Jak nauczyć się wielu języków? Oto metody, które musisz poznać

Znajomość przynajmniej jednego języka, poza ojczystym, jest dzisiaj właściwie obowiązkiem – bez tego trudno ubiegać się o pracę i podróżować. Są jednak osoby, które nie poprzestają na jednym języku i uczą się kolejnych – przynajmniej w stopniu umożliwiającym komunikację. Jak wielu języków można się nauczyć, by sprawnie się komunikować? W jakim języku myślą osoby wielojęzyczne? Wyjaśniamy!

Spis treści:

Ilu człowiek może nauczyć się języków?
Co trzeba zrobić, by nauczyć się wielu języków?
W jakim języku myśli człowiek wielojęzyczny?
W jakim języku myśli człowiek głuchoniemy?

Ilu człowiek może nauczyć się języków?

Szacuje się, że obecnie na świecie istnieje około 7 tysięcy języków. Niektórymi z nich posługują się miliony ludzi, z kolei innymi – jedynie garstka. To, ilu języków można się nauczyć, zależy w dużym stopniu od indywidualnych predyspozycji i oczywiście od czasu, którym dysponujesz. Kluczem do przyswojenia dużej liczby języków jest ponadprzeciętna sprawność pamięci i szybkość uczenia się. Ogólna inteligencja nie ma za to w tym przypadku dużego znaczenia. Przyjmuje się, że człowiek może nauczyć się 10 języków – jest to liczba szacunkowa, podawana na podstawie biografii znanych poliglotów. Niestety bardzo mało jest na ten temat badań naukowych, gdyż próba, którą można byłoby zbadać, jest zwyczajnie zbyt mała.

Znane są w historii przypadki osób, które komunikowały się (a przynajmniej twierdziły, że znają) więcej niż 10 języków. Osoby takie nazywane są hiperpoliglotami. Co sprawia, że są w stanie zapamiętać tak wiele słów i konstrukcji w różnych językach? Choć funkcjonalna anatomia mózgu wciąż w dużej mierze pozostaje zagadką, językoznawca i neurobiolog z University of California w Los Angeles, John Schumann sugeruje, że być może mózg hiperpoliglotów znacznie różni się od mózgu „zwykłych” ludzi. Potwierdzają to badania, które naukowcy z berlińskiego Instytutu Badań nad Mózgiem przeprowadzili w 2004 roku. Porównali oni wówczas mózg znanego hiperpoligloty Emila Krebsa z mózgiem osoby, która nie ma zdolności porozumiewania się wieloma językami. Zmiany zauważyli w obrębie obszarów odpowiedzialnych za:

przetwarzanie prozodii, czyli cech, które nadają brzmieniowy charakter wypowiedzi (intonacja, akcent, rytm mowy),
operacji na dźwiękach mowy,
złożone procesy metajęzykowe, czyli na przykład umiejętne używanie gramatyki i stosowanie zasad językowych.

Przeczytaj również: Ty purwykołcie i chałapudro! Czy można ładnie przeklinać po polsku?

Co trzeba zrobić, by nauczyć się wielu języków?

Wychowanie wielojęzycznego dziecka wymaga znajomości odpowiednich technik. Najczęściej używane są dwie:

OPOL, czyli One Parent One Language – polega ona na tym, że każdy z rodziców mówi do dziecka w swoim własnym języku i wówczas jest ono wystawione na ekspozycję na oba języki w podobnym stopniu,
mLaH, czyli Minority Language at Home – która polega na tym, że rodzice posługują się językiem mniejszościowym w domu, niekoniecznie będącym językiem ojczystym; języka większościowego (społeczności, do której przynależy, czyli najczęściej kraju, w którym mieszka) dziecko uczy się zaś na zewnątrz: w przedszkolu, szkole, na podwórku, etc.

Co trzeba zrobić, by nauczyć się wielu języków, będąc dorosłym? Przede wszystkim należy znaleźć dla siebie odpowiednią metodę. A tych jest bardzo wiele. Do najpopularniejszych należą:

metoda Berlioza – podczas nauki tą metodą w ogóle nie używa się ojczystego języka; zajęcia polegają głównie na konwersacji i zwykle prowadzi je native speaker,
metoda Callana – ta metoda odzwierciedla sposób, w jaki języka uczy się małe dziecko, czyli słuchając i automatycznie powtarzając; gramatykę w tym przypadku uczniowie przyswajają sobie poniekąd „przy okazji”, powtarzając proste, wzorcowe zdania,
metoda komunikacyjna – nauka tą metodą stawia na umiejętność dogadania się uczniów w codziennych sytuacja – w trakcie zajęć odgrywa się więc codzienne scenki.

Projekt bez nazwy (1) — Osoby dwujęzyczne najczęściej mają rodziców różnych narodowości /fot. CanvaPro

W jakim języku myśli człowiek wielojęzyczny?

Człowiek wielojęzyczny to osoba, która posługuje się kilkoma językami na poziomie języka ojczystego. Najczęściej spotyka się ludzi, którzy świetnie mówią w dwóch językach – ma to zwykle miejsce, gdy pochodzą z rodziny, w której rodzice posługiwali się dwoma językami. Wielojęzyczność nie jest cechą nabytą, ale procesem – zarówno jednego, jak i drugiego języka dziecko musi się nauczyć.

Zdecydowanie rzadziej spotyka się osoby wielojęzyczne – opanowanie kilku języków na poziomie takim, jak ojczysty jest niezwykle trudne i czasochłonne. Ponadto wymaga to po prostu częstej praktyki, co nie zawsze jest łatwe, gdy mieszka się w jednym kraju i nie ma styczności z innymi językami na co dzień.

Niezmiernie ciekawe jest to, w jakim języku myśli człowiek wielojęzyczny. To zależy od sytuacji. Z reguły, nawet jeśli dziecko dobrze posługuje się dwoma językami, jeden z nich jest dominujący. Często dzieci mówią w jednym języku, a w myślach tłumaczą sobie go na drugi.

Według naukowców, mówienie w obcym języku przekłada się także na zachowanie – w końcu dany język należy do całej kultury, na którą składa się na przykład specyficzny sposób okazywania emocji czy akcentowanie pewnych zachowań. Wystarczy porównać, jak zmienia się mimika i sposób wypowiadania osób, mówiących po hiszpańsku i po angielsku.

Przeczytaj również: Łokno, zerka, chodzo… Czy mówimy po polsku, jeśli posługujemy się gwarą?

W jakim języku myśli człowiek głuchoniemy?

Osoby głuchonieme od urodzenia nie myślą słowami, ale obrazami i uczuciami albo znakami. Odbierają bowiem świat za pomocą wzroku, dotyku, smaku czy zapachu oraz za pomocą obrazów i emocji towarzyszących im w związku z daną sytuacją. Nie myślą więc słowami, lecz obrazami, znakami. Jeśli dziecko urodziło się w rodzinie niesłyszącej, posługującej się znakami języka naturalnego, wówczas będzie myślało i mówiło właśnie w takim języku.

Znajomość języka obcego to w dzisiejszym świecie nie tyle zaleta, co must-have. Większość pracodawców za oczywistość bierze to, że kandydat będzie w stopniu komunikatywnym porozumiewał się na przykład językiem angielskim. Dopiero kolejne języki stają się atutami. Ilu maksymalnie można się nauczyć? Nie ma na ten temat wystarczającej ilości badań naukowych, ale szacuje się, że około 10.