Wszyscy ludzie żyjący w dzisiejszych społeczeństwach mają określone prawa. Stopień korzystania z nich oraz zakresie w jakim się je łamane, jest zależne od wydarzeń, sytuacji politycznej i społecznej w poszczególnych państwach na całym świecie. Wszyscy doskonale wiemy, iż prawa człowieka powszechnie były łamane w trakcie trwania II wojny światowej. Miało to postać Holocaustu, poniżania ludzi i wiele innych. Prawa łamano także później w państwach totalitarnych. Jako inny przykład można podać wiek XIV, kiedy to, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, ludzi czarnoskórych traktowano jako niewolników. Powszechnie zostało przyjęte, że szanowanie praw człowieka, jest przedmiotem troski całej społeczności międzynarodowej, a nie tylko indywidualną sprawą jakiegoś państwa. I faktycznie, społeczność międzynarodowa przywiązuje ogromną wagę do przestrzegania praw człowieka.
Najważniejszym dokumentem ideologicznym dotyczącym ochrony praw człowieka jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Dokument ten został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Miało to miejsce dziesiątego grudnia 1948 roku. Deklaracja została przyjęta razem z rezolucjami, które dotyczą prawa do petycji, rozpowszechniania wiadomości dotyczących Powszechnej Deklaracji, losu mniejszości narodowych, oraz sporządzenia projektu paktu, a także projektu dotyczącego przepisów wykonawczych.
Jest bardzo wiele, różnych przyczyn nieprzestrzegania praw człowieka. Wynikają one głównie z odmienności oraz różnic pomiędzy poszczególnymi krajami.
Prawne przyczyny łamania praw:
Liczne państwa świata nie zostały związane konwencjami, gdyż uznały je za niezbyt doskonałe, oraz za bardzo restrykcyjne albo ograniczające skuteczność prowadzonej przez nie polityki. Działania sprzeczne z konwencjami mają usprawiedliwienie właśnie w braku ratyfikacji tych konwencji. Przykładem może być prawo do życia, które jest zagwarantowane poprzez zakazanie kary śmierci. Jednak wiele państw jest zdania, iż w warunkach bardzo wysokich wskaźników przestępczości, groźba najwyższego wyroku stanowi pewnego rodzaju prewencję. W państwach gdzie wykonuje się karę śmierci, w 1996 roku zasądzono aż 7017 właśnie takich wyroków, a 4200 z niech zostało wykonane. Najczęściej egzekucje dokonywane były w Iranie, Chinach, w Rosji i na Ukrainie. Podobne zjawiska, jednak w dużo szerszej skali mają miejsce w odniesieniu do szczegółowych praw.
Polityczne przyczyny łamania praw:
Mimo iż świat jest coraz bardziej cywilizowany oraz coraz powszechniej przestrzega reguł demokracji, to jednak nadal w wielu krajach mają miejsce rządy autorytarne, które nie dopuszczają do realizacji praw politycznych albo które uznają je wyłącznie formalnie. W Korei Północnej, w Chinach, na Kubie, w Indonezji czy w Iraku wszystkie wolności polityczne są tolerowane tylko w zakresie takim, w jakim są one zgodne z państwową polityką. Wyrażanie innych poglądów, manifestowanie swoich racji przez gromadzenie się albo tworzenie różnych organizacji opozycyjnych jest zagrożone sankcjami ekonomicznymi, karnymi albo prześladowaniami, które spychają ich uczestników do pozycji dysydenckich. Nawet kraje, które są formalnie demokratyczne łamią prawa człowieka w niektórych okolicznościach. Widoczne jest to zwłaszcza w krajach z nową demokracją, gdzie kultura prawna i polityczna jest dosyć niska, zaś wieloletnie dyktatorskie nawyki władz publicznych wyrażają się w tłumieniu wszelkich wystąpień antyrządowych, w dyskryminowaniu działaczy opozycyjnych, w likwidacji niewygodnych dla polityków środków przekazu.
Prawa anty-dyskryminacyjne łamane są także bardzo powszechnie w stosunku do kobiet, które są nie dopuszczane do niektórych stanowisk zawodowych, do funkcji publicznych. Na ogół oferuje się kobietom także znacznie mniejsze zarobki.
W licznych krajach prawa do godności ludzkiej przegrywają w chwili zetknięcia się ze służbą wojskową, z organami ścigania oraz z praktykami stosowanymi w więzieniach. Powszechnie dopuszczane jest znęcanie się nad rekrutami, pobicia zatrzymanych lub aresztowanych oraz nieludzkie warunki życia, które panują w więzieniach. Wszelkim nieprawidłowościom sprzyja dodatkowo fakt, iż dzieje się w ten sposób w krajach, będących ważnymi partnerami ekonomicznymi albo politycznymi w stosunkach międzynarodowych. Zatem zamiast publicznego potępienia oraz restrykcji spotyka te kraje tylko łagodna perswazja, która nie ma znamion ingerowania w sprawy wewnętrzne oraz nie zakłóca współpracy.
