Pomiędzy czasami antycznymi a okresem, który się powszechnie nazywa renesansem, jest epoka trwająca około dziesięć wieków. Nazywamy ją średniowieczem. To co charakteryzuje tą epokę to feudalizm, mały rozwój gospodarczy, i dominacja wszechobecnego kościoła. Poczynając od roku 476 - upadku zachodniej części cesarstwa rzymskiego - średniowiecze trwało aż do 1492 roku kiedy to odkryto Amerykę Północną. Wieki średnie wprowadzają do życia kilka bardzo ważnych a nowych pojęć są to scholastyka, teocentryzm i uniwersalizm.

Scholastyka - oparta była na cechach charakterystycznych dla epoki, a polegała na analizie tekstowej, która pociągała za sobą dyskusje na dany temat i tworzenie jasnych wniosków. Głównym propagatorem tego nurtu był święty Tomasz z Akwinu.

Teocentryzm - stawienie Boga na najwyższym miejscu i w centrum wszelkich wydarzeń. Stwórca jest uznawany za punkt odniesień w kontekście wszystkich wydarzeń i dziedzin życia. Co istotne, była to postawa głównie intelektualna.

Uniwersalizm - podstawową jego zasadą jest dominowanie ogółu nad szczegółem, który zeń wypływa. Była to wiedza, której zadaniem było obejmowanie wszelkich istniejących filozofii.

Ze względu na duży wpływ kościoła na życie, najczęstszymi twórcami ówczesnych filozofii byli właśnie księża. Do tych najważniejszych należą święty Augustyn, święty Tomasz i święty Franciszek.

Augustyn żył pod koniec starożytności. Źródła jego nauczań sięgały Platona i neoplatonizmu. Filozof uznawał Boga za jedyną prawdę i byt właściwy. Ujmował on człowieka jako istotę nietrwałą, ale posiadającą duszę oraz ciało. Wywarł ogromny wpływ na czas średniowiecza, systematyzując obraz świata, model ludzkiej wyobraźni i konkretyzując wartości religijne.

Święty Tomasz z Akwinu żyjący w XIII wieku był dominikaninem i filozofem jednocześnie. W swoich ideach sięgał do Arystotelesa. Dla niego, Stwórca jest niezbędny i za jego przyczyną powstał świat i życie. Określa człowieka jako byt realny, który jedynie uczestniczy w egzystencji Boga. Antropologia którą stworzył, głosiła całkowitą jedność człowieka. Uznawał też, że poprzez rozum, który może sięgać poza naturalne pojęcia rzeczywistości, można uchwycić i poznać najważniejszy istniejący byt - czyli Boga. Czas, w którym tworzył określa się jako rozkwit średniowiecza, a jego filozofia harmonijnie współgra z życiem intelektualnym i społecznym światem tamtego okresu.

Święty Franciszek z Asyżu jest założycielem zakonu franciszkanów. Żył na przełomie XII i XIII wieku. Na początku nowego stulecia poświęcił się naukom Jezusa o zaczął go naśladować. Jego idea ufności, wierności i ubóstwa, oraz pochwałą całego żywego świata dążyła do połączenia się z naturą i życiu w braterstwie ze wszystkimi istotami z boskim bytem.

Style architektoniczne jakie wprowadziło średniowiecze to sztuka romańska oraz gotyk. Pierwsza jest tworem zachodniego chrześcijaństwa, która czerpie swoje korzenie jeszcze ze sztuki grackiej, pochodzi ona z Włoch. Najbardziej charakterystyczne są różne ukształtowania kolumn w tym budownictwie, z kapitelami o formie kostkowej lub kielichowej. Ze strony dekoracyjnej czerpią głównie fryzy arkadowe oraz duże zgrupowania okien. Zdobnictwo romańskie koncentruje się w szczególności na sferze fantastycznej i karykaturze ludzi lub zwierząt. Ten styl przeniósł się z czasem na budownictwo świeckie, czego dowodem jest katedra w Pizie. W dziedzinie malarstwa romanizm kierunkuje się na freski i miniatury. Rzeźba natomiast była na służbie architektury zabudowań kościelnych. Romanizm rozpowszechniał się przede wszystkim we Francji, w Niemczech i Anglii, mniej w Skandynawii i w Polsce.

Gotyk uznaje swój początek pomiędzy romanizmem a epoką odrodzenia. Gotycka architektura powstała na obszarze Francji zaprezentowała nowe elementy w budownictwie, było to sklepienia żebrowo - krzyżowe i łuki oporowe zwane również ostrymi. Charakterystyczne dachy są wysokie i bardzo strome. Styl gotycki bardzo szybko rozprzestrzenił się do Belgii i Holandii. Anglia uznała ten styl za swój narodowy. W Niemczech gotyk pojawiła się w XIII wieku, gdzie postępował bardzo szybko i pozostawił po sobie bardzo wiele budowli, w tym na przykład liczne katedry w Kolonii. Najbardziej niechętne były Włochy w przyjęciu nowego stylu, ze względu na silnie panujący tam romanizm. W Polsce przyjęły się dwa rodzaje kościelnych budowli gotyckich: halowy i bazylikowy. Rzeźba powstała równocześnie z architekturą, a doszła do rozkwitu w XIII wieku. Powstałe we Francji pomysły i wzory (takie jak cykle apostołów, proroków, sądów ostatecznych czy scen pasyjnych) rozchodziły się do całej Europy. Malarstwo tej stylistyki ograniczało się prawie w całości do tematyki religijnej - jako freski czy obrazy ołtarzowe. Czasem też ilustracje rękopisów i wielokolorowe witraże, nadające specyficzny wyraz wszystkim wnętrzom.

Wszystkie powyższe dowody służą temu, żeby zwrócić uwagę na kontrolę jaką w tamtych czasach sprawował kościół. Modelowe życie oparte na Biblii wywierało duży wpływ na rozwój wieków średnich.