Glony( Phycophyta= Algae) to zbiorcza grupa organizmów samożywnych, które żyją w środowisku wodnym lub wilgotnym. Glony zalicza się do królestwa roślin (Plantae). Są to rośliny zarodnikowe o budowie jednokomórkowej lub wielokomórkowej. Te ostatnie to plechowce.
Sinice( Cyanophyta) to organizmy prokariotyczne, samożywne. Posiadają ścianę komórkową zbudowaną z mureiny. Zawierają barwniki: chlorofil a, fikocyjaninę, fikoerytrynę i karoten. Materiałem zapasowym jest skrobia sinicowa.
Glony:
- organizmy eukariotyczne,
- mają ścianę komórkową (wyjątek stanowią eugleny),
- posiadają komórki, w których zgromadzone są barwniki: chlorofile, karoteny, ksantofile i fikobiliny
- gromadzą materiały zapasowe głównie węglowodany, rzadziej tłuszcze:
- paramylon- eugleniny;
- skrobia- bruzdnice;
- chryzolaminaryna i tłuszcze- chryzofity;
- skrobia, rzadko tłuszcze- zielenice;
- laminaryna i mannitol( alkohol)- brunatnice;
- skrobia krasnorostowa- krasnorosty
- rozmnażają się wegetatywnie: podział komórki, fragmentacja plechy, rozmnóżki, bezpłciowo: wytwarzanie spor( nieruchliwe aplanospory albo ruchliwe zoospory), płciowo: izogamia, anizogamia lub oogamia.
- jeżeli obecna jest przemiana pokoleń to: diploidalny sporofit wytwarza na drodze mejozy spory, które kiełkują w haploidalny gametofit. Gametofit produkuje gamety. Po ich zlaniu się powstaje zygota, która rośnie w sporofit.
Systematyka glonów
Królestwo: EUKARYOTA( Jądrowe)
Podkrólestwo: PHYTOBIONTA( Rośliny)
Gr.: EUGLENOPHYTA( Eugleniny)
Gr.: PYRROPHYTA( Tobołki)
Gr.: CHRYSOPHYTA( Glony złociste)
Gr.: CHLOROPHYTA(Zielenice)
Gr.: PHAEOPHYTA( Brunatnice)
Gr.: RHODOPHYTA( Krasnorosty)
Królestwo: PROKARYOTA( Bezjądrowe)
Podkrólestwo: EUBACTERIA( Eubakterie)
Gr.: CYANOPHYTA( Sinice)
Charakterystyka wybranych gromad
ZIELENICE
Klasa: Zielenice właściwe- przedstawiciele: zawłotnia, gwiazdoszek, cenobia, toczek
Klasa: Watkowe- przedstawiciele: watka, acetabularia, gałęzatka
Klasa: Ramieniowce- przedstawiciele: ramienica, tarczowłos, skrętnica
Są to zarówno organizmy jednokomórkowe jak i wielokomórkowe. Żyją w wodach słodkich i morskich. Mogą prowadzić osiadły tryb życia lub poruszać się dzięki wiciom. Niektóre gatunki spotyka się na ziemi, korze drzew czy skałach. Chlorella jest glonem, który wraz z grzybem tworzy porosty.
Najbardziej znane Zielenice:
- Zawłotnia(Zielenica właściwa)- jednokomórkowiec, uwiciona;
- Toczek( Zielenica właściwa)- wielokomórkowiec, uwiciony;
- Chlorella- nie posiada wici;
- Pierwotek- zamieszkuje korę drzew;
- Gałęzatka(Watkowe)- wielojądrowa, nitkowata;
- Skrętnica(Ramienicowe)- w komórkach spiralnie zwinięty chloroplast;
- Sałata morska(Watkowe)- wielokomórkowe plechy;
- Ramienica(Ramienicowe)- złożona plecha, proces płciowy: oogamia;
- Pełzatka(Watkowe)- komórczak.
Rozmnażanie
Zielenice mogą rozmnażać się wegetatywnie, bezpłciowo- za pomocą zoospor i płciowo na drodze izogamii, anizogamii lub oogamii. U niektórych gatunków zachodzi przemiana pokoleń.
Wybrane cykle rozwojowe u zielenic.
Taśma (Enteromorpha) - sporofit i gametofit są tak samo zbudowane, są identyczne, czyli izomorficzne.
