaurus rex. Rex oznacz król, i rzeczywiście rządził on niepodzielnie aż do końca ery dinozaurów. Osiągał on długość 12 metrów i wagę nawet 35 ton. Posiadał ogromną głowę i wielka paszcze najeżoną 16 centymetrowymi zębami z ząbkowanymi krawędziami. Mógł on dzięki nim dosłownie rozrywać swoje ofiary. Tyranozaur poruszał się na dwóch nogach, jego przednie kończyny były skarłowaciałe i nie mogły spełniać prawdopodobnie żadnej funkcji. Powszechnie uważa się ze był on wielkim drapieżnikiem który polował na swoje ofiary, doganiał i zabijał. Jednak wielu naukowców w ostatnim czasie twierdzi iż właśnie z powodu bardzo krótkich przednich kończyn którymi nie mógł dosięgnąć nawet do własnego pyska nie mówiąc już o przytrzymaniu ofiary, nie polował on tylko prowadził padlinożerny tryb życia.

Dinozaury poruszające się na dwóch nogach osiągały znacznie większe prędkości od swoich czworonożnych braci. Wielkie dinozaury takie jak 100 tonowy brachiozaur nie rozwijały wielkich prędkości. Uważa się iż poruszały się one z prędkością ok. 4 km/h.

Nogi tych wielkich dinozaurów aby udźwignąć ciężar ogromnego ciała umiejscowione były bezpośrednio pod zwierzęciem, w odróżnieniu od dzisiejszych gadów u których nogi usytuowane są po bokach ciała. Spód stopy wielkich roślinożerców przypominał stopę dzisiejszego słonia, był więc płaski, o stosunkowo dużej powierzchni oraz pokryty zrogowaciałą skórą.

Dinozaury jak wszystkie gady rozmnażały się składając jaja. Dowodów na to dostarczyły skamieniałości. Już w XIX wieku we Francji znaleziono skamieniałe jaja dinozaurów. A raczej resztki tych jaj. Na ich podstawie nie dało się jednak oszacować jak były duże oraz od jakiego gatunku pochodziły. W 1923 roku na pustyni Gobi w Mongolii odkryto kompletne gniazda dinozaurów. Znajdowało się tam bardzo wiele jaj pochodzących od różnych gatunków dinozaurów. Zostały one bardzo dobrze zachowane ponieważ ok. 70 mln lat temu zostały podczas powodzi pokryte gruba warstwą mułu i innych rzecznych osadów.

Największe z okazów jaj miały ok. 24 cm średnicy, oraz 3,5 litra pojemności. W znalezionych gniazdach znajdowało się przeważnie ok. 12 jaj.

Era wielkich gadów zakończyła się pod koniec kredy ok. 65 mln lat temu. Wymarły prawie wszystkie gatunki dinozaurów. Istnieje ponad 100 różnych teorii mówiących o tej zagładzie. Wiele z nich jest absurdalnych a nawet śmiesznych, np. ta twierdząca iż dinozaury zostały zniszczone przez kosmitów którzy przylecieli na naszą planetę. Tak naprawdę tylko 2 teorie są uznawane za najbardziej prawdopodobne. Pierwsza z nich upatruje zagładę dinozaurów w kolizji Ziemi z wielkim ciałem niebieskim. Do zderzenia doszło ok. 65 mln lat temu. Podczas wybuchu do atmosfery dostały się wielkie ilości pyłów, które na długi czas zasłoniły całkowicie słońce. Doprowadziło to do zagłady w pierwszej kolejności roślin następnie roślinożerców oraz drapieżników, Dowodem potwierdzającym tą hipotezę jest odnaleziona w wielu miejscach naszej planety warstwa popiołów zawierająca również pierwiastki które można znaleźć często w meteorytach. Warstwa ta datowana jest właśnie na koniec kredy. Druga hipoteza mówi iż dinozaury wyginęły w wyniku zmian klimatycznych. Było to rozciągnięte w czasie. W wyniku ruchu kontynentów wiele obszarów lądowych znalazło się w klimacie nie sprzyjającym wrażliwym na zmiany temperatury dinozaurom. Organizmy takie jak ptaki oraz ssaki mogły przetrwać w ostrzejszym klimacie ponieważ same regulowały temperaturę swojego organizmu.

Jednak jak na razie spory dotyczące przyczyny wymarcia dinozaurów nie ustają, ponieważ nie znaleziono do tej pory niezbitych dowodów potwierdzających którąś z teorii.