Warunkiem sprzyjającym łamaniu praw człowieka jest często wojna. Wojny, które są prowadzone współcześnie dowodzą, iż państwa które w nich uczestniczą zapominają o wszystkich prawach którymi są powiązane. Naruszają one podstawowe prawa jednostek, poprzez nieprzestrzeganie konwencji genewskich, dochodzi tam nawet do ludobójstwa. Można to było obserwować na przykład w wojnach prowadzonych w Afryce, a zwłaszcza w Rwandzie, w Zairze, w Burundi a także w wojnach w byłej oraz obecnej Jugosławii ( np. Kosowo ).
Ekonomiczne przyczyny łamania praw:
Ekonomiczne przyczyny nieprzestrzegania czy też łamania praw człowieka można znaleźć najczęściej w krajach bardzo słabo rozwiniętych. Biedna, niewykształcona oraz pozbawiona podstawowych warunków do życia ludność, nie umie wyegzekwować praw jej przysługujących, często nawet ich sobie w ogóle nie uświadamia. Ludzie ci żyją na marginesie wszelkich procesów cywilizacyjnych, często walcząc przy tym o przeżycie. W państwach, gdzie ludzie żyją w przeludnionych slumsach, gdzie pozbawieni są elementarnej infrastruktury sanitarnej, gdzie ludzie często głodują, a nawet chorują z niedożywienia, prymitywne więzienia nie mogą nikogo dziwić. Podobnymi przyczynami tłumaczyć można fakt, iż około 250 milionów dzieci na całym świecie (co trzecie dziecko w Afryce oraz co piąte dziecko w Ameryce Łacińskiej) musi pracować zawodowo. Wykorzystywanie dzieci jako taniej siły roboczej, zwłaszcza w formach ekstremalnych nosi znamiona niewolnictwa, i bardzo rzadko kiedy wynika z dobrowolnego wyboru. Najczęściej jest to konieczność, dla której alternatywą jest albo prostytucja albo handel narkotykami.
Kulturowe przyczyny łamania praw:
Prawa człowieka narodziły się w państwach najwyżej rozwiniętych, które wywodzą się z kręgu kultury europejskiej. Dlatego też w znikomym stopniu uwzględniają religię, obyczaje, prawa czy tradycje z innych kultur. Powszechny charakter praw człowieka nie jest wystarczający do odrzucenia ich. Rytualne okaleczenia, kary za naruszanie lokalnych kwestii są nieadekwatne do popełnionego wykroczenia i nie spełniają europejskich norm pojmowania sprawiedliwości, ponadto społecznie zaakceptowana dyskryminacja niektórych grup ludności ciągle stanowią bardzo trudny problem do rozwiązania. Jako przykład można tu podać sposób w jaki traktowane są kobiety w ortodoksyjnym islamie. Oprócz tego, że sprowadza on role społeczne kobiet do dwóch funkcji, a mianowicie żon oraz matek, to jeszcze jak na przykład w przypadku Talików afgańskich, zakazuje on kobietom wykonywania pracy zawodowej, ponadto ogranicza im prawo do poruszania się, do korzystania z publicznych instytucji itp. Wniosek stąd taki, że aby prawa człowieka powszechnie były przestrzegane potrzebna nie tylko norm ich gwarantujących czy instytucji kontrolujących, ale także trzeba spełniać szereg innych, różnych warunków. Najważniejsze jest jednak to, żeby ludzie byli świadomi praw jakie i przysługują, żeby rządy państw chciały je urzeczywistnić oraz żeby miały prawne podstawy egzekwowania.
Nasuwa się zatem pytanie, o to kto odpowiada za nieprzestrzeganie praw człowieka oraz od kogo należy się domagać respektowania tych praw. Sądzę, że my sami jesteśmy odpowiedzialni i od nas zależy czy prawa są łamane. Nie możemy zapominać o biednych oraz poszkodowanych ludziach, musimy także pamiętali, iż są ludzie, pokrzywdzeni przez jakichś oprawców. Jednak główna odpowiedzialność spada na państwo, bo właśnie ono powinno być odpowiedzialne za całe życie społeczne. Prawa człowieka to wartość najwyższa. Coraz częstsze jest jednak łamanie tych praw, jest to obecnie wręcz problemem globalnym. Bo terroryzm, który zwłaszcza nie przestrzega praw człowieka jest już wszędzie. Jednak jeśli do walk z terroryzmem sięgnie się po metody takie jak stosują terroryści, to wówczas upodobni się też do nich, przez co zostaną spełnione ich cele.
Komentarze (0)