Sporofit(2n) we wyniku mejozy produkuje zoospory(1n). Po zakończeniu dojrzewania z zarodników kiełkują gametofity(1n). Jedne z nich są gametofitami męskimi inne żeńskimi. Oba typy produkują gamety, które po połączeniu, czyli zapłodnieniu dają zygotę(2n). Z zygoty kiełkuje sporofit.
Skrętnica( Spirogyra)-jest to organizm haploidalny.
Gamety powstają z całych protoplastów komórkowych, które ulegają przekształceniu. Między dwoma niciami tworzy się kanalik, przez który jedna z gamet przepełza do drugiej. Dochodzi do powstania diploidalnej zygoty. Podczas wzrostu nowa roślina przechodzi zygotę. Dzięki temu dorosły osobnik jest haploidalny.
BRUNATNICE
Są to największe z glonów i najdłuższe rośliny na świecie. Ich plecha ma skomplikowaną budowę. Niektóre z nich wykształciły wyspecjalizowane komórki np. do przewodzenia. Budowa wewnętrzna jest złożona, podzielona na część asymilacyjną i wzmacniającą. W części asymilacyjnej znajdują się chromatofory z chlorofilem a i c. W części wzmacniającej są komórki wydłużone, bezbarwne . W plesze można wyróżnić trzy zasadnicze części:
- liściokształtną
- łodygokształtną
- przytwierdzającą do podłoża
Zamieszkują strefy przybrzeżne wód morskich. Pędzą osiadły tryb życia.
Rozmnażanie
Brunatnice mogą rozmnażać się:
- wegetatywnie, fragmentacja plechy
- bezpłciowo, przez zarodniki- zoospory( ruchome) lub aplanospory( nieruchome)
- płciowo na drodze izogamii, anizogamii, oogamii
u brunatnic występuje przemiana pokoleń i związana z nią przemiana faz jądrowych.
Wybrane cykle rozwojowe u zielenic.
Dicyota- sporofit i gametofit są identyczne- roślina izomorficzna.
Laminaria- sporofit bardzo duży, gametofit niewielki- roślina heteromorficzna.
Morszczyn- jest to roślina diploidalna, czyli jest sporofitem. Zredukowany gametofit stanowią tylko gamety powstające w gametangiach zlokalizowanych w niektórych częściach sporofitu.
KRASNOROSTY
Są to glony o plesze zabarwionej na czerwono. Rzadko bywają jednokomórkowcami. Ściana komórkowa może być śluzowaciejąca, wysycona węglanem wapnia.
Rodzaje plechy:
1. budowa zewnętrzna
- nitkowata
- walcowata
- płatowata
- listkowata
- budowa wewnętrzna
- jednoniciowa
- wieloniciowa
Rozmnażanie
Krasnorosty mogą rozmnażać się:
- bezpłciowo
- płciowo
Przemiana pokoleń charakteryzuje się występowaniem trzech pokoleń.
1. haploidalny gametofit- wytwarza rodnie zwane karpogonami i plemnie zwane spermatangiami, jest jednopienny.
2. diploidalny karposporofit- kiełkuje z zygoty, rozwój przebiega na gametoficie. Wytwarza diploidalne karpospory.
3. diploidalny tetrasporofit- kiełkuje z karpospor, w wyniku mejozy produkuje haploidalne tetraspory, z których kiełkuje gametofit.
Krótka charakterystyka pozostałych gromad
Tobołki zwane również dinofitami są glonami jednokomórkowymi. Ściana komórkowa zbudowana jest z celulozy. Ma formę pancerzyka, na którym są dwie bruzdy: okrężna i podłużna. W nich znajdują się dwie wici. Przedstawicielami rej gromady są: Peridinium sp., Gymnodinium sp., Ceratium hirundinella.
Eugleniny, inaczej klejnotki są miksotrofami. Mogą odżywiać się samożywnie lub cudzożywnie w zależności od warunków życia. Posiadają dwie wici, stigmę- filtr światła, wodniczkę pulsującą. Są to cechy zwierzęce. Przedstawicielami są; Euglena sp., Trachelomonas sp., Phacus sp.
Chryzofity, przedstawicielem tej grupy są okrzemki. Są to glony jednokomórkowe lub żyjące w koloniach. Zbudowane są z krzemionkowego pęcherzyka. Składa się on z denka i wieczka. Rozmnażają się przez podział . każde z potomstwa otrzymuje jedną z części pęcherzyka, dobudowuje natomiast denko..
