Jan Kochanowski urodził się w 1530 roku w Sycynie. Zdobyte wykształcenie na wydziale sztuk wyzwolonych w Akademii Krakowskiej pozwoliło mu na kontynuowanie studiów w Królewcu i w Padwie. Z tego czasu pochodzą pierwsze łacińskie poezje, tam poznał literaturę starożytnego Rzymu, filozofię starożytną. W 1559 roku wrócił do kraju, 15 lat spędził na dworach, pracował jako sekretarz i królewski dworzanin. Około 1570 roku ożenił się z Dorotą Podlodowską i osiadł w Czarnolesie, gdzie pisał swoje wielkie dzieła.

Uznawany jest Kochanowski za pierwszego wieszcza naszej literatury i największego poetę Polski. przedrozbiorowej- do jego twórczości nawiązywały późniejsze pokolenia poetów, od Mickiewicza po Tuwima i Czesława Miłosza.

Dzieła Kochanowskiego zawierają ponad 40 pozycji. Łacińska twórczość poety zaowocowała trzema zbiorami liryków, fraszek i elegii. Pierwszym polskim utworem o oznaczonej dacie powstania w 1561 roku jest wiersz "O śmierci Jana Tarnowskiego…". Następnym , z 1962 roku jest poemat humanistyczny "Zuzanna". W 1564 roku wydał dwa utwory: "Zgodę" oraz "Satyr albo Dzikiego Męża". Pierwsza zbiorowa edycja dzieł poety ukazała się w 1585/86 roku w Krakowie w drukarni Jana Januszewskiego.

"Fraszki" poeta pisał przez całe życie, małe arcydzieła liryki Kochanowskiego, zgodne z założeniami renesansu, jest ich około 300. Pierwsze zbiorowe wydanie w 1584 roku. Kochanowski wprowadził nazwę fraszka, wywodząc ją od włoskiego słowa "franca", tj. gałązka, dla określenia krótkiego utworu poetyckiego. Odbija się w nich bujne życie dworskie, a także zacisze w Czarnolesie. Tematyka jest obszerna: są fraszki miłosne, obyczajowe, patriotyczne, filozoficzne. Zebrał je autor w trzy księgi.

"Pieśni" wydane w Krakowie w roku 1586, w zbiorze "Pieśni…Księgi dwoje". Zawierają 49 utworów o różnorodnej tematyce: patriotycznej, miłosnej, obyczajowej, dydaktycznej. Wiążą się z człowiekiem, życiem, głoszą radość i piękno życia. Pierwszym twórcą pieśni i wzorem dla Jana Kochanowskiego był Horacy, niektóre pieśni są przekładami carmin rzymskiego poety. Kochanowski pokazuje wg filozofii epikurejczyków jak używać życia, dążyć do szczęścia i chwytać dzień. Należy również zachować spokój i umiar, szczęście człowieka tkwi w zachowaniu równowagi duchowej. W "Pieśniach" Kochanowski najpełniej wyraził humanistyczny ideał człowieka. Druga księgę zamykają dwie pieśni, będące parafraza pieśni Horacego, poświęcona wielkości misji poetyckiej:

Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony

Polecę precz, poeta, ze dwojej złożony

Natury(…)

"Psałterz Dawidów" wydany w Krakowie w 1579 roku. Poetycko przetłumaczony na język polski zbiór psalmów Dawidowych. Dzieło wyraża uczucia człowieka zwróconego ku Bogu. W "Psałterzu Dawidów" nie spotyka się żadnych bezpośrednich uzależnień poety od znanych mu prac poprzedników. Jan Kochanowski wiedział, że jego "Psałterz…" jest dziełem o ogromnym znaczeniu. Nie przekładał psalmów z oryginału hebrajskiego lecz z tłumaczenia łacińskiego, dostosował go do polskich warunków. "Psałterz" to również dzieło renesansowego humanizmu. Kochanowski unika sformułowań, które byłyby nie do przyjęcia dla innowierców, nie występuje w "Psałterzu" postać Chrystusa, stąd też popularność utworu wśród arian. W tematykę psalmów Kochanowski wpisuje dialog człowieka z Bogiem. To władca sprawiedliwy i wyrozumiały. Podmiot liryczny zanosi w swych psalmach dziękczynienie i uwielbienie dla Stwórcy. W "Psalmie VIII" nie może się nadziwić, dlaczego Pan oddał mu pod opiekę to wszystko, co stworzył, a więc rośliny, zwierzęta i ziemię: "Wszechmogący Panie, wiekuisty Boże, Kto się Twym sprawom wydziwować może?".

"Treny" wydane w 1580 roku, cykl utworów poświęconych jego zmarłej córce Urszuli. Bohaterką jest nie tylko Urszulka, ale też sam Kochanowski, jego cierpienie i ból po stracie córki. Składają się z 19 utworów, stanowiących zamknięty cykl. Po raz pierwszy w literaturze bohaterem trenu jest dziecko, nie zaś władca czy polityk. Autor wyraża swój ból po stracie ukochanego dziecka oraz wątpliwości związane z wiarą, filozofią i religią.

"Odprawa posłów greckich" to pierwsza polska tragedia, podejmująca problematykę społeczno-polityczną ówczesnej Polski. Wydana w 1578 roku, napisana by uczcić wesele Jana Zamojskiego z Krystyną Radziwiłłówną. Treść nawiązuje do mitu trojańskiego, mówiącego o tym, jak Parys porwał piękną Helenę. Różnica w budowie w stosunku do pierwowzoru polega na pominięciu paradosu (wkroczenie chóru) i exodusu (zejście chóru). "Odprawa" zgodnie z regułami klasycznymi zachowuje jedność miejsca, jedność czasu i akcji, a na scenę wprowadza jednocześnie czterech aktorów. Kochanowski odstąpił od konwencji klasycznej w kilku punktach: np. w przypadku tytułu, starożytni lubili umieszczać w tytule imię głównego bohatera- tu mamy kluczowe wydarzenie. Troja była dla Kochanowskiego jedynie płaszczem historycznym. Poprzez nią i jej społeczeństwo poeta potępił prywatę, egoizm, przekupstwo, walkę o wpływy polityczne, brak zainteresowania sprawami ojczyzny ówczesnej magnaterii polskiej. Utwór Kochanowskiego, porównywany z głównymi dziełami tego typu dramatu renesansowego na Zachodzie, przedstawia się pod wieloma względami doskonale. Wykazuje się wysokimi walorami artystycznymi. Gdyby utwór znalazł był w swoim czasie odpowiedniego tłumacza na włoski lub łacinę, to dzisiaj utwór miałby miejsce uznawane powszechnie.

Twórczość Kochanowskiego jest renesansowa, wyraża poglądy poety- humanisty na świat i życie. Jan Kochanowski stał się wzorem twórcy dla wielu poetów późniejszych pokoleń. Był wszechstronnym twórcą, potrafił zachwycać urodą języka polskiego, bogatego w różnorodne środki artystyczne, dbał o artystyczną formę swoich dzieł. Prezentował typ twórcy renesansowego, tzn. wszechstronnie wykształconego, znającego języki obce, studiował za granicą, podróżował po Europie. Kochanowskiego nazwano "ojcem literatury pięknej".