Zarówno cła, jak i podatki są instrumentami wykorzystywanymi przez państwo do regulowania wymiany handlowej.
Cło stanowi opłatę, jaką pobiera się w związku z przekroczeniem przez produkt granicy celnej danego państwa. Dotyczy to więc sytuacji, przywozu, wywozu i przewozu towaru przez granicę celną. Cła od dosyć dawna funkcjonują w gospodarce. De facto stanowią one podatek pobierany przez państwo ze względu na fakt przekroczenia granicy. Opłacenie cła jest warunkiem umożliwiającym wwiezienie towaru do kraju.
Celem stosowania ceł jest podwyższenie ceny danego produktu i obniżenie w ten sposób jego konkurencyjności w stosunku do analogicznych produktów oferowanych na wewnętrznym rynku. Cło jest wkalkulowywane w cenę importowanego towaru, przez co często jest droższe od rodzimych wyrobów. Tak więc cła są stosowane przez państwa w celu ochrony wewnętrznego rynku - ochrony interesów przedsiębiorców i nabywców. Nakładanie ceł może wpływać również na zyskowność danej branży, tempo jej rozwoju, a także stopień akumulacji kapitału. Ponadto stosowanie ceł wyrównuje poniekąd warunki produkcji i możliwości sprzedaży w poszczególnych gospodarkach.
Innym instrumentem oddziałującym na cenę produktów są podatki. W celu ochrony rodzimych producentów i sprzedawców państwo nakłada podatki importowe, stanowiące swoistą opłatę wliczoną do ceny produktu, którą pośrednio pokrywają nabywcy. Poza tym podatkami pośrednimi objęte są także inne produkty oferowane na rynku. Może to w efekcie prowadzić do wzrostu cen także krajowych wyrobów i do podniesienia ogólnego poziomu cen krajowych.
Główna różnica między cłami a podatkami polega na tym, że cła dotyczą wyłącznie produktów pochodzących z zagranicy i przekraczających granice celne danego państwa, zaś podatki mają charakter bardziej wyrównawczy i dotyczą wszystkich produktów (importowanych oraz rodzimych). W związku z regulacjami międzynarodowymi (porozumienie GATT oraz późniejsze porozumienie w sprawie powołania WTO - w szczególności artykuł III) w obrocie handlowym częściej występują podatki. Jest to związane z koniecznością stosowania tego typu narzędzi w jednakowym stopniu w odniesieniu do krajowych produktów jak i do importowanych towarów.
