Typ bohatera romantycznego, stworzony przez lorda George’a Byrona, bardzo przypominał swego autora. I podobnie jak autor, stał się wzorcem do naśladowania.
Bohater bajroniczny - pierwowzór
Bohater bajroniczny, taki jak Giaurz powieści poetyckiej Byrona, to jednostka, której nie sposób minąć obojętnie. Zwraca na siebie uwagę, choć paradoksalnie chce zniknąć sprzed oczu (i uniknąć) tłumu. A jednak nie da się nie zauważyć tak skrajnego indywidualisty. Bohater spowity aurą tajemniczości, intryguje. Nie jest człowiekiem, którego łatwo jednoznacznie ocenić - moralnie bywa skrajnie kontrowersyjny. Sumienie takiego bohatera bywa skażone jakąś winą, której sam sobie nie potrafi wybaczyć. Często na bohaterze bajronicznym ciąży bowiem piętno jakiegoś okropnego uczynku, którego dokonał, może nim być nawet zbrodnia.
Nie jest on jednak pospolitym rzezimieszkiem, cokolwiek bowiem uczynił, przede wszystkim jest człowiekiem pełnym gwałtownych i skrajnych uczuć - jeżeli kocha, to najmocniej, jeżeli nienawidzi, to w tym również jest największa siła. Cokolwiek ciąży na takim bohaterze, szuka on w swych cierpieniach samotności. Nie potrzebuje do życia towarzystwa, cierpi sam i choć ta samotność bywa ciężarem, skrajny indywidualizm powoduje, że bohater woli dźwigać ją niż poddawać się konwencjonalnym ludzkim zwyczajom.
Bohater uwolniony od norm, którym podlegają zwykli śmiertelnicy, ma również szczególny stosunek do Boga. Patrząc z punktu widzenia norm i przykazań, bywa wielkim grzesznikiem, który jednak niekoniecznie żałuje popełnionych zbrodni. Nie bez kozery motyw spowiedzi przedśmiertnej, częsty w biografii bohatera bajronicznego, nie ma nic wspólnego z obecnością księdza.
Bohater bajroniczny nie szuka również rozgrzeszenia. W przeciwieństwie do typów biernych, bohater bajroniczny popełnia zło, walcząc o to, by zyskać szczęście - aktywnie zatem stara się kształtować swój los.
Bohater bajroniczny - inspiracje w twórczości rodzimych twórców
Najbardziej oczywiste jest tu przywołanie Konrada WallenrodaAdama Mickiewicza. Tytułowy bohater tej powieści poetyckiej, jest sztandarowym przykładem bajronicznego typu bohatera. Tajemniczość, pogmatwane losy, kontrowersyjne moralnie uczynki, piętno nałogu i skrajna samotność - Mickiewicz stworzył bohatera w stroju gotyckim, dając do zrozumienia, że prawdziwy dramat i namiętności nie zmieniają się mimo upływu wieków.
Mickiewicz nie stronił od tego atrakcyjnego kostiumu bohatera i później - najciekawszy bohater epopei narodowej Pan Tadeusz, to ojciec tytułowego bohatera, kultowy Jacek Soplica - bohater, który przykuwa uwagę czytelnika, m.in. dlatego, że jego kreacja to czysty bajronizm.
Komentarze (0)