Kordian - charakterystyka bohaterów

Głównym bohaterem jest oczywiście Kordian. Postać bardzo skomplikowana, niejednorodna, z otwartą historią wynikającą z niejednoznacznego zakończenia utworu.

Kiedy go poznajemy to młodzieniec, który trawiony jest „jaskółczym niepokojem”, ma poczucie bezsensu życia. Jako poeta próbuje to wyrazić w swojej poezji. Poczucie pustki w połączeniu z przekonaniem o tym, że jest niezrozumiany przez otoczenie, popycha go do samobójstwa. Po nieudanej próbie samobójczej bohater przemierza Europę w poszukiwaniu celu i sensu swojego istnienia. Szuka go w kontakcie w literaturze, miłości, religii. W końcu trafia na Mont Blanc, gdzie dokonuje aktu wyboru swojej drogi życiowej. Prezentuje się jako wyższy od innych, widzący więcej i lepiej, a jednocześnie cały czas ma wątpliwości co do własnych sił. Jako spiskowiec gotowy zabić cara przeciwstawia się całemu światu, w tym niedoszłym spiskowcom, ostatecznie jednak nie jest w stanie wykonać tego bardzo wątpliwego etycznie gestu, z czego sam zdaje sobie sprawę. Po nieudanym zamachu jeszcze raz jego wątpliwość w samego siebie zostaje poddana w wątpliwość w szpitalu wariatów. Kordian to postać o dobrym sercu, bardzo emocjonalna, żywiołowa, przeżywająca rzeczywistość na własny sposób. Permanentnie niestety towarzyszy mu uczucie niespełnienia, osamotnienia i niezrozumienia. To zaś pośrednio przyczynia się do rozdarcia wewnętrznego bohatera między poczuciem wielkości i wyjątkowości a przekonaniem o życiowej porażce.

Pozostałych bohaterów Kordiana można podzielić na bohaterów historycznych, fikcyjnych (realistycznych) oraz postaci fantastyczne.

Bohaterowie realistyczni, ale fikcyjni to:

Grzegorz – stary sługa, opiekun Kordiana, który chce w nim wzbudzić uczucia patriotyczne, pomóc w znalezieniu celu w życiu, natomiast jego opowieści nie przynoszą zakładanego skutku.

Laura – pierwsza ukochana Kordiana, starsza od niego, traktująca go jednak jak brata; ceniła jego wiersze, natomiast zupełnie nie rozumiała ukrytych za nimi dylematów egzystencjalnych.

Wioletta – włoska kochanka Kordiana, przepiękna kobieta, która uosabiała różnego rodzaju żądze, zainteresowanie dobrami materialnymi.

Papież – postać realistyczna, wzorowana na postaci Grzegorza XVI, który potępił powstanie listopadowe, postać, która jest bardziej politykiem niż przywódcą duchowym.

Prezes – postać wzorowana na Julianie Ursynie Niemcewiczu; starzec, który nie ma odwagi podjąć ryzyka i odpowiedzialności związanej ze spiskiem na życie cara; nie tylko sam nie jest gotów tego zrobić, ale i stara się hamować młodzieńczy zapał innych spiskowców.

Do bohaterów historycznych zaliczyć można:

Cara, czyli Mikołaja I, który swoją koronacją uruchamia etyczny problem spiskowców, którzy nie są gotowi zabić polskiego króla.

Wielkiego Księcia Konstantego – brata Mikołaja I, ożenionego z Polką, darzącego wielką sympatią polskich żołnierzy, którymi dowodził, ale jednocześnie człowieka, który był bardzo skomplikowany psychologicznie.

Przywódców powstania listopadowego, który zostają „stworzeni” w Przygotowaniu – gen. Józefa Chłopickiego, księcia Adama Czartoryskiego, gen. Jana Krukowieckiego, Joachima Lelewela.

W grupie bohaterów fantastycznych wskazać należy na:

Szatana, który próbuje przejąć władzę nad światem, m.in. przez wpływanie na przebieg wydarzeń historycznych (nawiązanie do powstania listopadowego).

Strach i Imaginację – postaci pełniące funkcję upostaciowionych emocji i dylematów targających Kordianem.

Doktora – kolejne wcielenie Szatana, którego celem jest zburzenie wiary Kordiana we własne przekonania.