CEFTA (ang. Central European Free Trade Agreement) oznacza Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu. Zostało ono zawarte pomiędzy Polską, Węgrami, Czechami oraz Słowacją 21. grudnia 1992 roku w Krakowie. W późniejszych latach do CEFTA dołączyły: Słowenia, Rumunia i Bułgaria.
Przedmiotem CEFTA była liberalizacja wymiany handlowej pomiędzy tymi państwami (nie odnosiło się to do wymiany pomiędzy Słowacją i Czechami, które po rozpadzie Czechosłowacji zachowały względem siebie unię celną i walutową). Porozumienie przewidywało stworzenie strefy wolnego handlu pomiędzy krajami członkowskimi. Ustalenia CEFTA respektowały zasady GATT i uwzględniały umowy wzorowane na porozumieniach pomiędzy państwami zrzeszonymi w EWG i EFTA.
Porozumienie nie mogło wprowadzić strefy natychmiastowo, konieczne były czasochłonne regulacje i czynności dostosowawcze oraz związane z tym negocjacje pomiędzy członkami. W celu stopniowej liberalizacji zastosowano podział produktów podlegających ułatwionej wymianie na trzy grupy (lista A, B, C). Kategorie te ustalane były bilateralnie i obejmowały produkty przemysłowe oraz niektóre rodzaje maszyn i urządzeń technicznych. W ramach CEFTA planowano także ograniczanie barier pozacelnych we wzajemnej wymianie handlowej.
Oprócz wspierania wolnego handlu porozumienie miało ułatwić wzajemną współpracę oraz ujednolicić zasady stosunków handlowych z krajami Unii Europejskiej. Zawarte porozumienie chroniło w szczególny sposób dziedzinę rolnictwa państw członkowskich. Obrót artykułami rolno-spożywczymi pozostawał pod specjalną ochroną, a znoszenie ograniczeń następowało wybiórczo. Handel tego typu produktami opierał się na specyficznych zasadach, m.in. strony mają obowiązek przestrzegania przyznawanych sobie kwot preferencyjnych (kontyngentów celnych), ułatwiony obrót towarami, które nie są wytwarzane w danym państwie lub są produkowane w niewystarczającej ilości.
Porozumienie okazało się korzystne dla członków, co skłoniło ich do szybszego znoszenia barier w wymianie towarów przemysłowych oraz rozszerzania ułatwień na dalsze grupy artykułów rolno-spożywczych. W tym celu w 1994 roku podpisano tzw. Protokół Dodatkowy. Z kolei planowane na 2001 rok stworzenie docelowego wolnego rynku przesunięto na 1997 rok. Duże znaczenie miała też tzw. Deklaracja Poznańska, na mocy której możliwe były dalsze ułatwienia w handlu kolejnymi produktami. Wszystko to złożyło się na to, że od 1997 roku praktycznie dokonano liberalizacji handlu pomiędzy państwami, które przystąpiły do porozumienia.
Podsumowując, można stwierdzić, że CEFTA odegrała niebagatelną rolę w liberalizacji handlu pomiędzy państwami Europy Środkowowschodniej. Przyjęte zasady pozwoliły na poprawę sytuacji na krajowych rynkach, stopniowe otwieranie się gospodarek i nabranie pewnych umiejętności sterowania wymianą handlową. Dzięki temu te kraje spośród członków CEFTA, które w późniejszym czasie przystąpiły do Unii Europejskiej, łatwiej i szybciej przystosowały swoje systemy gospodarcze i przepisy prawne do wymagań unijnych. Problem może stanowić sytuacja, w której część państw zrzeszonych w CEFTA przystąpi do Unii, a część pozostanie poza Wspólnotą, ponieważ członkostwo w UE może powodować konieczność zmiany polityki handlowej z państwami trzecimi.
