pojęcie uzupełniające:

  • gest symboliczny - postawa, zachowanie oraz działanie człowieka, mające dodatkowe, ukryte, interpretacyjne znaczenie
  • symbol - niedosłowne przedstawienie przedmiotu ukrytymi znaczeniami, które wskazują na zwykle trudne sensy

 

O czym jest powieść? Historia bohaterów.

Król Konwalii, chce poślubić Izoldę Złotowłosą i na jej poszukiwania wysyła zaufanego rycerza Tristiana. Wasal odnajduje dziewczyne i razem wybierają się w podróż, podczas której przypadkowo wypijają eliksir miłości przygotowany dla przyszłych małzonków - złotowłosej i króla. Młodzi zakochują się w sobie, spotykają się potajemnie. Posłańcy donoszą o tym władcy, a karzeł Facyn szykuje podstęp. Kochankowie ukrywają się w puszczy, gdzie odnajduje ich leśniczy i powiadamia króla. Sam władca wybiera się do kryjówki, jednak gdy widzi ich razem, rozdzielonych nagim mieczem ogarnia go litość, gdyż oboje mieli spłonąć na stosie. Izoldzie pozwala wrócić na dwór, a Tristian udaje się do Bretanii, gdzie żeni się z Izoldą o Białych Dłoniach, jednak cały czas myśli o kochance. W trakcie walki zostaje ranny i prosi przyjaciela by ostatni raz mógł zobaczyć się z ukochaną. Kahedryn udaje się po Izoldę, lecz zazdrosna żona mówi, że statek z Izoldą ma czarne flagi, po czym Tristian umiera w rozpaczy, a zaraz koło niego przybyła chwilę później Złotowłosa. Z grobu Tristiana wyrasta krzak głogu i łaczy go z grobem Izoldy, co ma symbolizować prawdziwą, wieczną miłość. 

Charakterystyka bohaterów:

Tristian - wasal i siostrzeniec króla Marka, średniowieczny rycerz. Dzielny i waleczny, pokonał wielu wrogów. Jest świetnie wyszkolonym rycerzem, ma swoje zasady moralne: niechęć do zdrady, wyrzeczenie się kłąmstwa, poświecenie dla ojczyzny, władzy i słabszych oraz poczucie honoru. Był oddany i bezinteresowny, aby zaprowadzić pokój między dwoma wrogimi państwami wyrusza do Irlandii. Nie boi się śmierci, oczekuje na nię z godnością, jest również przebiegły i sprytny. Miłość zmienia bohatera, zmusza go do wyrzeczenia zasad oraz honowu. Kłamie i oszukuje króla, któremu ślubował wierność i opiekę. Cudzołuży, uważa się za niewinnego, nie potrafi zrezygnować z ukochanej. Bierze ślub z Izoldą o Białych dłoniach, myśląc, że zapomni o kochance, jednak poczucie pustki przytłacza go. Umierając, pragnnie ujrzeć Izoldę Jasnowłosą.

Izolda Jasnowłosa - córka króla Irlandii, kochanka Tristiana. Diewczyna miała gorący temperament, gdyż dowiaduje się, że zostałą oszukana i znieważona, pragnie zemsty. Kieruje się chwilą i emocjami, później żałuje swoich słów i czynów. Jest gwałtowna, ulega namiętnością, zdradza męża. Nie ma skrupołów, nie czuje się winna tak samo jak jej kochanek. Poddaje się próbie przez rozpalone żelazko z której wychodzi zwycięsko, bardziej utwierdzona w fakcie, że jest niewinna. Po rozłące z ukochanym wykonuje rozkazy królowej, jednak czuje zazdrość oraz tęskni. W końcu odrzuca Tristiana i nie chce go widzieć, jednak pote zmienia zdanie. Jest kochająca, wierna, zmienia zdanie, potrafi dotrzymać słowa dlatego na wieść o umierającym ukochanym przybywa do niego i umiera  jego boku, tak jak obiecała na ostatnim spotkaniu. 

