Strach to niepokój wywołany przez niebezpieczeństwo lub rzecz nieznaną, która się wydaje groźna, przez myśl o czymś grożącym; lęk, obawa, przerażenie, trwoga (według "Słownika języka polskiego", PWN). Psychopatologia odróżnia strach od lęku, którego obiekt jest zawsze irracjonalny. Wiele osób twierdzi, że strach należy zwalczać. Potocznie mówi się, że "strach na wielkie oczy".

Ludzie boją się różnych rzeczy. Istnieje lęk przed wojną , śmiercią , utratą pracy. W dzisiejszych czasach istnieje w naszym kraju strach przed utratą zatrudnienia. Kondycja współczesnego człowieka jest zła, stoimy na skraju przepaści i nie wiemy, co zrobić. Wielu ludzi boi się wizyt u lekarzy, np. u dentysty. Boimy się dentysty, idziemy do niego dopiero wtedy, gdy ząb boli, nie uzupełniamy braków w uzębieniu. Aż 46% badanych twierdzi, że strach przed bólem jest główną przyczyną braku wizyt kontrolnych. A pomimo że 96% badanych stwierdziło, że ma swojego dentystę, to większość... boi się do niego chodzić. Wielu z nas boi się ciemności, noc przeraża i żeby spokojnie zasnąć, potrzebne jest światło. Dzieci boją się ciemności, ale także dorośli. Kiedy jesteśmy w ciemnym pokoju, to zaczyna włączać się nasza wyobraźnia, która staje się twórcą wymyślonych obrazów. Młodzi ludzie odczuwają strach przed szkołą, egzaminami, własna przyszłością. Nie można się go całkowicie pozbyć, ani go polubić. Stres czeka nas przed każdym egzaminem. Jednak są ludzie, którzy lubią się bać. Oglądają horrory, czytają kryminały. Agatha Christie jest najbardziej znaną na świecie pisarką kryminałów oraz najlepiej sprzedającą się autorką wszech czasów. To najpopularniejsza angielska autorka powieści kryminalnych. Christie wydała ponad 80 powieści i sztuk teatralnych. Ich akcja toczyła się głównie w zamkniętych pomieszczeniach, a mordercą mógł być tylko jeden z mieszkańców. Pisarka zawsze dostarczała czytelnikom wszystkich wskazówek potrzebnych do rozwiązania zagadki. W telewizji emitowane są seriale, takie jak z "Archiwum X", które ludzie chętnie oglądają. Na ekranie przewija się mnóstwo niesamowitych stworów, postaci nie z tego świata i niewyjaśnionych sytuacji.

Tadeusz Rózewicz w wierszu "Ocalony" ukazał strach przed utratą moralności świata, porządku i przed utrata podstawowych mądrości życiowych. A to wszystko sprawiła wojna, to ona odebrała mu wiarę w ludzi i w moralne zasady.

W "innym świecie" Gustaw Herling- Grudziński poruszył kwestie moralności, opisuje losy więźniów. Którzy skrajnie wyczerpani, ze strachu o własne życie czasami zabijali innych za kromkę chleba. Autor stawia pytanie o istnienie moralnej granicy, po przekroczeniu której człowiek nie może się już nazwać człowiekiem.

W "Antygonie" Sofoklesa Eurydyka, żona Kreona, na wieść o śmierci Syna, odbiera sobie życie. Nie potrafiła udźwignąć sytuacji, bała się.

W Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego pierwszych zdań czytelnik dowiaduje się, że popełniona zostanie zbrodnia. Głównym tematem powieści Dostojewskiego staje się potworna zbrodnia, której dokonuje Raskolnikow po wcześniejszym przygotowaniu misternego planu zabójstwa. Bohater i jego rodzina cierpią nędzę, której Raskolnikow nienawidzi, nie akceptuje świata, boi się go. Nierozłącznym towarzyszem Raskolnika jest strach. Epilog "Zbrodni i kary" zawiera rzeczywiście historię odrodzenia moralnego, Raskolnikow przyjmuje odtąd cierpienie, powraca do Boga i dorasta do kary.

Szekspir w "Makbecie" przedstawił losy wasala i bliskiego krewnego króla Szkocji Makbeta. Początkowo jest prawym człowiekiem, odrzuca myśl zbrodni. Jednak później dokonuje zbrodni, wchodzi na drogę licznych przestępstw. Obawia się sprawiedliwości ziemskiej, ma skrupuły. Boi się o swoją przyszłość, zbrodnie przerastają jego siły, wytracają z równowagi, staje się tyranem. Pod maska tyrani ukrywa strach, że wszystko może się wydać, że odczuwa niepokój o swoje dalsze losy, traci spokój. Makbet i lady Makbet ponoszą za zbrodnię karę, lady Makbet skończy samobójstwem a Makbet poniesie śmierć na polu walki.

