Szczęście jest tematem bardzo popularnym w czasach współczesnych. Jest wielu ludzki którzy piszą na jego temat traktaty i hymny, jest to wreszcie popularny temat ludzi zajmujących się takimi kierunkami nauki jak: psychologia, czy tez psychiatria. Ich zainteresowanie jest wynikiem tego, iż jest to kwestia bardzo ważna, a jednocześnie niezwykle delikatna, w życiu i rozwoju każdego człowieka.
Sam termin 'szczęście' niesie ze sobą coś dobrego. Ale należy na nie patrzeć od dwóch stron. Jedna ze stron, to spojrzenie przedmiotowe, które oznacza dodatkowe wydarzenie. Druga strona szczęścia, ma znaczenie podmiotowe, które oznacza dodatkowe przeżycie. Występują jeszcze dwa rodzaje rozumienia i interpretowania szczęścia, ale występują one w filozofii, natomiast nie występują, albo przynajmniej sporadycznie w życiu człowieka. One również dzielą się na przedmiotowe i podmiotowe. Przykładem przedmiotowego szczęścia filozoficznego, może być zdanie: "Szczęście, czego mi nie dało, tego mi nie będzie brało". Albo też inne zdanie Mikołaja Reja: "Kogo szczęście wyniesie, niech się upaść boi". W obu tych zdaniach szczęściem będzie pomyślność, albo też powodzenie w życiu. Identyczne znaczenie występuje w takich stwierdzeniach, jak: "szczęście w grze w karty", albo też "szczęście do interesów". Drugim przykładem, szczęścia podmiotowego występującego w filozofii, jest stan intensywnego upojenia się, czy radości. Istotą tego przypadku, jest to co człowiek doznał, przeżył. Szczęście które tutaj występuje, ma charakter czysto psychologiczny. Pomimo tego, że w obu przykładach pojawia się termin 'szczęście' i oznacza coś dodatkowego, to znaczenia ich są różne. W żadnym z tych przypadków, nie oznacza ono dużego i najważniejszego dobra, do którego należy dążyć. Celem działania człowieka nie może stać się pomyślność, ponieważ jest to uczucie które pojawia się w człowieku bez względu, jakie działania podejmie. Sama w sobie jest mało warta, albo w ogóle nic. Wartości nabiera w momencie, kiedy człowiek zaczyna ją odczuwać. Każdy człowiek pragnie i dąży do szczęścia, aby dobrze układało mu się w życiu, pragną aby to życie stało się dla nich łaskawe i radosne, ale niestety czasami los bywa bardzo okrutny. A czasami jest tak, że największa pomyślność, nie jest źródłem największej radości. W interpretacji i rozumieniu psychologicznym szczęście nie powinno stać się celem człowieka i jego dążeń. Często jest tak, że to co jest intensywne, jest krótkotrwałe, podobnie jest i z radością. Tak interpretowane szczęście, również jest krótkotrwałe i przelotne. Jest to niewiele, aby mogło stać się celem życia człowieka. Sam Marek Aureliusz o tym mówił w ten sposób: "Któż będzie otaczał czcią coś z tego, co nieustannie przepływa? To jak gdyby ktoś próbował umiłować jednego z przelatujących wróbli". Myślę że jest to niezwykle trafne podsumowanie.
Człowiek współczesny, kiedy mówi i rozważa kwestię szczęścia, czuje że jest to dla niego największe dobro, do którego i które może osiągnąć człowiek. W mowie potocznej, czasami szczęście występuje, jako jedna chwila, jakiś moment. Nie jest ważne ile trwa, może nawet krótko, aby była radosną. Z kolei w rozumieniu filozoficznym, szczęściem nie jest coś co trwa przez krótki czas, ale przeciwnie, szczęście jest czymś trwałym. Szczęściem dla filozofów z epoki starożytnej było, posiadanie największych i najbardziej pożądanych dóbr. Podobnie szczęście było rozumiane w okresie średniowiecznym. Nowożytność za pełnię szczęścia uważała radość z życia i z tego co ono ze sobą niesie. Dobra materialne są koniecznie potrzebne do poczucia szczęścia. Człowiek który nie posiada żadnych dóbr, mało prawdopodobne jest, aby był on szczęśliwy.
Wyróżniamy cztery teorie szczęścia:
- człowiekiem szczęśliwym jest ten, kto ma sprzyjający w życiu los
- kto doznał najbardziej intensywnej radości
- ten kto posiada najbardziej pożądane dobra
- każdy kto czuje zadowolenie ze swego życia
Każdy kto mówi o szczęściu swoim, albo kogoś innego, zawsze skupia się wokół jednego z tych czterech teorii. Często zdarza się tak, kiedy człowiek mówi o szczęściu kogoś innego, to ma na myśli teorię pierwszą, albo trzecią. Z kolei kiedy mówi o szczęściu swoim, to mówi w oparciu o teorię drugą, albo czwartą.
