Noce i dnie - biografia autora
Maria Dąbrowska z domu Szumska przyszła na świat 6 października 1889 roku w Russowie pod Kaliszem. Wychowała się w zubożałej rodzinie ziemiańskiej. Jej ojciec był powstańcem styczniowym, który w dorosłym życiu pracował jako zarządca majątków ziemskich. Uczyła się w prywatnej szkole Heleny Semadeniowej, potem w gimnazjum żeńskim, przeniosła się następnie do Warszawy, a stamtąd wyjechała na studia do Lozanny i Brukseli. Angażowała się w działalność polskich stowarzyszeń niepodległościowych. Do rodzinnego Kalisza wróciła w 1910 roku. Zaczęła pracować jako publicystka. Rok później wyszła za mąż za M. Dąbrowskiego, emigracyjnego działacza PPS. Po powrocie ze stypendium w Londynie opublikowała w „Echu Literacko-Artystycznym” pierwsze opowiadanie „We Francji... ziemi cudzej”. W trakcie I wojny światowej związana była z ruchem ludowym i niepodległościowym. W latach 1918-1924 pracowała w Ministerstwie Rolnictwa.
Maria Dąbrowska twórczość traktowała w dużej mierze jako przedłużenie swojej aktywności w życiu publicznym, oświatowym, robotniczym i ludowym. Protestowała przeciw ograniczaniu swobód obywatelskich. Znajdowało to odbicie w tomach opowiadań „Dzieci ojczyzny” (1918) i „Gałąź czereśni” (1922). Uwagę krytyki zwrócił „Uśmiech dzieciństwa” (1923), sukcesem zaś okazał się zaś tom „Ludzie stamtąd” (1926). W latach 1932-1934 wydawała kolejne tomu „Nocy i dni”. Postawę obywatelską zawarła w „Znakach życia” (1938) oraz dramacie historycznym „Geniusz sierocy”. Pisała także utwory dla dzieci i młodzieży „Marcin Kozera” (1927), „Przyjaźń” (1927), „Czyste serce” (1936). Podejmowała się także tłumaczeń. Podczas okupacji Dąbrowska przebywała w Warszawie. Wzięła udział w powstaniu. Po jego upadku schroniła się koło Łowicza. W 1945 roku wróciła do Warszawy. Dokumentem tych przeżyć jest jej „Dziennik”. W nim można zobaczyć także postawę wobec narastającej powojennej sowietyzacji Polski.
W 1945 napisała dramat „Stanisław i Bogumił”. W 1955 wydała opowiadania wojenne „Gwiazda zaranna”. Przez kilkanaście lat pracowała nad powieścią „Przygody człowieka myślącego”. Wydano ją w 1970 roku. Zmarła w Warszawie 19 maja 1965.
