Wstęp: Wzory osobowe w średniowiecznej literaturze: Ideał władcy, świętego, rycerza.
Zaprezentowanie ideału władcy - skupia cechy postawy wodza plemiennego (odważny, sprawiedliwy, srogi), z zaletami władcy - chrześcijanina (religijny, szlachetny)
Rozwinięcie: Przykłady postaw władcy doskonałego w świetle czasów ich panowania:
Średniowiecze - według średniowiecznego ideału panującego
- "Pieśń o Rolendzie" - władca - Karol Wielki - przedstawiony na podobieństwo majestatycznego oraz dostojnego starca (liczył wówczas 26 lat), boski wysłannik, zagorzały obrońca wiary
- Legendy arturiańskie - władca - król Artur - angielski król, przedstawiony na podobieństwo pomazańca boskiego (wyciągnął miecz, który był wbity w wielkie kowadło), mężny, dzielny, szlachetny, broni wiary chrześcijańskiej, sprawiedliwy
- "Kronika polska", autorstwa Galla Anonima
Renesans - najistotniejszą cechą panującego jest pragmatyzm oraz skuteczność w podejmowanych działaniach
- "Książę", autorstwa N. Machiavellego - panujący musi umieć obrócić słabości swojego wroga na swoją korzyść, pragmatyczny, bezwzględny, z zależności od sytuacji może przekroczyć normy etyczne - "Cel uświęca środki"
_ "kazania sejmowe", autorstwa Piotra Skargi - władca musi posiadać autorytet, sprawować rządy silną ręką, aby nie dopuścić do szerzenia się anarchii w swoim państwie, musi być również bogobojny
Oświecenie - ideałem jest władca absolutny, który posiada gruntowne wykształcenie w dziedzinie militarnej oraz technicznej, jest mecenasem sztuki - tzw. oświecony monarchizm
- satyra "Do Króla", autorstwa Ignacego Krasickiego - ironicznie ukazane "wady" królewskie, np. młody wiek, polski rodowód, wykształcenie - to w gruncie rzeczy jego zalety
Zakończenie: Rozmaite wzorce władcy w przeciągu wieków.
Nie zawsze panujący postępowali według wzorów im wyznaczonych.
