Kryzys Cesarstwa Zachodniorzymskiego spowodował osłabienie, a w rezultacie upadek tego państwa, spowodowany między innymi przez ataki z zewnątrz. Jednym z plemion germańskich, które zaatakowały to państwo byli Frankowie. Przez dłuższy czas pozostawali oni, aż do roku 496, kiedy król Chlodwig zdecydował się na ochrzczenie siebie i swoich poddanych. Frankowie, jako jedyne spośród plemion germańskich, przynależąc do tej samej wspólnoty religijnej, co obywatele cesarstwa cieszyli się ich szacunkiem.
Państwo Franków miało ustrój patrymonialny, a więc było traktowane jako własność rodziny panującej. Najważniejszą rolę pełnili zarządcy dworu monarszego, nazywani majordomami. Urząd ten sprawowała rodzina Karolingów. I właściwie to oni w rzeczywistości rządzili państwem.
Majordom Pepin w 751 roku obalił ostatniego monarchę, należącego do dynastii Merowingów, następnie nakazał papieżowi, by namaścił go świętymi olejami. W zamian zaofiarował mu wojskowe wsparcie na terenie Włoch.
Karol Wielki, syn Pepina, panował od 768 do 814 roku. Zjednoczył większość chrześcijańskich państw w Europie Zachodniej. Był on twórcą prawo salickiego. Dawne imperium rzymskie było wówczas podzielone na dwie części: zachodnią (która znalazła się w państwie frankońskim) oraz wschodnią (Bizancjum, rządzone przez cesarzową Irenę).
Karol mając na celu zjednoczenie dawnego imperium zamierzał ożenić się z Ireną. Jednak w 800 roku papież Stefan II, ukoronował go na cesarza państwa zachodniego. Był to symboliczny, po 300 latach nieobecności, powrót na mapę Europy cesarstwa zachodniego.
Panowania Karola przyczyniło się do intensywnego rozwoju państwa, do tego stopnia, że okres ten został nazwany renesansem karoliński. Ujednolicono wówczas pismo oraz system nauczania, Karol sprowadził uczonych, których zadanie było odnowienie łaciny, która ponownie stała się językiem państwowym.
Państwo zostało podzielone na 700 hrabstw oraz na marchie. Stolicą był Akwizgran.
Karol Wielki zmarł w roku 814. Tron objął po nim Ludwik Pobożny, który dokonał podziału państwa pomiędzy swoich trzech synów: Lotar otrzymał Italię, Ludwik Niemiecki został władcą krajów wschodniofrankijskich (teren dzisiejszych Niemiec), a Karol Łysy ogólnie królestwa zachodniofrankijskiego (dzisiejsza Francja).
Wkrótce władza w królestwie zachodniofrankijskim dostała się w ręce rodziny Kapetyngów, zaś Italia pogrążyła się w chaosie.