Życie człowieka wypełnia obawa i troska o zdrowie, rodzinę, finanse, pracę, o swoją przyszłość. Strach towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Dzisiaj obawiamy się i niepokoimy się o to, co będzie jutro, boimy się o naszą przyszłość. Strach przedstawia też obraz ,,Krzyk" Edwarda Muncha, który powstał w roku 1893. Należy on do cyklu ,,Fryz życia", który w założeniu artysty miał być ,,poematem życia, miłości i śmierci". Na pierwszym planie obrazu widzimy postać ludzką o zdeformowanej głowie. Twarz wyraża przerażenie, usta chcą krzyczeć. Przestrzeń została tak zorganizowana, że wywołuje wrażenie niepokoju i lęku. Otaczający świat wydaje się groźny i nieprzyjazny. Most, na którym znajduje się postać nie ma początku ani końca.

Główny bohater powieści "Lord Jim" Conrada Josepha, poddawany jest ciągłym próbom, załamuje się, gdy tonie kolejny statek. Sam skacze z "Patny", bojąc się nie tyle śmierci, co utraty marzeń. Później usiłuje określić swój…ą winę, osiada na dzikiej wyspie Patusanie. Ale oczekuje odwetu od Losu. Lord Jim za bardzo chyba przejął się perspektywą własnej śmierci.

Lęk, strach, obawa jest czymś, co odbiera nam zdolność racjonalnego myślenia. Ludzie obawiają się cierpień i czasem uciekają przed nimi. Strach jest pewnym dyskomfortem, powstrzymuje przed czymś czego pragniemy w danej chwili. Obawa przed tym co nieznane przeraża. Strach powoduje, że wszystko jest obojętne, kompletne odcięcie od świata, potrafi spustoszyć umysł i serce... Lęk staje się patologiczny gdy stale dominuje w zachowaniu, gdy nie pozwala na swobodę, a w konsekwencji prowadzi do zaburzeń. Od lęku odróżnia się strach wywołany konkretnym zagrożeniem. Długotrwały stan lękowy może wywoływać różne przewlekłe dolegliwości fizyczne. Lękowi towarzyszy zazwyczaj zaburzenia psychosomatyczne: pocenie się, drżenie, mrowienie, ból serca, tężenie mięśni, zakłócenia oddychania. Freud uważał leczenie objawów lęków neurotycznych za bezcelowe, negował skuteczność leczenia samych tylko objawów za pomocą farmakologii lub perswazji. W miarę upływu lat zasoby ludzkiego strachu powiększają się o wciąż nowe jego odmiany. Jest więc strach naturalny i nienaturalny, mobilizujący i paraliżujący, przewlekły i paniczny. To uczucie może ograniczać się tylko do niewielkiego niepokoju lub obawy, ale czasem może przybrać postać wielkiej trwogi czy paniki.

Jest jednym z podstawowych przeżyć psychicznych, czasem mobilizuje do działania, a niekiedy jest przyczyna apatii i niechęci do czegokolwiek. Często wywołuje efekty szkodliwe, może prowadzić do gniewu, nienawiści. Z powodu strachu ludzie dopuszczają się zabójstw, przestępstw. Strach jest również narzędziem władzy. Wieki temu był środkiem na wymuszenie bezwzględnego posłuszeństwa, sposobem podporządkowywania ludzi. Wszystkie postacie strachu są w mniejszym lub większym stopniu szkodliwe. Strachu nie wolno traktować jako swojego wroga, trzeba rozpoznać jego powody. Niekiedy trzeba sięgnąć po pomoc profesjonalistów: lekarzy, psychoterapeutów. Jednak można zapanować nad wpływem tego uczucia na nasze życie i nie pozwolić, aby strach kierował naszym życiem.

Myśli o strachu:

"Bo strach to nic innego jak zdradziecka odmowa pomocy ze strony rozumowania".

Mdr 17,11

"Człowiek, który nic nie wie, posiada odwagę; ten, który dużo wie - strach".

Alberto Moravia (Alberto Pincherle)

"Gdzie strach, tam przestępstwo, gdzie niepokój, tam wina".

José Zorrilla y Moral

"Jedyną rzeczą której powinniśmy się bać jest strach".

Winston Leonard Spencer Churchill

"Im mniej strachu, tym więcej ducha".

Sören Aabye Kierkegaard

"Jeśli boisz się czegoś, wiedz, że przyczyna twego strachu tkwi nie poza tobą, lecz w tobie".

Lew Mikołajewicz Tołstoj

"Ironia pozwala na oswajanie się ze strachem".

"Jakże ja się uspokoję pełne strachu oczy moje".

Stanisław Wyspiański

"Kto żyje w strachu, nigdy nie będzie wolny".

Horacy

"Nuda i strach uczą - ale dopiero gdy miną".

Stefan Kisielewski

"Odwaga jest niczym innym jak strachem, którego się nie okazuje".

Sergio Leone

"Pragnienie zwycięża strach".

Mateo Aleman

"Bóg na świecie stworzył naprzód strach".

Stacjusz

"Odwaga nie polega na nieodczuwaniu strachu, ale na umiejętności działania mimo niego".

Shelogh Brown

"Moje serce obawia się cierpień. Powiedz mu, że strach przed cierpieniem jest straszniejszy niż samo cierpienie. I że żadne serce nie cierpiało nigdy, gdy sięgało po swoje marzenia, bo każda chwila poszukiwań jest chwilą spotkania z Bogiem i z wiecznością".

Paulo Coelho - Alchemik