W swojej pracy pragnę zaprezentować Buddyzm. Bierze on swoje korzenie z systemu nazywanego etyczno - soteriologicznym. Jej twórcą jest popularny Budda, czyli Siddharta Gautama żyjący w latach około 560 - 480 p.n.e. w V wieku p.n.e. Kolebką tej religii są północne krańce Indii, skąd stopniowo zaczęła ogarniać swym zasięgiem cały Półwysep Indyjski. Przez kilka kolejnych stuleci opanowała tereny południowo - wschodniej, wschodniej a także środkowej Azji, istniejąc tam aż do dnia dzisiejszego. Jej koncepcje wywodzą się spośród rodzimych tradycji, pojęć oraz wierzeń, zbieżnych dla niemal wszystkich religii z obszaru Indii. Nauki z początkowego okresu istnienia Buddyzmu, propagowane przez samego założyciela tego wyznania jest niezwykle trudno zrekonstruować ze względu na niezachowanie się pism. Ich opracowaniem zajmowali się uczniowie Buddy, wiernie oddając jego słowa. Głosił on kazania w sposób, dzięki któremu łatwiej było przyswoić ich treść. Dotyczyły one fundamentów wiary oraz sposobu pojmowania prawd w niej zawartych. Jak każda religia tak i Buddyzm przechodził stopniowo przez kolejne etapy zmieniając swą postać. Wraz z ekspansją terytorialną wchłaniane były zwyczaje i wierzenia ludności zamieszkującej tamtejsze obszary. Mimo prób utrzymania spójności podejmowanych na synodach nie udało się powstrzymać rozłamu na 2 główne nurty: "hinajany" i "mahajany", który miał miejsce w początkach naszej ery a także trzeciego o nieco mniejszym znaczeniu tzw. "mantrajany" około V wieku naszej ery. Wszystkie odłamy zachowały jednak istotę nauk pierwotnych aż do dziś.

Główne dogmaty wiary Buddyzmu, zostały spisane przez wyznawców "hinajany" w języku "pali" w czasie pierwszego stulecia naszej ery, tworząc tym samym utworzyły kanon wiary tej religii. Jak się okazało większość zachował się do czasów współczesnych w Sri Lance natomiast reszta w sanskrycie na obszarze Indii. Przetrwały także spora ilość różnego rodzaju dzieł sakralnych, komentarzy czy też legend itd. jak również księgi kanoniczne w wydaniach tybetańskim oraz chińskim.

Buddyzm to religia ateistyczna. Żadnej większej roli nie odgrywają tutaj bogowie w stosunku do indywidualnej ścieżki jednostki w kierunku doskonalenia się oraz wyzwolenia. Najistotniejszą rzeczą jest kwestia cierpienia, którą obejmują tzw. cztery szlachetne prawdy. Budda przedstawił je w miejscowości Benares (waranami) podczas pierwszego kazaniu. Priorytetowy cel życia człowieka to uwolnienie się od cierpienia, czyli tzw. kręgu wcieleń i osiągnięcie równowagi duchowej, wyzbycie się jakichkolwiek pragnień i dojście do stanu tzw. nirwany. Człowiek nieustannie ewoluuje i przechodzi w następujące nieustannie po sobie kolejne byty składające się na osobowość ludzką. Byty ewoluują pod wpływem działania tzw. "dharm", podlegających ściśle prawu przyczynowości, rozliczając jednostkę za dobre oraz złe uczynki. Od tego jaką wartość pod względem etycznym uzyskają dokonane uczynki (tzw. karman), zależy forma kolejnego wcielenia. Im więcej dobrych tym lepszy byt. Stan nirwany najprościej można osiągnąć będąc odizolowanym od zewnętrznego świata, w rejonie gminy zakonnej, czyli klasztorze. Stanowią one jedyne organy w strukturze Buddyzmu. Na początku mogli do nich wstępować wyłącznie mężczyźni (były to tzw. sangha) a nieco później lecz jeszcze za czasów Buddy również kobiety. W zakonie obowiązuje surowa dyscyplina skupiona na treningu trzech głównych cnotach tej religii jakim są:

  1. "Majtki" oznaczające uczuciu przyjaźni w stosunku do każdego stworzenia.
  2. "Ahinsie" zakładające nieuszkodzenie komukolwiek.
  3. "Karunie", czyli życie w miłosierdziu a także prowadzenie na różne sposoby medytacji.