Król Marek - ideał szlachetnego, dobrego władcy. Traktuje Tristiana jak syna. Marek chętniej słucha Tristana niż doniesień jego przeciwników.Gdy wina zdrady zostaje udowodniona, władca staje się bardzo surowy: skazuje ich bez sądu na śmierć i nie ulega prośbom dworzan ani ludu, bo tego wymaga honor władcy. Marek potrafi także być okrutny - za namową przywódcy trędowatych wydaje im swoją żonę na pohańbienie. Później jednak lituje się nad kochankami, znów wierzy w ich niewinność, pozwala Izoldzie wrócić na dwór. Nie jest łatwowierny, jest dobry, umie przebaczać, kocha Izoldę i Tristana, współczuje im.Marek to prawdziwy król, surowy, ale sprawiedliwy i litościwy. Nie ma w jego postaci cienia śmieszności zdradzanego męża.

Morhołt – Irlandczyk, brat Izoldy, który żąda haraczu od króla. Tristan staje z nim do walki, którą wygrywa.

Brangien – wierna służąca Izoldy, która nie dopilnowała napoju miłosnego. Na prośbę swej pani, spędza noc poślubną z królem, udając Izoldę.

Pustelnik Ogryn – usiłuje nawrócić kochanków na dobrą drogę i namawia do porzucenia wzajemnej miłości.

Izolda o Białych Dłoniach – żona Tristana, której nigdy nie zdołał pokochać. To ona mówi mu na łożu śmierci, że powracający statek ma rozłożony czarny żagiel. 

Kaherdyn – przyjaciel Tristana i brat Izoldy o Białych Dłoniach, przywozi Izoldę o Złotych Włosach na łoże śmierci Tristana (niestety za późno).

Karzeł Frocyn – zdrajca kochanków, wymyśla podstęp z rozsypaną mąką w sypialni.

Andret, Gwenelon, Gondoin, Denoalen– zdradzieccy baronowie.

 

Tragizm losów kochanków:

  • wybór, który prowadzi do katastrofy
  • brak wpływu bohaterów na sytuacje (eliksir miłosny)
  • nierozwiązywalny, moralny konflikt pomiędzy normami etycznymi a miłością:
  1. Tristian to krewniak króla Marka, musi być wobec niego lojalny
  2. Tristian to lennik króla Marka, musi mu służyć
  3. Trsitian wie, że jest ulubieńcem króla a mimo to go oszukuje
  4. Izolda wie, że król ją kocha jednak mimo wszystko nie pozostaje mu wierna
  5. religia chrześcijańska traktuje zdradę małżeńśką jako grzech ciężki

Stan ducha bohaterów jaki towarzyszy ich miłości:

  • rozterki
  • wyrzuty sumienia
  • poczucie grzechu i winy
  • wiadomość zdrady
  • utrata honoru rycerskiego
  • dalsze oszustwa

Baśniowość utworu:

  • istnienie magii, czarów (karzeł Frocyn, zioła)
  • istnienie magicznych stworzeń m.in. smoków
  • nieokreślony czas
  • czarodziejski dzwoneczek psa Milusia
  • dotknięcie rozpalonego żelaza (brak poparzenia)

Symboliczny sens napoju miłosnego:

  • źródło miłości
  • poteguje miłość kochanków
  • usprawiedliwienie miłośći ukochanych

Inne symbole:

  • imie Tristiana (smutny)
  • miecz dzielący kochanków - czystość, niewinność
  • maszt biały - dobra nowina
  • maszt czarny - zła nowina
  • postać psa Tristiana - symbol miłośći
  • krzak głogu - miłość silniejsza niż śmierć

Wątek miłosny:

  • miłość fatalna, wbrew wszystkiemu
  • nieusatysfakcjonowanie małżeństwem
  • idealizacja
  • od początku skazana na porażkę

Nawiązania do utworu:

  • Halina Poświatowska *** "tutaj leży Izolda Jasnowłosa"
  • William Szekspir "Romeo i Julia"

 

 

daj łapke papieżowi ;)))