Oko jest u kręgowców narządem, który odbiera bodźce świetlne. Działa ono w oparciu o zasadę ciemni optycznych. Ten narząd zmysłu buduje gałka oczna wraz z organami pomocniczymi. Należą do nich zewnętrzne mięśnie gałki ocznej, aparat łzowy, spojówki oraz powieki. Kształt gałki ocznej człowieka jest w przybliżeniu kulisty. Ma ona średnicę ~25 mm, a jej ściana jest zbudowana z 3 następujących warstw: zewnętrznej błony włóknistej, środkowej błony naczyniowej i wewnętrznej błony nerwowej, inaczej zwanej siatkówką.

To właśnie siatkówka jest w oku właściwym elementem światłoczułym. Znajdują się na niej komórki receptorowe: czopki i pręciki. Wytworzone w nich pobudzenie przekazywane jest przez nerw wzrokowy do mózgowych ośrodków wzroku.

W zewnętrznej błonie włóknistej wyróżniamy następujące części: przednią, przezroczystą, zwaną rogówką, oraz tylną, białawą i nieprzejrzystą zwaną twardówką.

Środkową błonę stanowi w części tylnej naczyniówka, a w części przedniej ciało rzęskowe i tęczówka. Tęczówka ma wygląd barwnego pierścienia, w środku którego znajduje się otwór zwany źrenicą. Wielkość źrenicy może się zmieniać za sprawą mięśni: rozszerzacza i zwieracza źrenicy. Funkcją źrenicy jest regulacja ilości wpadającego do wnętrza oka światła. Z kolei ciałko rzęskowe, mające postać zgrubiałego pierścienia osadzonego między naczyniówką i tęczówką, posiada gładki mięsień rzęskowy regulujący, z pomocą wiązadełek, krzywiznę soczewek (tzw. akomodację oka).

We wnętrzu gałki ocznej przed soczewką umiejscowione są komory oka. Wypełnia je przezroczysty płyn zwany cieczą wodnistą. Z kolei za soczewką znajduje się przezroczysty twór o galaretowatej konsystencji zwany ciałem szklistym. Ciecz wodnista i ciało szkliste wraz z rogówką i soczewką tworzą tzw. układ optyczny gałki ocznej. Dzięki niemu dochodzi do załamania promieni świetlnych i skierowanie ich na siatkówkę, na której powstaje odwrócony i pomniejszony, ale rzeczywisty obraz obiektu, na który patrzymy.

Zła jakość widzenia może wynikać z wad narządu wzroku lub z jego chorób. Wady podzielić można na dwie grupy: wady wrodzone i wady nabyte. Najczęściej spotykane wady narządu wzroku to zez, niezborność, dalekowzroczność, krótkowzroczność oraz daltonizm. Inne schorzenia to stany zapalne rogówki, twardówki bądź siatkówki (czasem przebiegające z jej odwarstwieniem), jaskra, zaćma, jaglica, gradówka czy owrzodzenie rogówki. Pojawienie się zmian w dnie oka świadczy najczęściej o chorobie nerek, nadciśnieniu tętniczym, chorobach ośrodkowego układu nerwowego czy cukrzycy. Narządy wzroku są także atakowane przez nowotwory. Najczęściej jest to czerniak lub siatkówczak. Zdarzają się także urazy mechaniczne, chemiczne lub termiczne, których skutkiem może być upośledzenie widzenia lub nawet ślepota.

Poniżej znajduje się krótka charakterystyka najczęściej spotykanych wad wzroku.

Zez to choroba w której osłabione są mięśnie oczne, co prowadzi do zmiany kąta widzenia jednego lub obu oczu. W wyniku tego może dochodzić do wadliwego położenia jednej lub obu gałek ocznych (jest to tzw. zez jawny) lub też może pojawiać się skłonność oczu do przyjmowania wadliwego ustawienia (tzw. zez utajony). U osób z zezem osie widzenia nie są ułożone równolegle podczas patrzenia w dal i nie krzyżują się podczas patrzenia z bliska w tzw. punkcie bliży. Wyróżnia się zez zbieżny lub rozbieżny, ku dołowi lub ku górze. Wynikiem zeza jest widzenie jednooczne, przy jednoczesnym upośledzeniu widzenia w drugim oku.

Do przyczyn zeza należą: schorzenia nerwu wzrokowego, siatkówki, wady refrakcji, uraz okołoporodowy, zmiany w mięśniach ocznych lub porażenia ich nerwów (tzw. zez porażenny).

Możliwości leczenia: okulary korekcyjne, ćwiczenia ortopedyczne oraz zabiegi operacyjne mięśni gałek ocznych.

Krótkowzroczność (miopia) jest wadą wzroku spowodowaną zmianą kształtu gałki ocznej polegającą na jej wydłużeniu. Obrazy oglądanych przedmiotów znajdują się wtedy nie na siatkówce, ale przed nią, a przedmioty oddalone zawsze odbierane są jako nieostre. W przypadku znacznego wydłużenia gałki ocznej mówimy o krótkowzroczności wysokiej. Powoduje ona zwykle zmiany chorobowe w naczyniówce, twardówce oraz siatkówce oka mające charakter odwarstwienia siatkówki, wylewów krwi i innych dolegliwości.

Wadę tę koryguje się za pomocą okularów z rozpraszającymi, wklęsłymi soczewkami.

Dalekowzroczność (nadwzroczność, hypermetropia) to wada polegająca na skróceniu gałki ocznej. Ognisko skupienia padającego światła ulega wtedy przesunięciu poza siatkówkę, a przedmioty oglądane z bliska stają się niewyraźne. Schorzenie to najczęściej dotyczy osób starszych i jest związane z zaburzeniem zdolności oka do akomodacji.

Do korekcji tej wady stosowane są szkła wypukłe pomagające przesunąć ognisko skupienia na siatkówkę.

Niezborność (astygmatyzm) to wada spowodowana zaburzeniem sferyczności gałki ocznej - soczewka lub rogówka nie przybiera kształtu całkowicie kulistego. Jest to następstwo nabytych lub wrodzonych zmian, głównie pourazowych lub zapalnych. Powoduje to, że wpadające do oka wiązki promieni świetlnych załamują się pod różnymi kątami i tworzą dwa punkty ogniskowe leżące w różnych płaszczyznach. W związku z tym dla chorego niektóre fragmenty obrazu są ostre, a inne nie.

Do korygowania astygmatyzmu służą odpowiednio zorientowane soczewki cylindryczne.

Daltonizm, zwany ślepotą barw, to schorzenie polegające na nie rozpoznawaniu barw, najczęściej zielonej i czerwonej. Daltonizm nieuleczalny, wrodzony i dziedziczny, występuje częściej u mężczyzn (5% populacji), niż u kobiet (0,5%). Daltoniści nie mogą wykonywać niektórych zawodów, głównie związanych z kierowaniem pojazdami. Spotykany jest także daltonizm nabyty, powstały na skutek uszkodzeń siatkówki lub nerwów wzrokowych.