Obowiązuje także opanowanie zmysłów a także celibat. Zakony stanowiły ważne ośrodki, w których z powodzenie rozwijało się życie religijne jak również naukowe i artystyczne. Otwierano tam ogromne uczelnie m.in. tj.: w Indiach "Nalanda" oraz "Wikramaśila", w których pobierały naukę całe rzesze studentów z obszaru całej Azji.

Aby stać się jednym z wyznawców i członków Buddyzmu nie trzeba spełniać żadnego formalnych wymagań, nie ma również ograniczeń ze względu na status społeczny (kastę) czy też rasę. Buddystą jest osoba postępująca zgodnie z zasadami tej religii - tylko a może aż tak wiele! Jako wyznanie dominujące funkcjonuje w: Sri Lance, Birmie, Tajlandii, Laosie, Kambodży, Nepalu a także Bhutanie. Wielu wyznawców buddyzmu zamieszkuje również: Chiny, Koreę Południową, Japonię, Wietnam, Mongolię, Indonezję, Malezję, Rosję oraz Indie. Liczba wyznawców na całym świecie szacowana jest na około sześćset milionów osób (dane na podstawie Kongresu dwu i pół tysiąclecia śmierci Buddy, który miał miejsce w 1956roku).

Znaczącym wydarzeniem we wzajemnych stosunkach Chrześcijan z wyznawcami Buddyzmu stał się Sobór Watykański Drugi. Dwudziestego ósmego października 1965 roku podczas siódmej sesji zatwierdzono Deklarację "Nostra aetate". Stanowi ona pierwszym oficjalny dokument Soboru skierowany ku religii spoza kręgu Chrześcijańskich wyznań. Treści zawarte w deklaracji to dowód otwarcia się Kościoła na dialog z innymi religiami, "zakładający uznanie godności oraz wolności każdego człowieka i jego prawa do wyrażania własnych poglądów (nawet obiektywnie błędnych) z racji światopoglądowego pluralizmu, wolności sumienia i religii oraz tolerancji" (…) "tworzy on wspólnotę zbawienia o charakterze sakramentalnym, oddaną ze wszystkimi swymi elementami ludzkości i światu, jako znak i narzędzie pokoju na ziemi".,.

Od tego dnia Soboru stosunki pomiędzy obiema religiami stają się zdecydowanie bardziej zażyłe i intensywne a także są realizowane w ramach nowatorskich form współpracy. Dobra wola i inicjatywa wypływają z obydwu stron na całym świecie, nie są dziełem przypadku i niosą ze sobą "dobre owoce". Gorącym zwolennikiem pojednania obu religii był Papież Jan Paweł II, który swym słowem i przykładem dawał wyraz znaczeniu tego dialogu. W czasie swoich pielgrzymek w rejon dalekiego wschodu spotykał się a także rozmawiał z najwyższymi obecnie reprezentantami Buddyzmu.

W ramach rewanżu wyznawcy tej religii w celu zbliżenia i umacniania wzajemnych relacji uczestniczyli w Światowym Dniu Modlitwy o Pokój,który odbył się w Asyżu dwudziestego siódmego października 1986 roku.

Jest jeszcze zbyt wcześnie by stwierdzić, iż obie religie osiągnęły założony cel ale są na dobrej drodze ku temu. Potrzeba jeszcze sporego zaangażowania, odwagi oraz modlitwy, jednak w pierwszym rzędzie jak mówi H. Waldenfels, "trzeba zadbać o wzajemne zrozumienie się, nie starając się wpisać siebie nawzajem we własną duchową perspektywę. Taka postawa jest wyrazem szacunku dla podmiotowości partnera rozmowy. Trzeba najpierw poznać to, czym i jakim jest ten drugi, jakim chce być i jak sam siebie pojmuje". Do tego niezbędna jest nie tylko wiedza z zakresu pobieżnej znajomości prawd wiary partnera w procesie dialogu ale także próba postawienia się na miejscu wyznawców tej drugiej religii i poznanie ich światopoglądu.

Źródła:

  1. Encyklopedia PWN
  2. Internet