Podsumowując te wyżej opisane rozważania, można powiedzieć, że szczęściem jest jakieś poczucie zadowolenia. Ale trzeba od razu przyznać, że nie każde zadowolenie jest szczęściem. Nawet czasami jest tak, że zadowolenie z życia swojego, nie jest równoznaczne z poczuciem szczęścia. Trwałe i pełne szczęście, jest dla człowieka ideałem, do którego powinien dążyć. Ale również należy przyznać, że takiego szczęścia nie osiąga się w życiu doczesnym człowieka. W tym miejscu należy dokonać rozróżnienia na szczęście idealne i realne. Prawdziwym szczęściem, jest poczucie zadowolenia z całego życia swojego. Życie człowieka naznaczone jest pewnymi brakami, które jednocześnie są konieczne i nieuniknione. Aby nasze życie nabrało radości, znaczenia i większej wartości, musi być przeplatane cierpieniem, aby po nim następowała błoga dla człowieka ulga. Potrzebne jest w życiu człowieka doznanie uczucia głodu, po to, aby docenić wartość jedzenia, czy doświadczenie wojny, aby zrozumieć i docenić wartość pokoju. Tego typu doznania, zarówno pozytywne, jak i negatywne, maja wpływ na rozwój i wartość ludzkiego życia i szczęścia. Gorzej przedstawia się sprawa z poczuciem stałego zadowolenia w szczęściu. Nie jest to możliwe, aby człowiek nieustannie mógł cieszyć się życiem. Jest to uczucie niemożliwe do doznania, dla człowieka i jego psychiki. Stale odczuwalna przyjemność staje się nudna, a czym dłużej trwa staje się cierpieniem i męką dla człowieka. Odczuwanie przyjemności, musi być doznawane w przerwach, aby takowym było dla ludzi. Już okres starożytny wyróżnił cztery rodzaje szczęścia. Są to:
- przyjemne wrażenia doznawane przez zmysły
- przyjemne wrażenia wywoływane wykonywanymi czynnościami
- przyjemności jakich doznajemy w wyniku najwyższego dobra, jak na przykład poznanie, czy też piękno
- przyjemności wywołane sukcesem w osiągnięciu zamierzonego celu
Te cztery teorie przyjemności, były odpowiednikami czterech teorii szczęścia, które wymieniłem wyżej. Stworzone one zostały dość wcześnie. Były one aktualne i ciągle obowiązujące przez długi czas. Tego podziału używali zarówno filozofowie, jak i przeciętni ludzie. W ciągu wieków, wiadomym jest, że jedne zyskiwały na wartości, a inne stawały się mniej ważne. I tak było na zmianę.
Człowieka jest ukształtowana tak, że niektóre doznania przebiegają u niego przez świadomość, a niektóre znowu pozostawiają swój ślad w człowieku na dość długi czas. Szczęściem dla człowieka, jest poczucie zadowolenia, które sięga bardzo głęboko do jego wnętrza. Człowiek który doznaje uczuć powierzchownych, nie odczuwa pełnego zadowolenia. Kto skupia się i żyje głębiej, a nie pobieżnie, to zarówno jego cierpienia, jaki i poczucie zadowolenia, sięgają i dają się odczuć znacznie głębiej i intensywniej. Życie takiego człowieka przeplata się raz szczęściem, a innym razem cierpieniem. Człowiek który żyje płytszymi doznaniami, odczuwa przykrość, albo przyjemność, ale nigdy nie odczuwa szczęścia i cierpienia. Codzienne życie blokuje człowiekowi głębsze doznania. Aby doznawać szczęścia, konieczne jest głębsze zejście i skłonienie się ku swemu wnętrzu i życiu. W poczuciu zadowolenia mamy do czynienia z częścią uczuciową albo, lub, i z częścią intelektualną. Poczucie zadowolenia wywołuje w człowieku pozytywne emocje, a także pozytywna ocenę swojego życia. Aby ludzie mogli być zadowoleni ze swojego życia, muszą rozumieć sens i cel tego życia.
Podsumowując całokształt przeprowadzonych rozważań, można powiedzieć, że szczęściem jest zadowolenie z życia, oparte na trwałym szczęściu. Przyjemności są owocem nie tylko chwilowej postawy człowieka, ale również od stałych jego możliwości i predyspozycji. Są ludzie, którzy wszelkie porażki przyjmują z żartem i humorem, natomiast spotykamy i takich którzy przyjemności znoszą z przykrością i narzekaniem. Dyspozycje, które SA obecne w człowieku, bez względu na to czy SA one wrodzone, czy też nabyte, w osiągnięciu i poczuciu szczęścia, znaczą o wiele więcej niż pomyślnie układający się los.
